Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ένας τύπος καρκίνου που ξεκινά από τα δύο σπογγώδη όργανα στο στήθος μας που λαμβάνουν οξυγόνο όταν εισπνέουμε και απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα όταν εκπνέουμε. Ο καρκίνος αυτός είναι ο πιο θανατηφόρος καρκίνος παγκοσμίως.
Τα άτομα που καπνίζουν έχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα, αν και μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Ο κίνδυνος αυξάνεται με το χρονικό διάστημα και τον αριθμό των τσιγάρων που έχετε καπνίσει. Εάν κόψετε το κάπνισμα, ακόμη και μετά από πολλά χρόνια, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τις πιθανότητες να αναπτύξετε καρκίνο του πνεύμονα.
Το κάπνισμα καταστρέφει τα κύτταρα που επενδύουν τους πνεύμονες. Όταν εισπνέετε τον καπνό του τσιγάρου, ο οποίος είναι γεμάτος καρκινογόνες ουσίες, οι αλλαγές στον πνευμονικό ιστό αρχίζουν σχεδόν αμέσως. Στην αρχή το σώμα μπορεί να είναι σε θέση να επιδιορθώσει αυτή τη βλάβη, αλλά με κάθε επαναλαμβανόμενη έκθεση, τα φυσιολογικά κύτταρα που επενδύουν τους πνεύμονές σας καταστρέφονται όλο και περισσότερο. Με την πάροδο του χρόνου, η βλάβη αναγκάζει τα κύτταρα να ενεργούν ανώμαλα και τελικά μπορεί να αναπτυχθεί καρκίνος. Η απογοήτευση όσων ζουν με καρκίνο του πνεύμονα είναι κατανοητή -όχι μόνο αντιμετωπίζουν μια τρομερή, μη θεραπεύσιμη ασθένεια, αλλά αντιμετωπίζουν επίσης και το στίγμα του καπνιστή σε περίπτωση που καπνίζουν.
Αιωρούμενα σωματίδια
Τα τελευταία χρόνια, οι ογκολόγοι αντιμετωπίζουν ένα αυξανόμενο φαινόμενο που δεν ξέρουν πώς να εξηγήσουν: όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσσουν καρκίνο του πνεύμονα χωρίς ποτέ να καπνίζουν. Τέτοιοι ασθενείς αποτελούν περίπου το 15% όλων των περιπτώσεων. Περίπου το ένα τρίτο των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα στις γυναίκες και το 10% στους άνδρες δεν σχετίζεται με τη χρήση καπνού, ούτε με το παθητικό κάπνισμα. Στις περιπτώσεις που δεν οφείλεται στο κάπνισμα, μπορεί να μην υπάρχει ξεκάθαρη αιτία για τον καρκίνο του πνεύμονα.
Η έρευνα δείχνει μια από τις αιτίες του καρκίνου του πνεύμονα είναι τα μικροσκοπικά σωματίδια που αιωρούνται στον μολυσμένο αέρα. Αυτά τα αιωρούμενα σωματίδια μεγέθους κάτω των 2,5 μικρών ή εκατομμυριοστών του μέτρου (PM 2,5) που οφείλονται στον καπνό των καυσίμων και είναι περίπου το 0,3% του πάχους μιας τρίχας, μπορεί να είναι μια από τις αιτίες του καρκίνου του πνεύμονα. Σε μια μελέτη, οι συγγραφείς επικεντρώθηκαν σε άτομα με μεταλλάξεις στο γονίδιο EGFR, έναν δείκτη του καρκίνου του πνεύμονα σε άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ ή το έχουν κάνει πολύ σποραδικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν μια σαφή συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της εμφάνισης καρκίνων.
Μέχρι τώρα, πιστευόταν ότι οι καρκινογόνοι παράγοντες στο περιβάλλον επηρέαζαν το DNA, προκαλώντας μεταλλάξεις. Αλλά η έρευνα δείχνει ότι τα μικροσκοπικά σωματίδια στον αέρα προκαλούν καρκίνο σε υγιείς ανθρώπους που τυχαίνει να έχουν μεταλλάξεις που τους προδιαθέτουν για καρκίνο του πνεύμονα, όπως το γονίδιο EGFR. Μόλις τρία χρόνια αναπνοής μολυσμένου αέρα μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του πνεύμονα σε μη καπνιστές. Στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το 96% του αστικού πληθυσμού εκτίθεται σε επίπεδα σωματιδίων PM 2,5 πάνω από τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τα σωματίδια PM 2,5 διεισδύουν στους πνεύμονες, περνώντας μέσα από τα βρογχιόλια και φτάνουν στην κυκλοφορία του αίματος. Έχουν διάμετρο 2,5 μικρά, ενώ τα επιθηλιακά κύτταρα είναι περίπου 10 μικρά. Οπότε η επίδρασή τους είναι σαν να πετάς πέτρες σε έναν άνθρωποι.
Έρευνα σε αρουραίους έχει δείξει ότι αυτά τα σωματίδια κάνουν το ανοσοποιητικό σύστημα να προκαλέσει φλεγμονή, η οποία οδηγεί σε όγκους. Η φλεγμονώδης πρωτεΐνη ιντερλευκίνη-1 βήτα είναι το κλειδί σε αυτή τη διαδικασία. Ο αποκλεισμός αυτού του μορίου μπορεί να σταματήσει την εμφάνιση όγκων του πνεύμονα. Υπάρχει ένα πειραματικό φάρμακο, το canakinumab, που μπλοκάρει την ιντερλευκίνη-1 βήτα. Σε μια μελέτη με περισσότερους από 10.000 ασθενείς, το φάρμακο έδειξε σημαντική μείωση του καρκίνου του πνεύμονα, κάτι που ήταν απροσδόκητο καθώς αναπτύχθηκε για την πρόληψη των καρδιακών προσβολών του μυοκαρδίου. Αυτό ανοίγει την πόρτα σε αντιφλεγμονώδεις θεραπείες για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα.
Μαγειρικά έλαια
Οι μη καπνιστές κινδυνεύουν από καρκίνο του πνεύμονα όχι μόνο από τη μόλυνση του αέρα -από την οποία δεν μπορούν να ξεφύγουν- αλλά και από τον καπνό των μαγειρικών λαδιών, όταν τα έλαια θερμαίνονται και εξατμίζονται. Όταν ένα λάδι που χρησιμοποιείται για μαγείρεμα αρχίζει να καπνίζει, οξειδώνεται και μπορεί να βλάψει το σώμα σας αν το καταναλώσετε. Θα πρέπει να αποφύγετε τη θέρμανση του λαδιού πέρα από αυτή τη θερμοκρασία. Οι άνθρωποι που εργάζονται σε κουζίνες και εστιατόρια με μαγειρικά λάδια και κακό αερισμό έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα, καρκίνου του παχέος εντέρου και καρκίνου του μαστού.
Μια μελέτη του 2017, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Cancer Research and Clinical Oncology, βρήκε στοιχεία ότι η έκθεση στις αναθυμιάσεις από το μαγειρικό λάδι αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα. Οι ερευνητές ανέλυσαν 23 μελέτες που αφορούσαν 9.411 περιπτώσεις καρκίνου στην Κίνα και αποκάλυψαν όχι μόνο ότι οι γυναίκες που μαγείρευαν χωρίς πρόσβαση σε καλό αερισμό στην κουζίνα είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα, αλλά και ότι οι διαφορετικές μέθοδοι μαγειρέματος είχαν διαφορετικά αποτελέσματα. Άλλες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η έκθεση σε αναθυμιάσεις μαγειρικού λαδιού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να έχει επίδραση στα νεογνά, μειώνοντας το βάρος τους κατά τη γέννηση.
Σημειώστε ότι σόμπες υγραερίου μπορεί επίσης να είναι επικίνδυνες, αλλά κυρίως για καρκίνους του αίματος. Όταν η μπλε φλόγα ανάβει σε μια σόμπα υγραερίου, υπάρχει κάτι περισσότερο από θερμότητα που βγαίνει από τον καυστήρα. Μεταξύ των ρύπων που εκπέμπονται είναι και το βενζόλιο, μια καρκινογόνα ουσία. Τα επίπεδα βενζολίου μπορεί να φτάσουν υψηλότερα από αυτά του παθητικού καπνίσματος αν ο χώρος δεν αερίζεται καλά.
