Των Yousuf Mohammed, Dermatology researcher, The University of Queensland και Khadeejeh AL-Smadi PhD Candidate, Frazer Institute, The University of Queensland. Πηγή: The Conversation.
Τα τοπικά κορτικοστεροειδή, που αναφέρονται επίσης ως κορτιζoνούχα, είναι η θεραπεία για πολλές δερματικές διαταραχές, όπως η ψωρίαση, το έκζεμα και η δερματίτιδα. Μπορούν να βρεθούν σε διάφορες μορφές όπως κρέμες, αλοιφές και διαλύματα.
Αυτά τα φάρμακα δρουν εισχωρώντας στα κύτταρα του δέρματος και μιμούνται τις φυσικές ορμόνες, εμποδίζοντας τη φλεγμονή και συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία. Τα τοπικά κορτικοστεροειδή διατίθενται σε διαφορετικές περιεκτικότητες, από ήπια (όπως 0,5% υδροκορτιζόνη, διαθέσιμη χωρίς ιατρική συνταγή) έως πολύ ισχυρά συνταγογραφούμενα σκευάσματα.
Αλλά ο τρόπος που αντιδρούν οι άνθρωποι στα τοπικά στεροειδή μπορεί να είναι απρόβλεπτος. Ενώ μερικοί μπορεί να λάβουν σημαντική ανακούφιση με βραχυπρόθεσμη χρήση, άλλοι μπορεί να χρειαστούν συνεχή φροντίδα. Πώς πρέπει να χρησιμοποιείτε τις κρέμες και τις αλοιφές κορτιζόνης; Και γιατί υπάρχουν αντικρουόμενες συμβουλές σχετικά με τη μακροχρόνια χρήση τους;
Χρησιμοποιήστε με φειδώ
Προς το παρόν συνιστάται στους ασθενείς να χρησιμοποιούν σκευάσματα κορτιζόνης «με φειδώ» ή «αραιά». Αλλά αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο να μην λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Η αποτυχία της θεραπείας μπορεί να αυξήσει τη «φοβία των στεροειδών» και σας σταματήσει από το να λαμβάνετε τα φάρμακα που χρειάζονται.
Τέτοιες προειδοποιήσεις αγνοούν το γεγονός ότι σε πολλούς ασθενείς συνταγογραφούνται τοπικά στεροειδή μέτριας ισχύος, τα οποία είναι ασφαλή και αποτελεσματικά όταν χρησιμοποιούνται σωστά. Οι παρενέργειες, όπως όταν τα σκευάσματα βλάπτουν ή ερεθίζουν το δέρμα, δεν είναι τυπικές. Από την πλευρά του ασθενούς, οι τρέχουσες προειδοποιήσεις συγκεντρώνουν όλα τα στεροειδή μαζί ανεξάρτητα από την πιθανότητα παρενεργειών τους. Επίσης, η συμβουλή τείνει να υποστηρίζει ψευδείς ανησυχίες: ότι τα τοπικά και τα λαμβανόμενα (από το στόμα) κορτικοστεροειδή ενέχουν τους ίδιους κινδύνους, πράγμα που δεν συμβαίνει.
Μικτά μηνύματα
Θα πρέπει να χρησιμοποιείτε μια πιο αδύναμη σύνθεση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα; Ή να αντιμετωπίσετε δυνατά το πρόβλημα με μεγαλύτερη συγκέντρωση για λιγότερο χρόνο;
Προς το παρόν, ορισμένες θεραπευτικές συστάσεις -όπως για την ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής- λέγεται ότι οι ασθενείς πρέπει να χρησιμοποιούν σκεύασμα υψηλής δόσης κορτιζόνης για τέσσερις εβδομάδες και να αυξάνουν τη συχνότητα χρήσης εάν δεν είναι αποτελεσματικό. Εάν η κορτιζόνη χρησιμοποιείται εκτενώς, συνιστάται οι ενήλικες και τα παιδιά να εξετάζονται ετησίως για παρενέργειες.
Η ατροφία του δέρματος είναι η πιο κοινή παρενέργεια των τοπικών κορτικοστεροειδών και εκδηλώνεται ως μικροσκοπικές εκφυλιστικές αλλοιώσεις μέσα σε λίγες εβδομάδες. Η ηλικία του ασθενούς, το σημείο του σώματος, η ισχύς της κορτιζόνης και η ύπαρξη οποιουδήποτε καλύμματος, όλα έχουν αντίκτυπο στην έκταση της βλάβης του δέρματος.
Η μειωμένη ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος, η μειωμένη ανάπτυξη κολλαγόνου και η διέγερση των μικροσκοπικών αγγείων και των τριχοειδών αγγείων στο δέρμα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της ατροφίας του δέρματος. Το λεπτότερο δέρμα, η περισσότερη υγρασία, οι υψηλότερες θερμοκρασίες και η μερική απόφραξη καθιστούν τις περιοχές όπου το δέρμα διπλώνει στο σώμα (για παράδειγμα, οι μασχάλες, μεταξύ των δακτύλων, η βουβωνική χώρα) είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Αυτά είναι επίσης συχνά τα σημεία ερεθισμού του δέρματος που χρειάζονται θεραπεία.
Ατροφία δέρματος
Τα τοπικά στεροειδή αναγκάζουν το δέρμα να επαναρροφήσει έναν τύπο δομικού στοιχείου του συνδετικού ιστού, που ονομάζεται αλεσμένο υλικό βλεννοπολυσακχαρίτη (mucopolysaccharide ground material). Η επαναλαμβανόμενη χρήση στο ίδιο σημείο του σώματος έχει ως αποτέλεσμα αλλοιώσεις στον συνδετικό ιστό του δέρματος και λέπτυνση της επιδερμίδας. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα χαλαρό, ημιδιαφανές, ζαρωμένο δέρμα καθώς και ραβδώσεις (ραγάδες), ευθραυστότητα, υπομελάγχρωση (ξεθώριασμα) και ανάδειξη των υποκείμενων φλεβών.
Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να βοηθήσει τους ειδικούς να επιλέξουν τα καλύτερα κορτικοστεροειδή για μια δεδομένη πάθηση. Τα σκευάσματα κορτιζόνης υψηλής ισχύος, η μακροχρόνια χρήση και η έκθεση στον ήλιο έχουν εμπλακεί στο χρόνιο σύνδρομο εύθραυστου δέρματος, το οποίο είναι ολοένα και πιο κοινό και παρουσιάζει τα συμπτώματα που περιγράφονται παραπάνω. Ωστόσο, εάν ακολουθηθούν οι οδηγίες βέλτιστης πρακτικής, αυτές οι παρενέργειες μπορούν να μειωθούν με τη μείωση της ισχύος των κορτικοστεροειδών και τη διακοπή της θεραπείας όταν ο ασθενής έχει αναρρώσει πλήρως.
Τα κορτικοστεροειδή πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για τρεις μήνες το πολύ. Για ορισμένες παθήσεις, όπως η λεύκη, πρέπει να χρησιμοποιούνται για μεγαλύτερες περιόδους, επομένως συνιστάται να κάνετε τακτικά διάλειμμα αρκετών εβδομάδων.
Τα καλά νέα είναι ότι μόλις σταματήσουν τα τοπικά κορτικοστεροειδή, η βραχυπρόθεσμη ατροφία από τη θεραπεία μπορεί να αντιστραφεί, αν και η ομαλοποίηση του δέρματος μπορεί να διαρκέσει μήνες.
Κάνουν τα κορτιζονούχα για το πρόσωπο;
Λόγω του σημαντικού κινδύνου επιδείνωσης του δέρματος που προκαλείται από στεροειδή, οι οδηγίες συνιστούν να μην χρησιμοποιείτε ισχυρά κορτικοστεροειδή στο πρόσωπο, στις κάμψεις (τμήματα του σώματος που λυγίζουν, όπως οι αγκώνες) ή τα γεννητικά όργανα. Έτσι, τα ήπιας έως μέτριας ισχύος κορτικοστεροειδή είναι η κύρια θεραπευτική επιλογή.
Οι ισχυρές κρέμες ή αλοιφές κορτιζόνης στο πρόσωπο μπορεί να οδηγήσουν σε εξάρτηση από στεροειδή. Οι ασθενείς που έχουν ακμή, ροδόχρου ακμή, περιστοματική δερματίτιδα ή τελαγγειεκτασία (διευρυμένα αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα) συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το φάρμακο επειδή ανησυχούν ότι η διακοπή του μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή τους. Τα τοπικά στεροειδή στο πρόσωπο μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα που μερικές φορές αναφέρονται ως «σύνδρομο κόκκινου προσώπου», δερματίτιδα rosaceaformis steroidica ή εθισμός στα στεροειδή. Και η διακοπή της χρήσης στεροειδών στο πρόσωπο μετά από παρατεταμένη περίοδο μπορεί να έχει σημαντικά ερύθημα (κοκκίνισμα), κάψιμο και απολέπιση.
Το συμπέρασμα
Όταν χρησιμοποιούνται σωστά, οι κρέμες, οι αλοιφές και οι λοσιόν κορτιζόνης μπορεί να είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές. Για να αποφευχθεί η βλάβη του δέρματος, τα κορτικοστεροειδή πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε δέρμα που έχει προσβληθεί από δερματική νόσο. Απαιτείται καλύτερη εκπαίδευση και πληροφόρηση για να αντικατοπτρίζονται οι ελάχιστοι κίνδυνοι από τα τοπικά κορτικοστεροειδή που έχουν χαμηλή έως μέτρια περιεκτικότητα. Η θεραπεία θα πρέπει να προσαρμόζεται με βάση τα συμπτώματα ενός ατόμου, τα μέρη του σώματος που επηρεάζονται και τη διάρκεια της θεραπείας που μπορεί να απαιτείται.
