Της Aimee Pugh Bernard Assistant Professor of Immunology and Microbiology, University of Colorado Anschutz Medical Campus. Πηγή: The Conversation.
Για την υγεία του ανοσοποιητικού, ορισμένοι φαίνεται να πιστεύουν ότι η φιλοσοφία του Goldilocks -η σωστή δοσολογία- είναι υπερεκτιμημένη. Γιατί να συμβιβαστείτε με λιγότερη ανοσία όταν μπορείτε να έχετε περισσότερη; Πολλές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μιλάνε για συμπληρώματα διατροφής και άλλα life hacks που «ενισχύουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα» για να σας κρατήσουν υγιείς και να αποτρέψετε τις ασθένειες.
Ωστόσο, αυτοί οι ισχυρισμοί δεν βασίζονται στην επιστήμη και σε όσα είναι γνωστά για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Το υγιές ανοσοποιητικό σύστημα δεν χρειάζεται να «ενισχύεται». Αντίθετα, λειτουργεί καλύτερα όταν είναι ισορροπημένο. Οι εμπειρογνώμονες στο ανοσοποιητικό σύστημα -ανοσολόγοι- γνωρίζουν ότι η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλεργίες, αυτοάνοσες διαταραχές ή χρόνια φλεγμονή. Από την άλλη πλευρά, πολύ λίγη ανοσολογική αντίδραση θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασθένεια ή μόλυνση.
Το ανοσοποιητικό σας σύστημα απαιτεί μια λεπτή ισορροπία για να λειτουργήσει σωστά. Όταν είναι εκτός ισορροπίας, μπορεί να προκαλέσει ασθένεια.
Κυτταρική ισορροπία
Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι το αμυντικό σύστημα του σώματός σας. Είναι ένα πολύπλοκο δίκτυο κυττάρων και οργάνων που συνεργάζονται για να προστατεύσουν το σώμα από μολύνσεις και ασθένειες. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού είναι συνεχώς σε περιπολία, ταξιδεύοντας σε όλο το σώμα σας αναζητώντας μολυσματικούς εισβολείς και ζημιές.
Στον μυελό των οστών δημιουργούνται νέα ανοσοκύτταρα. Ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού -που ονομάζονται Β και Τ κύτταρα- είναι οι ειδικές δυνάμεις που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξάλειψη των μολυσματικών εισβολέων. Εξαιτίας αυτού του ρόλου τους, τα κύτταρα υποβάλλονται σε ένα αυστηρό boot camp κατά την ανάπτυξή τους για να διασφαλιστεί ότι δεν θα εκτοξεύσουν φιλικά πυρά σε υγιή κύτταρα στο σώμα. Οποιοδήποτε Β κύτταρο ή Τ κύτταρο εμφανίζει δραστηριότητα κατά του εαυτού -αυτό λέγεται αυτοαντιδραστικότητα- σκοτώνεται κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Εκατομμύρια νεοδημιουργηθέντα Β και Τ κύτταρα σκοτώνονται κάθε μέρα επειδή αποτυγχάνουν σε αυτή τη διαδικασία εκπαίδευσης. Εάν αυτά τα αυτοαντιδραστικά κύτταρα ξεφύγουν από την καταστροφή, θα μπορούσαν να στραφούν εναντίον του σώματος και να πραγματοποιήσουν μια ακατάλληλη αυτοάνοση επίθεση.
Η έρευνα για το ανοσοποιητικό εστιάζει -μεταξύ άλλων- στο πώς τα Β κύτταρα είναι σε θέση να γλιστρήσουν πέρα από τα σημεία ελέγχου που έχει το ανοσοποιητικό για να προστατεύεται από την αυτοαντιδραστικότητα. Αυτά τα σημεία ελέγχου ανοχής διασφαλίζουν ότι τα αυτοαντιδραστικά ανοσοκύτταρα είτε απομακρύνονται από το σώμα είτε διατηρούνται σε μόνιμο κλείδωμα και δεν μπορούν να εμπλακούν σε ακατάλληλες αποκρίσεις που θα στόχευαν σε υγιή ιστό.
Το περισσότερο δεν είναι απαραίτητα καλύτερο
Πιθανότατα έχετε δει διαφημίσεις για συμπληρώματα διατροφής που υπόσχονται ότι «ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού». Αν και αυτό μπορεί να ακούγεται ελκυστικό, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι το ανοσοποιητικό λειτουργεί καλύτερα όταν είναι ισορροπημένο. Εάν το ανοσοποιητικό σύστημα μοιάζει με θερμοστάτη, τότε αν το ανεβάζετε πολύ ψηλά οδηγεί σε υπερενεργοποίηση και ανεξέλεγκτη φλεγμονή, ενώ η μείωση του χαμηλά έχει ως αποτέλεσμα την αποτυχία ανταπόκρισης σε λοιμώξεις και ασθένειες.
Η υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, η τακτική άσκηση, η μείωση του στρες και ο καλός ύπνος, από την άλλη πλευρά, μπορούν να βοηθήσουν το σώμα να διατηρήσει ένα λειτουργικό και υγιές ανοσοποιητικό σύστημα. Αν και αυτές οι συμπεριφορές στον τρόπο ζωής δεν είναι αλάνθαστες, συμβάλλουν στη συνολική καλή υγεία και τελικά σε ένα πιο υγιές ανοσοποιητικό σύστημα.
Στην πραγματικότητα, τα εμβόλια είναι το μόνο ασφαλές και αποτελεσματικό εργαλείο πέρα από συμπεριφορές υγιεινού τρόπου ζωής για την υποστήριξη του ανοσοποιητικού σας. Τα εμβόλια περιέχουν αβλαβείς μορφές παθογόνων που βοηθούν στην εκπαίδευση των κυττάρων του ανοσοποιητικού να τα αναγνωρίζουν και να τα καταπολεμούν. Όταν έρθετε σε επαφή με την πραγματική και επιβλαβή εκδοχή του παθογόνου έξω στη φύση, αυτά τα εκπαιδευμένα κύτταρα της ανοσολογικής μνήμης θα αρχίσουν αμέσως να πολεμούν και να καταστρέφουν το παθογόνο, μερικές φορές τόσο γρήγορα που δεν συνειδητοποιείτε καν ότι έχετε μολυνθεί.
Σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι βομβαρδίζονται συνεχώς ότι το περισσότερο είναι καλύτερο, να είστε σίγουροι πως όταν πρόκειται για το ανοσοποιητικό σύστημα, η διατήρηση της ισορροπίας είναι το σωστό.
