Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν σκέφτονται την ομάδα αίματός τους εκτός και εάν χρειάζονται χειρουργική επέμβαση ή σκοπεύουν να δώσουν αίμα. Αλλά ξέρουμε περισσότερα για τις ομάδες αίματος από το αν μπορούμε να δεχτούμε με ασφάλεια μια μετάγγιση ή όχι. Από μεγάλες έρευνες σε πληθυσμούς, έχει βρεθεί ότι ορισμένοι τύποι αίματος σχετίζονται με μεγαλύτερους κινδύνους καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων και ορισμένων μορφών καρκίνου.
Αυτά τα ευρήματα δεν είναι κάτι που μπορεί να καθοδηγήσει τη λήψη κλινικών αποφάσεων για έναν συγκεκριμένο ασθενή, αλλά οι διασυνδέσεις μπορούν να παρέχουν διόδους για περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση αυτών των ασθενειών και των κινδύνων σε διάφορους πληθυσμούς.
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι αίματος: Α, Β, ΑΒ και Ο. Η ομάδα αίματος βασίζεται σε συγκεκριμένα αντιγόνα, τα οποία είναι μόρια που διεγείρουν μια ανοσολογική απόκριση και υπάρχουν στο εξωτερικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων μας. Ένα άτομο με ομάδα Β, για παράδειγμα, έχει αντιγόνα Β στα ερυθρά του αιμοσφαίρια. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα τους αναγνωρίζει άλλα αντιγόνα Β ως ασφαλή και δεν αντιδρά σε αυτά. Αλλά αν το σώμα αυτών των ανθρώπων συναντήσει αντιγόνα Α από μεταγγισμένο αίμα, θα προσπαθήσει αμέσως να καταστρέψει αυτά τα κύτταρα σαν να πρόκειται για κάποια μόλυνση. Τα άτομα με αίμα ΑΒ έχουν και τα δύο αντιγόνα Α και Β και τα άτομα με αίμα Ο δεν έχουν κανένα από τα δύο αντιγόνα.
Οι ομάδες αίματος είναι κληρονομικές και προέρχονται από παραλλαγές σε ένα γονίδιο γνωστό ως ABO. Δεν είναι κάτι που μπορούμε να αλλάξουμε. Αλλά μαθαίνοντας πώς οι ομάδες αίματος επηρεάζουν τους διάφορους κινδύνους ασθενειών μπορούμε να βελτιώσουμε την κατανόησή μας για το πώς και γιατί οι άνθρωποι αναπτύσσουν διαφορετικά προβλήματα υγείας.
Καρκίνοι. Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με ομάδα αίματος Α διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν ορισμένους καρκίνους του στομάχου. Οι βακτηριακές λοιμώξεις από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είναι πιο συχνές σε ασθενείς με ομάδα αίματος Α και αυτές οι λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν έλκη στομάχου, φλεγμονές και μερικές φορές να οδηγήσουν σε καρκίνο. Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού μπορεί επίσης να συνδέεται με υψηλότερα ποσοστά καρκίνου του παγκρέατος στους τύπους αίματος Α, Β και ΑΒ. Αυτοί οι τρεις τύποι αίματος μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο και άλλων καρκίνων. Για ασθενείς που έχουν αίμα ομάδας Α, Β ή ΑΒ, το γονίδιο ABO μπορεί να παίξει ρόλο στην αύξηση του κινδύνου ορισμένων καρκίνων, ιδιαίτερα του πνεύμονα, του μαστού, του παχέος εντέρου και του τραχήλου της μήτρας. Αλλά το πώς συμβαίνει αυτό δεν είναι γνωστό.
Καρδιακή ασθένεια. Σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, οι τύποι αίματος Α, Β και ΑΒ σχετίζονται με μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής λόγω στεφανιαίας νόσου σε σχέση με τον τύπο αίματος Ο. Συγκεκριμένα, τα άτομα με αίμα ΑΒ φαίνεται να έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο. Αυτοί οι τύποι αίματος έχουν επίσης συνδεθεί με υψηλότερα ποσοστά διαταραχών πήξης, κάτι που πιθανότατα σχετίζεται.
Εγκεφαλικό. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με ομάδα αίματος Α είχαν ελαφρώς περισσότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό πριν από την ηλικία των 60 ετών από τα άτομα με ομάδα αίματος Ο. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί τι μπορεί να προκαλεί αυτή τη σύνδεση, αλλά η εικασία είναι ότι οι διαφορετικοί τύποι αίματος συμβάλλουν διαφορετικά στους παράγοντες πήξης.
Κουνούπια και ελονοσία. Σε εργαστηριακά πειράματα, τα κουνούπια φαίνεται να προτιμούν να τρέφονται από άτομα με ομάδα αίματος Ο, αν και άλλοι γενετικοί παράγοντες παίζουν επίσης ρόλο. Ευτυχώς, η ομάδα αίματος Ο βοηθά στην προστασία των ανθρώπων από τις πιο σοβαρές επιπτώσεις της ελονοσίας, μιας ασθένειας που μεταδίδεται από τα κουνούπια.
COVID-19. Σε μια μεγάλη μελέτη ευρωπαίων ασθενών, η ανάλυση έδειξε ότι οι ασθενείς με ομάδα αίματος Ο διέτρεχαν ελαφρώς χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από COVID-19. Αυτά ήταν δεδομένα από πριν εμφανιστούν τα εμβόλια. Πάντως, ο σχετικός κίνδυνος ήταν μικρός.
Η κατανόηση ότι οι διαφορετικοί τύποι αίματος μπορεί να συμβάλλουν σε κινδύνους μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του τρόπου με τον οποίο αναγνωρίζονται και διαχειρίζονται οι διάφορες ασθένειες σε επίπεδο πληθυσμού. Κάποιοι μπορεί να αρχίσουν ξαφνικά να ανησυχούν πάρα πολύ για τους κινδύνους που σχετίζονται με τον τύπο αίματος τους αλλά πολλές από αυτές τις διαφορές κινδύνου είναι μικρές και η εστίαση θα πρέπει να είναι σε παράγοντες που μπορεί κάποιος να ελέγξει. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους ένα άτομο μπορεί να μειώσει τους κινδύνους, όπως η υγιεινή διατροφή, η αποφυγή του καπνίσματος και η άσκηση.
