Η θεραπεία των πρόσφατα διαγνωσμένων διαβητικών τύπου 1 με σεμαγλουτίδη (εμπορικές ονομασίες Ozempic, Wegovy και Rybelsus) μπορεί να μειώσει δραστικά ή ακόμη και να εξαλείψει την ανάγκη τους για ενέσιμη ινσουλίνη. Αυτό το αξιοσημείωτο εύρημα προκύπτει από μια μικρή μελέτη του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο και δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine τον Σεπτέμβριο του 2023.
«Τα ευρήματά μας από αυτήν την ομολογουμένως μικρή μελέτη είναι τόσο ελπιδοφόρα για τους ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 που έχουν διαγνωσθεί πρόσφατα, που είμαστε απολύτως επικεντρωμένοι στην επιδίωξη μιας μεγαλύτερης μελέτης», είπε ο Paresh Dandona, Καθηγητής στο Τμήμα Ιατρικής, πρώην επικεφαλής του Τμήματος Ενδοκρινολογίας στη Σχολή Ιατρικής και Βιοϊατρικών Επιστημών Jacobs του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο.
Δέκα ασθενείς αξιολογήθηκαν από το 2020 έως το 2022 και όλοι τους είχαν διαγνωστεί τους τελευταίους τρεις έως έξι μήνες με διαβήτη τύπου 1. Το μέσο επίπεδο HbA1c (επίπεδο σακχάρου στο αίμα ενός ατόμου για περίπου 90 ημέρες) κατά τη διάγνωση ήταν 11,7, πολύ υψηλότερο από τη σύσταση της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας για 7 ή πιο κάτω.
Οι ασθενείς υποβλήθηκαν αρχικά σε θεραπεία με χαμηλή δόση σεμαγλουτίδης, ενώ λάμβαναν βασική ινσουλίνη καθώς και ινσουλίνη κατά το γεύμα. Καθώς συνεχίστηκε η μελέτη, η δόση της σεμαγλουτίδης αυξήθηκε ενώ η ινσουλίνη κατά το γεύμα μειώθηκε προκειμένου να αποφευχθεί η υπογλυκαιμία.
«Μέσα σε τρεις μήνες, καταφέραμε να εξαλείψουμε όλες τις δόσεις ινσουλίνης στα γεύματα για όλους τους ασθενείς», ανέφερε ο Dandona, «και μέσα σε έξι μήνες μπορέσαμε να εξαλείψουμε τη βασική ινσουλίνη σε 7 από τους 10 ασθενείς. Αυτό διατηρήθηκε μέχρι την τέλος της 12μηνης περιόδου παρακολούθησης».
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η μέση HbA1c των ασθενών μειώθηκε στο 5,9 στους έξι μήνες και στο 5,7 στους 12 μήνες. Από την αρχή, ο στόχος της μελέτης ήταν να διαπιστωθεί εάν η θεραπεία με σεμαγλουτίδη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αντικαταστήσει την ινσουλίνη κατά το γεύμα, μειώνοντας έτσι τη δόση, βελτιώνοντας τον γλυκαιμικό έλεγχο, μειώνοντας την HbA1c και εξαλείφοντας τις δυνητικά επικίνδυνες μεταβολές του σακχάρου στο αίμα και της υπογλυκαιμίας.
Για πάνω από μια δεκαετία, ο Dandona ενδιαφέρεται για το πώς τα φάρμακα που αναπτύχθηκαν για τον διαβήτη τύπου 2 θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 1. Αυτός και οι συνεργάτες του ήταν οι πρώτοι που μελέτησαν πώς η λιραγλουτίδη, ένα άλλο φάρμακο για τον διαβήτη τύπου 2, θα μπορούσε να λειτουργήσει σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 σε μια μελέτη που δημοσίευσε το 2011.
«Καθώς επεκτείναμε αυτήν την εργασία, διαπιστώσαμε ότι ένα σημαντικό ποσοστό διαβητικών τύπου 1 εξακολουθεί να έχει κάποιο απόθεμα ινσουλίνης στα βήτα κύτταρα του παγκρέατός τους», εξηγεί ο Dandona. «Αυτό το απόθεμα είναι πιο μεγάλο τη στιγμή της διάγνωσης, όταν το 50% της χωρητικότητας είναι ακόμα παρόν. Αυτό μας επέτρεψε να υποθέσουμε ότι η σεμαγλουτίδη, η οποία δρα διεγείροντας την έκκριση ινσουλίνης από τα βήτα κύτταρα, θα μπορούσε ενδεχομένως να αντικαταστήσει τη χορήγηση ινσουλίνης κατά το γεύμα».
Οι πιο συχνές παρενέργειες για τους ασθενείς ήταν η ναυτία, ο έμετος και η καταστολή της όρεξης, γεγονός που οδήγησε αρκετούς ασθενείς να βιώσουν απώλεια βάρους, ένα αποτέλεσμα που ο Dandona λέει ότι είναι, γενικά, πλεονέκτημα, καθώς το 50% των ασθενών με διαβήτη τύπου 1 στις ΗΠΑ είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
«Καθώς προχωρήσαμε στη μελέτη, διαπιστώσαμε ότι ακόμη και η δόση της βασικής ινσουλίνης θα μπορούσε να μειωθεί ή να σταματήσει εντελώς στην πλειονότητα αυτών των ασθενών», είπε. «Σίγουρα ήμασταν έκπληκτοι από τα ευρήματά μας και ενθουσιαστήκαμε. Εάν αυτά τα ευρήματα επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερες μελέτες σε εκτεταμένες περιόδους παρακολούθησης, θα μπορούσε αυτό να είναι η πιο δραματική αλλαγή στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 1 από την ανακάλυψη της ινσουλίνης το 1921».
Paresh Dandona etl al. Semaglutide in Early Type 1 Diabetes. N Engl J Med. 2023 Sep 7;389(10):958-959. doi: 10.1056/NEJMc2302677.
