Της Rebecca A. Drummond, Associate Professor, Immunology and Immunotherapy, University of Birmingham. Πηγή: The Conversation.
Περίπου μισό δισεκατομμύριο γυναίκες βιώνουν κολπική μόλυνση μυκήτων κάθε χρόνο και 140 εκατομμύρια γυναίκες υποφέρουν από πολλαπλές λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ενώ υπάρχουν θεραπείες για τους μύκητες, σε πολλές γυναίκες αυτές δεν είναι αποτελεσματικές (ή έχουν βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα). Ωστόσο, νέα έρευνα ανακάλυψε ότι ο ψευδάργυρος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία των κολπικών μολύνσεων από ζυμομύκητες. Αυτό μπορεί να το κάνει περιορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται ο μύκητας στον κόλπο.
Η πλειονότητα των κολπικών μολύνσεων από μύκητες προκαλείται από τον Candida albicans. Στους περισσότερους από εμάς, αυτός ο μύκητας υπάρχει ως φυσιολογικό μέρος του μικροβιώματος και είναι αβλαβής. Αλλά όταν το μικροβίωμα διαταράσσεται (για παράδειγμα, ως αποτέλεσμα της χρήσης αντιβιοτικών), αυτό μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται ο C. albicans -καθιστώντας τον πιο πιθανό να προκαλέσει μόλυνση.
Ο Candida albicans έχει εξελίξει στρατηγικές για να τον βοηθήσουν να αποκτήσει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να αναπτυχθεί, ακόμη και στα σκληρά περιβάλλοντα των ιστών των θηλαστικών. Στον γυναικείο κόλπο, για παράδειγμα, ο μύκητας βρίσκεται σε ένα περιβάλλον όξινο, με πολύ ανταγωνισμό από τοπικά βακτήρια για θρεπτικά συστατικά. Ένα βασικό θρεπτικό συστατικό που χρειάζεται αυτός ο μύκητας για να αναπτυχθεί και να πολλαπλασιαστεί είναι ο μεταλλικός ψευδάργυρος.
Όταν ο C. albicans δεν μπορεί να βρει ψευδάργυρο στο άμεσο περιβάλλον του, παράγει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται Pra1 και τον βοηθά να βρει το μέταλλο στα κοντινά κύτταρα και την κολπική βλέννα. Αυτό ήταν ένα από τα βασικά ευρήματα μιας πρόσφατης μελέτης. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε γυναίκες που είχαν καντιντίαση που προκλήθηκε από C. albicans, τα επίπεδα φλεγμονής στον κόλπο ήταν υψηλότερα από ό,τι σε γυναίκες που δεν είχαν. Αυτό σήμαινε ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα ενεργοποιήθηκε ενάντια στους μύκητες.
Τα επίπεδα φλεγμονής συσχετίστηκαν θετικά με την ποσότητα Pra1 που παράγεται. Αυτό είναι σημαντικό, επειδή η φλεγμονή προκαλεί πολλά από τα συμπτώματα αυτής της μυκητίασης –συμπεριλαμβανομένου του κνησμού, του αισθήματος καύσου και του πρηξίματος. Δεδομένου ότι η πρωτεΐνη Pra1, και όχι ο ίδιος ο C. albicans, φαινόταν να προκαλεί πολλά από τα συμπτώματα της μυκητίασης, οι ερευνητές αναρωτήθηκαν εάν η προσθήκη ψευδαργύρου στον κόλπο θα σταματούσε τον μύκητα να παράγει Pra1 και έτσι θα μειωνόταν η φλεγμονή.
Οι ερευνητές έδωσαν ένα εμπορικά διαθέσιμο κολπικό τζελ που περιέχει ψευδάργυρο (χρησιμοποιείται επί του παρόντος για την ξηρότητα του κόλπου) σε έξι γυναίκες που είχαν υποστεί πολλαπλές μολύνσεις με μύκητες. Οι γυναίκες εφάρμοζαν μόνες τους το τζελ κάθε βράδυ για δύο εβδομάδες και στη συνέχεια δύο φορές την εβδομάδα για έως και τρεις μήνες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το τζελ που περιέχει ψευδάργυρο σταμάτησε τα συμπτώματα της μυκητίασης σε πέντε από τις έξι γυναίκες. Αν και αυτό πρέπει ακόμα να δοκιμαστεί σε μια μεγαλύτερη ομάδα, τα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα και μπορεί να παρέχουν έναν νέο τρόπο για τη θεραπεία των κολπικών λοιμώξεων από ζυμομύκητες -ιδιαίτερα στις υποτροπιάζοντες πάσχουσες.
Πρέπει να διευκρινιστεί πώς ακριβώς λειτουργεί το τζελ ψευδαργύρου για να σταματήσει τις μολύνσεις από ζυμομύκητες. Είναι πιθανό αυτό να συμβαίνει επειδή η παροχή στον μύκητα με αρκετό ψευδάργυρο σταματά την παραγωγή της πρωτεΐνης Pra1. Αυτό με τη σειρά του μειώνει τη φλεγμονή και τα συμπτώματα. Έτσι, αντί να απαλλαγούμε από τον μύκητα, το τζελ μπορεί να βοηθά τον μύκητα να αναπτυχθεί μαζί με τα άλλα μικρόβια που συνθέτουν το κολπικό μικροβίωμα με πιο ισορροπημένο και αρμονικό τρόπο.
Πολλοί μύκητες που προκαλούν λοιμώξεις στον άνθρωπο παράγουν πρωτεΐνες για να τους βοηθήσουν να αναπτυχθούν όταν τα θρεπτικά συστατικά, όπως ο ψευδάργυρος ή ο χαλκός, είναι σε έλλειψη. Η πρωτεΐνη Pra1 είναι ένα παράδειγμα. Ένας άλλος μύκητας, ο Cryptococcus neoformans προκαλεί μηνιγγίτιδα σε άτομα με AIDS. Αυτός ο μύκητας παράγει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται Ctr4, η οποία τον βοηθά να αναπτυχθεί ακόμα και όταν τα επίπεδα χαλκού είναι περιορισμένα. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο C. neoformans κρύβεται μέσα στα ανοσοκύτταρα του εγκεφάλου για να βρει χαλκό, συμβάλλοντας στην προώθηση της μόλυνσης. Αλλά όταν διαγράφηκε η πρωτεΐνη Ctr4 από τα γονίδια του μύκητα, αυτό περιόρισε το πόσο μπορούσε να αναπτυχθεί ο μύκητας, βοηθώντας στην πρόληψη της μόλυνσης του εγκεφάλου.
Διατροφική ανοσία
Ο ψευδάργυρος και ο χαλκός δεν είναι μόνο σημαντικοί για τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται οι μύκητες -είναι επίσης σημαντικά μέταλλα που βοηθούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ο ψευδάργυρος μπορεί να τροφοδοτήσει τις δολοφονικές λειτουργίες των ουδετερόφιλων, ενός τύπου κυττάρων του ανοσοποιητικού που ανιχνεύει και καταστρέφει βακτήρια και μύκητες. Ο χαλκός βοηθά στη διατήρηση του αριθμού των κυττάρων του ανοσοποιητικού στο αίμα. Βρίσκεται επίσης στα αντιμικροβιακά πεπτίδια -μικρές πρωτεΐνες στο σάλιο και το έντερο που προστατεύουν από τα μικρόβια εισβολής.
Επειδή τα ανοσοποιητικά μας κύτταρα χρησιμοποιούν μέταλλα για να λειτουργήσουν, μπορούν να είναι πλούσιες πηγές αυτών των θρεπτικών συστατικών. Ορισμένα μικρόβια, όπως το C. neoformans, μπορεί να στοχεύουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού για να αποκτήσουν αυτά τα θρεπτικά συστατικά, όπως και τα βακτήρια που ζουν μέσα στα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας -συμπεριλαμβανομένων των μυκοβακτηρίων, που προκαλούν φυματίωση. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος μερικές φορές επιχειρούν να περιορίσουν την πρόσβαση ενός μικροβίου σε αυτά τα θρεπτικά συστατικά για να αποτρέψουν τη μόλυνση, μια διαδικασία γνωστή ως «διατροφική ανοσία».
Δεδομένου του τρόπου με τον οποίο τα μέταλλα μπορούν να επηρεάσουν την έκβαση των λοιμώξεων και τις ανοσολογικές αποκρίσεις, δεν είναι περίεργο που υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για αυτή την πτυχή της έρευνας της ανοσολογίας. Η καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα μέταλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη και τη θεραπεία της κολπικής μυκητίασης θα μπορούσε να έχει σημαντικό όφελος για όσες γυναίκες υποφέρουν από αυτή. Η κολπική μυκητίαση είναι μια από τις πιο κοινές μυκητιάσεις παγκοσμίως. Συνδέεται με υψηλό οικονομικό κόστος, λόγω της ποσότητας των φαρμάκων που απαιτούνται για τη θεραπεία επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων και της απώλειας παραγωγικότητας λόγω άδειας εργασίας. Επιπλέον, η υποτροπιάζουσα κολπική μυκητίαση προκαλεί κακή ποιότητα ζωής στους ασθενείς.
Η αντοχή στα αντιμυκητιακά φάρμακα είναι επίσης ένα αυξανόμενο πρόβλημα. Η ανάπτυξη αντοχής στα φάρμακα για τον μύκητα C. albicans μπορεί να είναι ένας λόγος που οι τυπικές θεραπείες δεν λειτουργούν για ορισμένες γυναίκες. Η αξιοποίηση όσων έγιναν γνωστά από πρόσφατες μελέτες που εξέτασαν τον τρόπο με τον οποίο οι μύκητες χρησιμοποιούν και αποκτούν θρεπτικά συστατικά για να προκαλέσουν μόλυνση μπορεί να βοηθήσει να εντοπιστούν νέες στρατηγικές για τη θεραπεία των μυκητιασικών λοιμώξεων που αποτελούν αυξανόμενο πρόβλημα σε όλο τον κόσμο.
