Υπό τον όρο «καρκίνος θυρεοειδούς» περιλαμβάνονται διάφορες επιμέρους μορφές καρκίνου (θηλώδης/θυλακιώδης, μυελοειδής, αδιαφοροποίητος), που διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους όσον αφορά την βιολογική συμπεριφορά, την εξέλιξη, τον τρόπο αντιμετώπισης και την πρόγνωση.
Η συχνότερη μορφή είναι ο θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς του οποίου η βιολογική συμπεριφορά του είναι καλή. Η προοπτική ίασης είναι μία ρεαλιστική προσδοκία στην συντριπτική πλειονότητα των ασθενών με θηλώδη καρκίνο θυρεοειδούς, αλλά υπάρχουν κάποιες βασικές προϋποθέσεις ώστε να διασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό θεραπευτικό αποτέλεσμα και η ίαση, τις οποίες θα πρέπει να έχει υπόψη κανείς πριν υποβληθεί σε επέμβαση αφαίρεσης θυρεοειδούς.
Λεπτομερής προεγχειρητικός έλεγχος
Στόχος είναι να προσδιοριστεί εκ των προτέρων το στάδιο του καρκίνου του θυρεοειδούς (σταδιοποίηση νόσου). Με τη προεγχειρητική σταδιοποίηση γνωρίζουμε (πριν επιχειρηθεί η επέμβαση) αν ο καρκίνος είναι εντοπισμένος στον θυρεοειδή αδένα, αν έχει επεκταθεί σε παρακείμενα όργανα (π.χ. τραχεία, μύες, αγγεία κλπ.) ή αν υπάρχουν ήδη μεταστάσεις και πού (λεμφαδένες τραχήλου, μακρινά όργανα). Η προεγχειρητική σταδιοποίηση είναι σήμερα εφικτή με τη βοήθεια των σύγχρονων μεθόδων απεικόνισης και κυρίως του υπερηχογραφήματος.
Σωστή προεγχειρητική προετοιμασία
Αποτελεί βασικό μέρος της προεγχειρητικής φροντίδας του ασθενούς. Στόχος είναι η σωστή αντιμετώπιση/ρύθμιση κάθε τυχόν συνυπάρχουσας πάθησης (π.χ. καρδιοπάθεια, πνευμονοπάθεια, νεφροπάθεια, σακχαρώδης διαβήτης) ώστε η επέμβαση να εξελιχθεί με την μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
Επιλογή της σωστής επέμβασης
Η μέθοδος χειρουργικής αντιμετώπισης του καρκίνου θυρεοειδούς θα πρέπει να εξατομικεύεται, ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς. Η επιλογή βασίζεται στα ευρήματα της προεγχειρητικής σταδιοποίησης. Έτσι, η θυρεοειδεκτομή δεν αρκεί για την θεραπεία όλων των ασθενών. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και ταυτόχρονη αφαίρεση των λεμφαδένων τραχήλου (ο λεγόμενος λεμφαδενικός καθαρισμός), ενώ σπανιότερα μπορεί να χρειαστεί και συναφαίρεση τυχόν διηθημένων παρακειμένων ανατομικών στοιχείων.
Ριζική και τεχνικά άρτια επέμβαση
Με τον όρο «ριζικότητα» περιγράφεται η πλήρης εκρίζωση της νόσου από τον τράχηλο, χωρίς να παραμείνει στον ασθενή υπολειμματική νόσος. Για να επιτευχθεί η ριζικότητα της επέμβασης για καρκίνο θυρεοειδούς υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις: (α) να γνωρίζει ο γιατρός από πριν την έκταση (στάδιο) της νόσου και (β) να μπορεί να επιλέξει και να εκτελέσει την σωστή επέμβαση βάσει των δεδομένων της σταδιοποίησης. Τονίζεται ιδιαίτερα ότι η «χρυσή ευκαιρία» για την οριστική και άμεση θεραπεία (ίαση) είναι η αρχική επέμβαση.
Ασφαλής εκτέλεση της επέμβασης
Για τον ασθενή, τεράστια σημασία έχει όχι μόνο η σωστή επιλογή και εκτέλεση μιας ριζικής επέμβασης, αλλά και η ασφαλής ολοκλήρωσή της. Κάθε επέμβαση σε ασθενή με καρκίνο θυρεοειδούς, είτε απλή (θυρεοειδεκτομή) είτε πιο σύνθετη (θυρεοειδεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό ή/και συναφαίρεση παρακειμένων ανατομικών στοιχείων) θα πρέπει να γίνεται με ασφάλεια, αποφεύγοντας την εμφάνιση μετεγχειρητικών επιπλοκών.
Σωστή μετεγχειρητική αγωγή και παρακολούθηση (follow-up)
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί μετεγχειρητικά συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Η προσεκτική περιοδική μετεγχειρητική παρακολούθηση επιβάλλεται για την έγκαιρη ανίχνευση και την σωστή αντιμετώπιση τυχόν υποτροπών.
Η αντιμετώπιση του καρκίνου θυρεοειδούς σήμερα γίνεται από εξειδικευμένη ομάδα γιατρών. Κεντρικό ρόλο στην ομάδα αυτή έχει ο χειρουργός θυρεοειδούς, που με την εμπειρία του μπορεί να ανταποκριθεί στις παραπάνω προϋποθέσεις, διασφαλίζοντας το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα και την ίαση του ασθενούς.
Ευχαριστούμε θερμά για τις επιστημονικές πληροφορίες τον Χειρουργό Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς-Παραθυρεοειδών), κ. Γιώργο Σακοράφα, ΜD, PhD. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://gsakorafas.gr/. Ο κος Σακοράφας είναι Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε επί 5,5 έτη στην 4η Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών (νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟ) και στη συνέχεια επί 5ετία ως Συντονιστής Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής στο Αντικαρκινικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ».
