Το να κάνετε 30 λεπτά άσκηση κάθε μέρα μπορεί αντισταθμίσει ένα μεγάλο μέρος από τον αυξημένο κίνδυνο θανάτου λόγω ενός εξαιρετικά καθιστικού τρόπου ζωής, προτείνει μελέτη που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Sports Medicine.
Οι υψηλότεροι ημερήσιοι απολογισμοί σωματικής δραστηριότητας συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο, ανεξάρτητα από τον χρόνο που δαπανά κανείς καθισμένος κάθε μέρα, δείχνουν τα ευρήματα.
Στις ανεπτυγμένες χώρες, οι ενήλικοι περνούν κατά μέσο όρο 9-10 ώρες κάθε μέρα καθισμένοι -κυρίως κατά τις ώρες εργασίας. Ένας άκρως καθιστικός τρόπος ζωής συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου.
Μεγάλο μέρος της προηγουμένως δημοσιευμένης έρευνας σχετικά με τα οφέλη της σωματικής δραστηριότητας για την αντιμετώπιση του παρατεταμένου χρόνου καθίσματος έχει βασιστεί σε συγκεντρωτικά δεδομένα, τα οποία αναπόφευκτα καταλήγουν σε μια ευρεία προσέγγιση.
Για να προσπαθήσουν να το ξεπεράσουν αυτό, οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα μεμονωμένων συμμετεχόντων από τέσσερις ομάδες ατόμων που είχαν εξοπλιστεί με ιχνηλάτες δραστηριότητας για να μάθουν εάν η σωματική δραστηριότητα μπορεί να τροποποιήσει τη συσχέτιση μεταξύ της καθιστικής ζωής και του θανάτου, καθώς και την ποσότητα της σωματικής δραστηριότητας και του χρόνου καθίσματος που μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο.
Δεδομένα μεμονωμένων συμμετεχόντων συλλέχθηκαν μεταξύ 2003 και 2019 από τη Νορβηγική Μελέτη Tromsø 2015–16, τη Σουηδική Πρωτοβουλία για την Υγιή Γήρανση (HAI) 2012–19, τη Νορβηγική Εθνική Έρευνα Φυσικής Δραστηριότητας (NNPAS) 2008–09 και την Εθνική Έρευνα Εξέτασης Υγείας και Διατροφής των ΗΠΑ (NHANES) 2003–06.
Περίπου 12.000 άτομα ηλικίας τουλάχιστον 50 ετών συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση. Υπήρχαν αρχεία παρακολούθησης δραστηριότητας τουλάχιστον 4 ημερών με 10 ημερήσιες ώρες, παρακολουθούνταν για τουλάχιστον δύο χρόνια και είχαν δώσει λεπτομέρειες σχετικά με πιθανούς παράγοντες επιρροής: φύλο, μορφωτικό επίπεδο, βάρος, ύψος, ιστορικό καπνίσματος, πρόσληψη αλκοόλ, και εάν είχαν τρέχουσα ή/και προηγούμενη καρδιαγγειακή νόσο, καρκίνο ή διαβήτη.
Συνολικά, 5.943 άτομα περνούσαν κάτω από 10,5 ώρες καθισμένοι την μέρα και 6.042 περισσότερες ώρες. Η σύνδεση με τα μητρώα θανάτων έδειξε ότι κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου 5 ετών, 805 (7%) άνθρωποι πέθαναν. Οι 357 περνούσαν κάτω από 10,5 ώρες καθισμένοι κάθε μέρα και οι 448 πάνω από 10,5 ώρες.
Η ανάλυση των δεδομένων μέσω ιχνηλατών δραστηριότητας έδειξε ότι η καθιστική ζωή για πάνω από 12 ώρες την ημέρα συσχετίστηκε με 38% αυξημένο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με τις 8 ώρες -αλλά αυτά τα άτομα είχαν συνολικά λιγότερα από 22 ημερήσια λεπτά μέτριας ή έντονης σωματικής δραστηριότητας. Αυτοί που είχαν πάνω από 22 λεπτά καθημερινά μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας, διέτρεχαν χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου.
Η συσχέτιση μεταξύ χρόνου καθιστικής ζωής και θανάτου επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την ποσότητα της μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας. Για παράδειγμα, επιπλέον 10 λεπτά την ημέρα συσχετίστηκε με 15% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε όσους περνούν λιγότερες από 10,5 ώρες καθιστικής ζωής και 35% χαμηλότερο κίνδυνο μεταξύ εκείνων που περνούν πάνω από 10,5 ώρες καθιστικής ζωής κάθε μέρα.
Η σωματική δραστηριότητα ελαφριάς έντασης συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου μόνο σε άτομα με υψηλή καθιστική ζωή (πάνω από 12 ώρες).
Αυτή ήταν μια μελέτη παρατήρησης, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να καθορίσει την αιτία και το αποτέλεσμα. Δεν ελήφθησαν υπόψη δυνητικά σημαντικοί παράγοντες, όπως η διατροφή, τα προβλήματα κινητικότητας και η γενική υγεία. Επιπλέον, οι ιχνηλάτες δραστηριότητας ενδέχεται να μην ταξινομούν σωστά όλους τους τύπους δραστηριότητας και την αντίστοιχη έντασή τους -π.χ. ποδηλασία, ασκήσεις αντίστασης, κηπουρική.
Οι ερευνητές έγραψαν: «Μικρές ποσότητες μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας μπορεί να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για τη βελτίωση του κινδύνου θνησιμότητας λόγω καθιστικής ζωής, όπου η συσσώρευση πάνω από 22 λεπτά άσκησης εξαλείφει τον κίνδυνο. Η προώθηση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία των ατόμων».
Περισσότερες πληροφορίες: Device-measured physical activity, sedentary time, and risk of all-cause mortality: an individual participant data analysis of four prospective cohort studies, British Journal of Sports Medicine (2023). DOI: 10.1136/bjsports-2022-106568.
