Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Journal of Functional Foods περιγράφει μια μελέτη στην οποία ποντίκια που έλαβαν από του στόματος συμπλήρωμα έξτρα παρθένου ελαίου καρύδας εμφάνισαν σημαντικές αλλαγές στην πρόσληψη τροφής, στην αύξηση βάρους, στην αγχώδη συμπεριφορά και στη φλεγμονή του κεντρικού νευρικού συστήματος, του λιπώδους ιστού και του ήπατος.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η ικανότητα των βασικών μεταβολικών ορμονών της λεπτίνης και της ινσουλίνης να ενεργοποιούν τους κυτταρικούς μηχανισμούς που είναι υπεύθυνοι για τον κορεσμό και τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα ήταν μειωμένη και ότι οι βιοχημικοί μηχανισμοί που εμπλέκονται στη σύνθεση λίπους διεγείρονται.
«Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι αν και η διαδικασία είναι αργή και αθόρυβη, η λήψη συμπληρωμάτων ελαίου καρύδας για μεγάλες περιόδους μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές μεταβολικές μεταβολές που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας και των συνοδών νοσημάτων», δήλωσε ο Marcio Alberto Torsoni, ερευνητής στο Metabolic Disturbance Laboratory. LabDiMe) στη Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών του Κρατικού Πανεπιστημίου Campinas (FCA-UNICAMP) στην πολιτεία Σάο Πάολο της Βραζιλίας.
Η υπερβολική κατανάλωση ζωικού λίπους σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς και με παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2. Ένα από τα συστατικά αυτής της δίαιτας είναι η χοληστερόλη, αλλά αυτός ο τύπος λίπους περιέχει επίσης κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία μπορούν να ενεργοποιήσουν φλεγμονώδεις διεργασίες μέσω του υποδοχέα 4 (TLR-4) και μπορεί να οδηγήσουν σε ασθένειες.
Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα μπορούν επίσης να ληφθούν από άλλες πηγές, όπως τα φυτά. Αντιπροσωπεύουν το 90% των λιπιδίων στο λάδι καρύδας, για παράδειγμα. Αν και τα λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας αποτελούν μεγάλο ποσοστό, και αυτά είναι ωφέλιμα επειδή μειώνουν τη φλεγμονή, τα κορεσμένα λιπαρά οξέα στο λάδι καρύδας είναι αρκετά για να ενεργοποιήσουν τις φλεγμονώδεις οδούς και να προκαλέσουν βλάβη σε διαφορετικά είδη κυττάρων.
«Η κατανάλωση ελαίου καρύδας ως μέρος της συνήθους διατροφής κάποιου ή ως συμπληρώματος διατροφής έχει αυξηθεί σημαντικά στον πληθυσμό», είπε ο Torsoni. Το πρόβλημα είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις καταναλώνεται χωρίς την καθοδήγηση διατροφολόγου, ο οποίος μπορεί να προσαρμόσει την ημερήσια δόση ανάλογα με τις ανάγκες του ενδιαφερόμενου ατόμου.
Για να ανακαλύψουν εάν η καθημερινή κατανάλωση λαδιού καρύδας για μεγάλες περιόδους θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα υγείας, οι ερευνητιές χρησιμοποίησαν ένα ζωικό μοντέλο που περιελάμβανε υγιή ποντίκια τα οποία έλαβαν ημερήσια δόση ελαίου καρύδας για οκτώ εβδομάδες. Αυτή η ποσότητα ελαίου καρύδας ισοδυναμούσε σε θερμίδες με περίπου μια κουταλιά σούπας (13 γραμμάρια) την ημέρα, ή το 5% των θερμίδων από κορεσμένα λιπαρά στη διατροφή ενός ενήλικου ατόμου με το σωστό βάρος για την ηλικία και το ύψος του.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι τα ποντίκια που έλαβαν το συμπλήρωμα για οκτώ εβδομάδες εμφάνισαν μεγαλύτερη αύξηση βάρους, αυξημένο ποσοστό σωματικού λίπους και ενεργοποίηση φλεγμονωδών οδών. Η δίαιτα αυτή επηρέασε τον υποθάλαμο του εγκεφάλου που είναι το κέντρο της όρεξης. Διαπιστώθηκε ότι:
- Τα υγική ποντίκια που λάμβαναν το συμπλήρωμα χαμηλής δόση ελαίου καρύδας παρουσίασαν στρες στο υποθαλαμικό ενδοπλασματικό δίκτυο.
- Ανέπτυξαν υποθαλαμική αντίσταση στη λεπτίνη.
- Η σηματοδότηση της ινσουλίνης στον υποθάλαμο, το ήπαρ και τον λευκό λιπώδη ιστό ήταν μειωμένη σε ποντίκια που έλαβαν μεγαλύτερη δόση λαδιού καρύδας.
Το λάδι καρύδας θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε μικρές ποσότητες ως καρύκευμα ή μέρος μιας σάλτσας, κατά προτίμηση με φρέσκα ή ελάχιστα επεξεργασμένα λαχανικά, είπε ο Torsoni. Αυτή είναι η συμβουλή των Διατροφικών Οδηγιών του Υπουργείου Υγείας για τον πληθυσμό της Βραζιλίας, η οποία συνιστά επίσης μια «επαρκή και υγιεινή διατροφή… αρμονική σε ποσότητα και ποιότητα, που να καλύπτει τις ανάγκες ποικιλίας, ισορροπίας, μετριοπάθειας και ευχαρίστησης».
«Το λάδι καρύδας δεν συνιστάται ως συμπλήρωμα για τη θεραπεία ασθενειών ή την αποκατάσταση της καλής υγείας», είπε ο Torsoni.
Περισσότερες πληροφορίες: Alana Carolina Costa Veras et al, Supplementation with CO induces lipogenesis in adipose tissue, leptin and insulin resistance in healthy Swiss mice, Journal of Functional Foods (2023). DOI: 10.1016/j.jff.2023.105600.
