Για όσους ενδιαφέρονται για τα δόντια τους, μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open κρούει έναν αρκετά ξεκάθαρο συναγερμό. Η χρήση καπνού σε οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένης της ολοένα και πιο δημοφιλούς πρακτικής του ατμίσματος, είναι μια συνταγή για έναν οδοντιατρικό εφιάλτη. Η προειδοποίηση προέρχεται από το Εθνικό Ινστιτούτο Οδοντιατρικής και Κρανιοπροσωπικής Έρευνας των ΗΠΑ (NIDCR), αφού οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα παρακολούθησης πολλών ετών και εξέτασαν τις συσχετίσεις μεταξύ του καπνίσματος και της κακής οδοντικής υγείας μεταξύ χιλιάδων ανδρών και γυναικών.
Οι τακτικοί χρήστες τσιγάρων, ηλεκτρονικών τσιγάρων (vapes), πούρων, πίπας, ναργιλέδων και προϊόντων χωρίς καπνό αντιμετωπίζουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο για διάφορες μορφές οδοντικών προβλημάτων. Ανάλογα με τον τύπο του καπνού που εμπλέκεται, αυτό περιλαμβάνει μια σημαντικά αυξημένη πιθανότητα για διαφορετικούς τύπους οδοντιατρικών προβλημάτων: νόσου των ούλων, προκαρκινικών στοματικών αλλοιώσεων, απώλεια οστού, χαλαρά δόντια και απώλεια δοντιών λόγω τερηδόνας. Το άτμισμα, το οποίο μερικές φορές θεωρείται ασφαλέστερη μορφή χρήσης καπνού, συνδέθηκε με 27% υψηλότερο κίνδυνο αιμορραγίας μετά το βούρτσισμα ή τη χρήση του οδοντικου νήματος.
«Γνωρίζαμε πάντα ότι το κάπνισμα αυξάνει τις πιθανότητες για ασθένεια των ούλων», δήλωσε η Δρ. Purnima Kumar, εκπρόσωπος της Αμερικανικής Οδοντιατρικής Ένωσης. Αυτή η νέα ανάλυση επιβεβαιώνει την ευρεία ανησυχία. Επικεφαλής της μελέτης ήταν η Marushka Silveira, επιδημιολόγος που διεξήγαγε την έρευνά της μεταξύ των 2021 και 2022. Αυτή και οι συνάδελφοί της ανέλυσαν δεδομένα παρακολούθησης τριών έως πέντε ετών που συλλέχθηκαν από περίπου 10.000-16.000 άνδρες και γυναίκες. Το 16-19% από αυτούς κάπνιζε τσιγάρα τακτικά, το 2% κάπνιζε πούρα και το 3% χρησιμοποιούσε προϊόντα χωρίς καπνό.
Τα τσιγάρα συνδέθηκαν με 33% μεγαλύτερο κίνδυνο για νόσο των ούλων, με 35% υψηλότερο κίνδυνο για χαλαρά δόντια και με 43% υψηλότερο κίνδυνο απώλειας δοντιών. Η χρήση πούρων συνδέθηκε με υπερδιπλασιασμό του κινδύνου για προκαρκινικές στοματικές βλάβες.
Χειρότερο το άτμισμα από το κάπνισμα;
Οι ερευνητές εστίασαν επίσης στο 2-3% των συμμετεχόντων που άτμιζαν τακτικά. Αυτό είναι σημαντικό, επειδή η συγκεκριμένη απειλή για την οδοντική υγεία που δημιουργεί το άτμισμα είναι ένα πολύ νεότερο φαινόμενο, το οποίο εμφανίστηκε το 2009 και άρα το χρονικό πλαίσιο της είναι το πολύ 13 έτη.
Παρόλα αυτά, δεν την εξέπληξε καθόλου η διαπίστωση ενός σημαντικά υψηλότερου κινδύνου για αιμορραγία των ούλων μετά από χρήση οδοντικού νήματος ή βουρτσίσματος μεταξύ των ατμιστών. Και αυτό γιατί «αυτή η μελέτη επικυρώνει όλα όσα έχουμε παρατηρήσει οι ίδιοι σε μοριακό και κυτταρικό επίπεδο», είπαν οι ερευνητές. Κατά κάποιο τρόπο το άτμισμα μπορεί να είναι πραγματικά χειρότερο για την οδοντική σας υγεία από το κάπνισμα». Η ανησυχία βασίζεται σε μια ανακάλυψη για τον αντίκτυπο του ατμού στα βακτήρια που ζουν στο στόμα και οι ερευνητές το αναφέρουν ως βιοφίλμ.
«Αυτό που μάθαμε είναι ότι τα βακτήρια που ζουν στο στόμα αντιμετωπίζουν την έκθεση στον ατμό σαν να είναι τρόφιμα», είπε η Kumar. «Που σημαίνει πως όταν τα προϊόντα ατμού εισέρχονται στο στόμα, η νικοτίνη, η θερμότητα, καθώς και άλλες οργανικές ενώσεις που εμπλέκονται, διασπώνται αμέσως από τα βακτήρια. Όσον αφορά την υγεία των δοντιών, αυτή η διαδικασία είναι ισοδύναμη με την έκθεση των δοντιών και των ούλων σε ένα μεγάλο McDonald’s γεύμα κάθε μέρα. Με την πάροδο του χρόνου, βλέπουμε να εγκαθίσταται ένα στρώμα λεπτής “λάσπης” στο βιοφίλμ σας και αυτό οδηγεί σε φλεγμονή», είπε η Kumar.
Μετά από έρευνα της οδοντικής υγείας των ανθρώπων που είχαν ατμίσει μόνο για πέντε μήνες έναντι των καπνιστών που κάπνιζαν για τουλάχιστον πέντε χρόνια, η ποσότητα της φλεγμονής μεταξύ των ατμιστών ήταν τόσο μεγάλη όσο και μεταξύ των καπνιστών, παρόλο που οι ατμιστές είχαν πολύ λιγότερη έκθεση από πλευράς χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι οι ατμιστές φτάνουν στο σημείο της βακτηριακής καταστροφής πολύ πιο γρήγορα.
Δεν είναι σαφές πώς όλα αυτά μεταφράζονται σε σοβαρή οδοντική βλάβη μεταξύ των ατμιστών, προειδοποίησαν οι ερευνητές. Σημείωσαν επίσης ότι οι περισσότεροι ατμιστές είναι πρώην καπνιστές. Και επεσήμαναν ότι ο αυξημένος κίνδυνος αιμορραγίας των ούλων μεταξύ των ατμιστών θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει κάποια σχέση με τη διακοπή του καπνίσματος. Από την άλλη πλευρά, η ερευνητική ομάδα προειδοποίησε ότι παρά το γεγονός ότι η μελέτη συνδέει μόνο την αιμορραγία των ούλων με το άτμισμα, αυτή η αιμορραγία μπορεί να είναι μια πρώιμη προειδοποίηση για οδοντικά προβλήματα που δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί. Θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για την παρακολούθηση του μακροπρόθεσμου κινδύνου.
Περισσότερες πληροφορίες: Marushka L. Silveira et al, Tobacco Use and Incidence of Adverse Oral Health Outcomes Among US Adults in the Population Assessment of Tobacco and Health Study, JAMA Network Open (2022). DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2022.45909.
