Η οικογένεια και τα αγαπημένα σας πρόσωπα μπορεί να υποσκάπτουν την προσπάθεια για απώλεια βάρους, σύμφωνα με μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Surrey. Η μελέτη αποτελεί μέρος ενός αυξανόμενου όγκου στοιχείων που υποδηλώνουν ότι δεν έχει πάντα το άμεσο κοινωνικό περιβάλλον θετικά αποτελέσματα για την υγεία.
Ανασκοπώντας τη βιβλιογραφία σε αυτόν τον τομέα, οι ερευνητές βρήκαν την αρνητική πλευρά της κοινωνικής υποστήριξης με τη μορφή σαμποτάζ (ενεργητική και σκόπιμη υπονόμευση των στόχων του ατόμου που προσπαθεί να χάσει βάρος), συμπεριφοράς σίτισης (το να θέλει κάποιος να σας ταΐζει όταν δεν πεινάτε ή δεν θέλετε να μην φάτε) και η συμπαιγνία (παθητική και καλοήθης αρνητική κοινωνική υποστήριξη), όλα υπονομεύουν τις προσπάθειες όσων προσπαθούν να χάσουν βάρος.
Η ομάδα του Surrey διαπίστωσε ότι οι πράξεις σαμποτάζ, η αποθάρρυνση της υγιεινής διατροφής και η τοποθέτηση φραγμών στη συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης, συχνά υπονόμευαν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση ενός ατόμου, επηρεάζοντας αρνητικά τις προσπάθειές του για απώλεια βάρους.
Η Jane Ogden, Καθηγήτρια Ψυχολογίας Υγείας και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Surrey, είπε: «Η απώλεια βάρους συχνά οδηγεί σε αλλαγές, από το να δίνει σε ένα άτομο περισσότερη αυτοπεποίθηση έως μια αλλαγή στην κοινωνική δυναμική στις σχέσεις τους. Άτομα στον άμεσο κοινωνικό περίγυρο δεν θέλουν αυτές τις αλλαγές και μπορεί, συνειδητά ή υποσυνείδητα, να προσπαθήσουν να εκτροχιάσουν τις προσπάθειες ενός ατόμου να χάσει βάρος για να διατηρήσουν τα πράγματα όπως είναι. Πρέπει να εξερευνήσουμε περαιτέρω αυτόν τον τομέα για να αναπτύξουμε παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να στοχεύουν την οικογένεια και τους φίλους ώστε να είναι πιο υποστηρικτικοί βοηθώντας όσους προσπαθούν να χάσουν βάρος».
Στενά συνδεδεμένο με το σαμποτάζ, οι ερευνητές προσδιόρισαν ότι το ρόλο της «ταΐστρας» ως επιβλαβή μορφή κοινωνικής υποστήριξης. Αν και συχνά γίνεται ως χειρονομία αγάπης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σκόπιμη παροχή τροφής όταν το άτομο δεν πεινάει ή προσπαθεί να φάει λιγότερο είναι επιζήμιο για τη διαχείριση του βάρους.
Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης τη συνέργεια (συμπαιγνία), η οποία συχνά θεωρείται ότι αντανακλά την καλοσύνη και τη φιλία, αλλά μπορεί να λειτουργεί ως μια μορφή αρνητικής κοινωνικής υποστήριξης. Αναλύοντας μια σειρά από μελέτες, οι ερευνητές βρήκαν παραδείγματα οικογένειας, φίλων και συντρόφων που “συνεργούσαν” όταν η συμπεριφορά του ατόμου που προσπαθεί να χάσει βάρος δεν είναι σύμφωνη με τους στόχους τους. Η συνέργεια -που μερικές φορές αναφέρεται “σκότωμα με αγάπη” είναι λιγότερο σκόπιμη από το σαμποτάζ ή τη συμπεριφορά του ταΐσματος και συχνά φαίνεται ως καλοσύνη, φιλία και υποστήριξη, αλλά λειτουργεί υπονομευτικά για τους στόχους διαχείρισης του βάρους.
Η Ogden πρόσθεσε: «Οι άνθρωποι επιδιώκουν την απώλεια βάρους για διάφορους λόγους, είτε για τη γενική τους υγεία είτε για να αισθάνονται καλύτερα με τον εαυτό τους. Η υποστήριξη από τους φίλους και την οικογένεια μπορεί να είναι ένα ανεκτίμητο εργαλείο για να βοηθήσει τους ανθρώπους να επιτύχουν τους στόχους τους, ωστόσο μερικές φορές τα πιο κοντινά τους άτομα εμποδίζουν τις προσπάθειές τους, δελεάζοντας με ανθυγιεινά τρόφιμα ή λειτουργώντας ως εμπόδιο στο να υιοθετήσουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής».
H μελέτη δημοσιεύτηκε στο Current Obesity Reports.
Περισσότερες πληροφορίες: Jane Ogden, Sophia Quirke-McFarlane. Sabotage, Collusion, and Being a Feeder: Towards a New Model of Negative Social Support and Its Impact on Weight Management. Current Obesity Reports, 2023; 12 (2): 183 DOI: 10.1007/s13679-023-00504-5.
