Μία σημαντική επετειακή εκδήλωση, για τα «90 χρόνια παραγωγής του ελληνικού φαρμάκου», διοργάνωσε η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), τον περασμένο Σεπτέμβριο, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των ελληνικών εταιρειών φαρμάκου, παράγοντες του ελληνικού επιχειρείν και εκπρόσωποι των κομμάτων. Παρών ήταν και ο μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος. Την εκδήλωση, που παρουσίασε ο δημοσιογράφος Νίκος Χατζηνικολάου, των εννιά δεκαετιών συνεχούς παρουσίας της ΠΕΦ (από την ίδρυσή της το 1933) δίπλα στον Έλληνα ασθενή, αφιέρωσε η ΠΕΦ στους ιδρυτές του κλάδου.
Μπορεί η Ελλάδα να έχει μόνο το 2% του πληθυσμού της Ευρώπης, αλλά έχει το 10% των μονάδων παραγωγής γενοσήμων. Τα τελευταία τρία χρόνια, από την επιτυχημένη συνεργασία κράτους και φαρμακοβιομηχανίας μέσω του νόμου εκκαθάρισης του clawback με επενδύσεις, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία προχωρά σε επενδύσεις που σε τέτοιο βαθμό δεν είχαν γίνει τα τελευταία 30 χρόνια! Από 72 μονάδες παραγωγής έως το τέλος του 2025, θα υπάρχουν 107 νέες μονάδες παραγωγής, από 27 ερευνητικά κέντρα 41, το αποτύπωμα του κλάδου θα αυξηθεί κατά 35% και θα δημιουργηθούν 5,5 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Μιλώντας στην εκδήλωση ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης αναφέρθηκε σε τρεις προσωπικότητες της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας που έχουν χαραχτεί στη μνήμη του από τα πρώτα χρόνια της πολιτικής του καριέρας. Ανατρέχοντας αρκετά χρόνια πριν, όταν ανέλαβε καθήκοντα υφυπουργού Εμπορίου και κατόπιν Ανάπτυξης, γνώρισε, όπως είπε, σπουδαίους ανθρώπους, πρόσωπα που «σημάδεψαν» την εποχή εκείνη και παραμένουν στη μνήμη του. Τον μαχητικότατο, αείμνηστο Παύλο Γιαννακόπουλο, ο οποίος έδειχνε μεγάλο σεβασμό στον θεσμό του υπουργού, τον διεκδικητικό Σταύρο Δέμο και τον πολύ νεαρό, τότε, που πάντα είχε τη λογική της «ανοιχτής πόρτας», Θεόδωρο Τρύφων, σημερινό πρόεδρο της ΠΕΦ.
Αναφερόμενος στην παραγωγική ικανότητα της χώρας στον τομέα του φαρμάκου, ο κ. Χρυσοχοΐδης είπε: «Είμαστε υπερήφανοι γιατί η Ελλάδα δεν είναι ο κανόνας. είναι η εξαίρεση στην Ευρώπη. Διαθέτει σπουδαία παραγωγική βάση στη φαρμακοβιομηχανία. Το ζω τώρα με τις ελλείψεις φαρμάκων. Πόσο προνομιακή είναι η θέση της χώρας στην Ευρώπη! Μεγάλες χώρες, όπως είναι η Γερμανία, αναζητούν κάθε μέρα φαρμακευτικά προϊόντα και δεν υπάρχουν. Όμως υπάρχουν εδώ, στη χώρα μας, από σπουδαίες ελληνικές επιχειρήσεις».
Αναφερόμενος στη φαρμακευτική πολιτική, ο κ. Χρυσοχοΐδης δεσμεύτηκε ότι αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για την κυβέρνηση η ενίσχυση της παραγωγής φαρμάκων. Στόχος μας, είναι να εγκαθιδρύσουμε επιτέλους μία εθνική φαρμακευτική πολιτική, η οποία θα καταστήσει την Ελλάδα επαρκή στα κρίσιμα προϊόντα που έχει ανάγκη η υγεία των Ελλήνων πολιτών και ταυτόχρονα θα αποτελέσει τη βάση για εξαγωγές στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Να μεγαλώσουμε πολύ! Είναι ακόμα πολύ μικρό το ποσοστό μας. Έχουμε μεγάλες δυνατότητες! Να φτάσουμε την Ιρλανδία, να φτάσουμε χώρες οι οποίες έχουν αποκτήσει δυνατότητες για λόγους όχι τυχαίους, αλλά με βάση πολιτικές που εφάρμοσαν.
Αυτάρκεια και αυτονομία
Στην ομιλία του, ο πρόεδρος της ΠΕΦ, κ. Θεόδωρος Τρύφων μίλησε για τον στόχο της αυτάρκειας και της αυτονομίας για τη χώρα: «Παράγουμε το 70% των φαρμάκων στην Ευρώπη. Από τα 400 εργοστάσια, τα 45 είναι στην Ελλάδα, πρόκειται για το 10% του παραγωγικού ιστού. Είμαστε ένας από τους πέντε πιο σημαντικούς παραγωγικούς ιστούς της Ευρώπης. Προσφέρουμε στη δημόσια υγεία. Θέλουμε η Ελλάδα να έχει αυτάρκεια και αυτονομία στο φάρμακο, ισχυρή βιομηχανία και εθνική συνοχή».
Ο κ. Τρύφων μίλησε για την περίοδο της κρίσης που έφερε τη μεγάλη υποχρηματοδότηση της υγείας και του φαρμάκου και στέρησε κεφάλαια και επενδύσεις. «Λειτουργούσαμε 24 ώρες το 24ωρο και καλύψαμε τις ανάγκες άνω των 3 εκατομμυρίων ασφαλισμένων. Στηρίξαμε και πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Με παρουσία σε 147 χώρες η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αύξησε, από την έναρξη της κρίσης, τις εξαγωγές της σε 182%».
Η πανδημία οδήγησε όμως και σε μια νέα «γραμμή» όσον αφορά τη μελλοντική στρατηγική της Ευρώπης για την παραγωγή φαρμάκου και οι στόχοι είναι ξεκάθαροι. Πρώτος από όλους ο επαναπατρισμός της παραγωγής φαρμάκου σε ευρωπαϊκά εδάφη για να περιοριστεί η εξάρτηση από εισαγωγές από τρίτες χώρες. Επίσης, η παροχή κινήτρων για την ενίσχυση της παραγωγής και της βιοφαρμακευτικής έρευνας και καινοτομίας. Αν αυτά υλοποιηθούν σύντομα θα αποκτήσει η Ευρώπη όπως είπε, αυτονομία ενώ θα αυξηθούν σε όλες τις χώρες οι θέσεις εργασίας και η ανταγωνιστικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τα επόμενα χρόνια. Η εξέλιξη αυτή, πρόσθεσε, ανοίγει νέους σημαντικούς ορίζοντες για τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες.
Επενδύσεις 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ
Ο αντιπρόεδρος της ΠΕΦ Δημήτρης Δέμος ανέφερε στην ομιλία του ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία βρίσκεται σε μία τροχιά ανάπτυξης που όμοιά της δεν έχουμε ξανασυναντήσει στο παρελθόν. Τρέχει με ρυθμούς startup για να καλύψει μέσα σε λίγα χρόνια τη δεκαετία της κρίσης αλλά και παράλληλα να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που της δίνει η παγκόσμια αγορά».
Ο κ. Δέμος αναφέρθηκε στις αλλαγές αντιλήψεων και στρατηγικών, οι οποίες ακολουθούνται σε παγκόσμιο επίπεδο: «Το πρώτο ισχυρό μήνυμα για την αλλαγή στρατηγικής, ήρθε την εποχή του κορωνοϊού. Η πανδημία κατέρρευσε τις εφοδιαστικές αλυσίδες και η Ευρώπη βρέθηκε εκτεθειμένη με πολλές και σοβαρές ελλείψεις βασικών φαρμάκων. Τα τελευταία 20 χρόνια, είχε σχεδιαστεί μία πολιτική στην Ευρώπη της υπέρμετρης πριμοδότησης για καινοτόμα φάρμακα και παράλληλα της εξοικονόμησης πόρων μέσω της αγοράς γενοσήμων από τρίτες χώρες. Η στρατηγική αυτή ουσιαστικά οδήγησε στο να κλείσουν πολλές παραγωγικές μονάδες στην Ευρώπη και να μεταφερθούν σε τρίτες χώρες, κυρίως στην Ινδία. Ευτυχώς, η Ελλάδα δεν είχε ακολουθήσει αυτό το μοντέλο. Η Ελλάδα έχει ισχυρή παραγωγή και μέσα στην περίοδο της πανδημίας όχι μόνο δεν αντιμετωπίσαμε ελλείψεις φαρμάκων στην Ελλάδα, αλλά υποστηρίξαμε και πάρα πολλά συστήματα υγείας της Ευρώπης. Σήμερα, η στρατηγική αυτή στην Ευρώπη αλλάζει σε ολοένα και πιο συχνές αναφορές από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνεται λόγος για παραγωγική επάρκεια σε φάρμακα εντός Ευρώπης, ενώ έχει μπει σε διαβούλευση και η νέα ευρωπαϊκή φαρμακευτική πολιτική».
Ο κεντρικός σχεδιασμός για επιστροφή της παραγωγής γενοσήμων στην Ευρώπη είναι πλέον γεγονός. Πριν από λίγες εβδομάδες, στη Γερμανία ψηφίστηκε νόμος, ο οποίος υποχρεώνει τα ασφαλιστικά ταμεία για συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων να αγοράζουν από Ευρωπαίους παραγωγούς το 50%. Αυτό σημαίνει διπλασιασμός έως και τριπλασιασμός του μεγέθους αγοράς που αναλογεί στους Ευρωπαίους παραγωγούς φαρμάκων, μέσα στα επόμενα τρία με πέντε χρόνια. Είναι μία τεράστια ευκαιρία για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Βρισκόμαστε σε προνομιακή θέση για να κατακτήσουμε τα νέα μεγέθη που δημιουργούνται.
«Ένα δεύτερο ηχηρό μήνυμα για αλλαγή στρατηγικής στην Ευρώπη ήρθε με τον πόλεμο στην Ουκρανία», είπε ο κ Δέμος. «Εκτός από τον αποτροπιασμό μας για το γεγονός η Ευρώπη φάνηκε για άλλη μία φορά ανέτοιμη να αντιμετωπίσει την έλλειψη σε φυσικούς πόρους. Σίγουρα όλοι αντιληφθήκαμε ότι υπήρχε έλλειψη φυσικού αερίου, εκτινάχθηκε το κόστος και είδαμε με ποιες επιπτώσεις. Το 60% των πρώτων υλών που χρησιμοποιούμε για την κατασκευή φαρμάκων έχει προέλευση από την Κίνα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση το έχει ήδη εντοπίσει και βρίσκεται σε σχεδιασμούς για να επαναπατριστούν οι παραγωγοί πρώτων υλών στην Ευρώπη. Υπάρχει η δυνατότητα και η σκέψη να δοθούν υψηλότερες τιμές στα φάρμακα σε όσους παραγωγούς φαρμάκων χρησιμοποιούν τοπικές πρώτες ύλες. Εμείς στην Ελλάδα τα 10 χρόνια της κρίσης έχουμε μείνει πίσω σε επίπεδο έρευνας και Τεχνολογίας -όπως είναι η βιοτεχνολογία- και επίσης έχουμε μείνει πίσω στην ανάπτυξη και εξέλιξη στελεχών μας καθώς πάρα πολλά ταλέντα μας έφυγαν στο εξωτερικό μέσω του brain drain. Αυτά είναι προβλήματα που είναι πραγματικά σοβαρά και θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Σε οικονομικούς όρους, η φαρμακοβιομηχανία από το 2022 έχει προγραμματίσει ήδη επενδύσεις 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ με τον νέο κύκλο επενδύσεων που αναμένουμε για τα έτη 2024 2025, αναμένεται το συλλογικό ύψος να ανέλθει στο 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ!».
Η ΠΕΦ τιμά τον Παύλο Δ. Γιαννακόπουλο
Στο πλαίσιο της σημαντικής αυτής αναγνώρισης, τιμήθηκε ο αλησμόνητος Παύλος Γιαννακόπουλος, ιδρυτής της μεγαλύτερης Ελληνικής Φαρμακοβιομηχανίας, της ΒΙΑΝΕΞ, για την πρότυπο επιχειρηματική του πορεία, που αποτελεί ένα διαχρονικό παράδειγμα, πηγή έμπνευσης και παρακαταθήκης για τη νεότερη γενιά.
Παραλαμβάνοντας το βραβείο, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΒΙΑΝΕΞ, κ. Δημήτρης Π. Γιαννακόπουλος, ανέφερε με συγκίνηση: «Αν η υστεροφημία του ανδρός είναι η ύψιστη αξία του, όσα ακούγονται για τον Παύλο Γιαννακόπουλο από όλο τον κόσμο, αποτελούν τεράστια παρακαταθήκη και αιτία υπερηφάνειας για μένα. Το γεγονός ότι απόψε τον τιμούν οι άνθρωποι του φαρμάκου και τον χαρακτηρίζουν έμπνευση για τις επόμενες γενιές, με κάνει διπλά περήφανο. Ο Παύλος Γιαννακόπουλος οραματίστηκε και δημιούργησε τη ΒΙΑΝΕΞ, τη μεγαλύτερη ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Ήταν πρωτοπόρος γιατί έβλεπε τις ευκαιρίες που ανοίγονταν. Έτσι έχτισε σχέσεις εμπιστοσύνης και συνέργειες με διεθνείς οίκους, ξεκίνησε τη βιομηχανική παραγωγή εισάγοντας υψηλή τεχνογνωσία, έδωσε νωρίς εξαγωγικό προσανατολισμό στον όμιλο, διέβλεψε την ανάπτυξη της αγοράς του φαρμακείου και των ΜΗΣΥΦΑ, έβαλε τις βάσεις για Έρευνα και Ανάπτυξη. Άλλωστε όλοι οι άνθρωποι του φαρμάκου, ανταγωνιστές και μη, έχουν να πουν μια ιστορία για το πώς ο Παύλος τους βοηθούσε στο να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν και οι ίδιοι και οι εταιρείες τους, ακόμη και αν ήταν ανταγωνιστές. Η ΒΙΑΝΕΞ, με ιστορία σχεδόν ενός αιώνα, ήταν και θα είναι πάντα δίπλα στην Ελλάδα, στηρίζοντας τη δημόσια υγεία και την εθνική οικονομία. Αυτό ήθελε και αυτό έκανε πάντα ο Παύλος Γιαννακόπουλος».
