Είκοσι λεπτά καθημερινής, μέτριας έως έντονης άσκησης στην ηλικία των 65-75 ετών μπορεί να αποτρέψουν σοβαρές καρδιακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της καρδιακής ανεπάρκειας, βρήκε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Heart. Τα ευρήματα ενισχύουν την αρχή του «κάλλιο αργά παρά ποτέ», όταν πρόκειται για άσκηση. Αλλά όσο νωρίτερα αρχίσετε να κάνετε γυμναστική, ακόμα καλύτερα, καταλήγει ένα συνοδευτικό άρθρο.
Δεν είναι μυστικό ότι η σωματική δραστηριότητα σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, ανεξαρτήτως φύλου και εθνικότητας, με τα οφέλη να προκύπτουν παράλληλα με την προσπάθεια που καταβάλλεται. Ωστόσο, λίγες μελέτες έχουν εξετάσει αποκλειστικά εάν η άσκηση αργά στη ζωή μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Για να καλύψουν αυτό το κενό γνώσης, οι ερευνητές άντλησαν δεδομένα από τη μελέτη Progetto Veneto Anziani (ProVA), που περιέλαβε 3.099 ηλικιωμένους Ιταλούς (65 ετών και άνω). Οι αρχικές αξιολογήσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, της φυσικής εξέτασης, και μιας σειράς εξετάσεων αίματος πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1995 και 1997, με δύο περαιτέρω αξιολογήσεις 4 και 7 χρόνια αργότερα. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για τα επίπεδα φυσικής τους δραστηριότητας σε κάθε ένα από τα χρονικά σημεία. Η μέτρια σωματική δραστηριότητα περιλάμβανε περπάτημα και ψάρεμα, ενώ η έντονη σωματική δραστηριότητα περιλάμβανε κηπουρική, γυμναστήριο, ποδηλασία, χορό και κολύμπι.
Εκείνοι των οποίων η σωματική δραστηριότητα άθροιζε έως 20 λεπτά ή περισσότερα την ημέρα ορίστηκαν ως ενεργοί. Οι άνδρες ήταν πιο πιθανό να είναι σωματικά δραστήριοι από τις γυναίκες.
Στην αρχή της μελέτης, οι γυναίκες είχαν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να έχουν 4 και πλέον συνυπάρχουσες παθήσεις, με υψηλότερο επιπολασμό οστεοαρθρίτιδας, οστεοπόρωσης και χρόνιας νεφρικής νόσου. Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και ο διαβήτης ήταν πιο συχνές στους άνδρες. Συλλέχθηκαν επίσης πληροφορίες σχετικά με το εισόδημα του νοικοκυριού, το μορφωτικό επίπεδο, τον αριθμό των μελών του νοικοκυριού, το κάπνισμα και το ποτό.
Στη συνέχεια, η υγεία όλων των συμμετεχόντων παρακολουθήθηκε μέσω σύνδεσης με τα αρχεία εξιτηρίου από το νοσοκομείο και πιστοποίηση θανάτου μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2018. Η τελική ανάλυση περιλάμβανε 2.754 συμμετέχοντες με πλήρη στοιχεία, εκ των οποίων οι 1.398 ήταν γυναίκες (60%).
Κατά την περίοδο παρακολούθησης, έγιναν 1.037 νέες διαγνώσεις καρδιοπάθειας, καρδιακής ανεπάρκειας και εγκεφαλικού. Τα αυξανόμενα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας καθώς και η διατήρηση ενός ενεργού τρόπου ζωής με την πάροδο του χρόνου συσχετίστηκαν με χαμηλότερους κινδύνους καρδιαγγειακών παθήσεων και θανάτου τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Η μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου παρατηρήθηκε για νέα περιστατικά στεφανιαίας νόσου και καρδιακής ανεπάρκειας στα τέλη της τρίτης ηλικίας. Δεν παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ σωματικής δραστηριότητας και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τα μεγαλύτερα οφέλη φάνηκε να εμφανίζονται στην ηλικία των 70 ετών. Ο κίνδυνος ήταν οριακά χαμηλότερος στην ηλικία των 75 ετών αλλά δεν ήταν χαμηλότερος στην ηλικία των 80-85 ετών, γεγονός που υποδηλώνει ότι η βελτίωση της φυσικής δραστηριότητας νωρίτερα στην τρίτη ηλικία μπορεί να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο, είπαν οι ερευνητές. Παρατηρήθηκε επίσης μια καμπύλη σχήματος J για τη διάρκεια της άσκησης, με την πιο έντονη μείωση των καρδιακών παθήσεων και της καρδιακής ανεπάρκειας που σχετίζεται με μια περίοδο μεταξύ 20 και 40 λεπτών μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας κάθε μέρα.
Ενώ οι παρατηρηθείσες συσχετίσεις ήταν ισχυρότερες μεταξύ των ανδρών, οι ερευνητές τονίζουν: «Οι γυναίκες που έκαναν περισσότερη σωματική δραστηριότητα είχαν σταθερά χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης σχεδόν όλων των καρδιαγγειακών εκβάσεων, παρά το γεγονός ότι η μείωση του κινδύνου δεν έφτασε σε στατιστική σημασία, αλλά όταν εξετάστηκε η συνολική θνησιμότητα, οι κίνδυνοι είχαν μειωθεί και αυτό ήταν στατιστικά σημαντικό».
Αυτή είναι μια μελέτη παρατήρησης, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να προσδιορίσει την αιτία. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι η μελέτη βασίστηκε σε ανάκληση πληροφοριών των συμμετεχόντων, τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας αξιολογήθηκαν υποκειμενικά και δεν υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα για τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας στη μέση ηλικία, τα οποία μπορεί να επηρέασαν το προφίλ του καρδιαγγειακού κινδύνου στα τέλη της ζωής.
Ωστόσο, έγραψαν: «Αυτά τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι οι πολιτικές δημόσιας υγείας θα πρέπει να στοχεύουν στην προώθηση ή την έναρξη της σωματικής δραστηριότητας στα μέσα της ζωής και αργότερα, δεδομένης της πιθανώς μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας στη μείωση των καρδιαγγειακών κινδύνων. «Θα πρέπει να συνιστώνται τουλάχιστον 20 λεπτά μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την ημέρα για να επιτευχθούν τα μεγαλύτερα καρδιαγγειακά οφέλη».
Σε ένα συνοδευτικό άρθρο, οι Δρ. Enrico Fabris και Gianfranco Sinagra από το Πανεπιστήμιο της Τεργέστης, της Ιταλίας, εξηγούν ότι η σωματική δραστηριότητα βοηθά στη βελτίωση της αρτηριακής ροής του αίματος και μπορεί να μειώσει την κολλώδη υφή του και το σχηματισμό θρόμβων αίματος. «Ωστόσο, οι λεπτομερείς μηχανισμοί με τους οποίους η σωματική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει τον μελλοντικό κίνδυνο της καρδιαγγειακής νόσου δεν παραμένουν πλήρως κατανοητοί», επισημαίνουν. «Η ευνοϊκή επίδραση της σωματικής δραστηριότητας μπορεί απλώς να εξηγηθεί από την ικανότητά της να επιβραδύνει τη διαδικασία της αθηροσκλήρωσης μέσω ενός καλύτερου ελέγχου της αρτηριακής πίεσης, του επιπέδου γλυκόζης στο αίμα και του προφίλ λιπιδίων».
Τα ευρήματα δείχνουν ότι “η κίνηση είναι φάρμακο” ακόμα και σε μεγάλη ηλικία. Έστω και μια μικρή σωματική δραστηριότητα καθημερινά μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στους ηλικιωμένους, ενώ είναι καλύτερα αν ξεκινήσετε να ασκείστε νωρίς στη ζωή σας.
Πηγές: Association of physical activity trajectories with major cardiovascular diseases in elderly people.
