Των Adam Collins, Associate Professor of Nutrition, University of Surrey και Martin Whyte, Associate Professor of Metabolic Medicine, University of Surrey. Πηγή: The Conversation.
Παρά την αποτελεσματικότητα της νεότερης γενιάς φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας που ονομάζονται αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1, λίγοι μπορούν να τα ανεχτούν μακροπρόθεσμα. Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Obesity, αποκαλύπτει ότι από αυτούς στους οποίους συνταγογραφήθηκαν αυτά τα φάρμακα, μόνο το 44% εξακολουθούσε να τα παίρνει μετά από τρεις μήνες και μόνο το 19% μετά από ένα χρόνο.
Η μεγαλύτερη προσκόλληση σε αυτά τα φάρμακα, όπως το Wegovy, που σας κάνουν να αισθάνεστε χορτάτοι πιο γρήγορα και περισσότερο, σχετίζεται με μεγαλύτερη απώλεια βάρους. Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι δεν επιμένουν σε αυτό; Αυτό συμβαίνει και με άλλες παθήσεις, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και η υπέρταση. Μελέτες έχουν δείξει ότι μέχρι το τέλος ενός έτους, σχεδόν οι μισοί από τους ανθρώπους που παίρνουν χάπια για την αρτηριακή πίεση σταματούν να τα παίρνουν.
Η προθυμία να συνεχίσετε να παίρνετε φάρμακα εξαρτάται από τα συμπτώματα της πάθησης, από τη η δυνατότητα παρακολούθησης από γιατρό, το κόστος της φαρμακευτικής αγωγής και από τις παρενέργειες των φαρμάκων. Η συχνότητα της δοσολογίας αποδειχθεί ότι είναι σημαντική. Όσοι λαμβάνουν φάρμακα GLP-1 μία φορά την εβδομάδα είναι πιο πιθανό να παραμείνουν σε αυτό από εκείνους που κάνουν καθημερινή ένεση.
Οι παρενέργειες των φαρμάκων GLP-1 έχουν τραβήξει την προσοχή. Σε κλινικές δοκιμές, το ποσοστό απόσυρσης κυμαίνεται από 15% έως 25%. Περίπου οι μισοί από τους ανθρώπους που σταμάτησαν να παίρνουν το φάρμακο το έκαναν λόγω παρενεργειών -κυρίως γαστρεντερικών. Ωστόσο, συνολικά, οι παρενέργειες των φαρμάκων GLP-1 τείνουν να είναι ήπιες ή μέτριες. Μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν κρίσεις ναυτίας τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες χρήσης του φαρμάκου, αλλά αυτό μπορεί να επιδεινωθεί εάν η δόση αυξηθεί. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί διάρροια, δυσκοιλιότητα, κόπωση και θειώδες ρέψιμο. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η συνέχιση με τα φάρμακα GLP-1 φαίνεται πολύ μεγαλύτερη από ό,τι με άλλα φάρμακα απώλειας βάρους.
Κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι η μέγιστη απώλεια βάρους με τα φάρμακα GLP-1 δεν επιτυγχάνεται πριν από περίπου ένα χρόνο και μπορεί μερικοί άνθρωποι να επιθυμούν να δουν μια πιο γρήγορη ανταπόκριση. Ωστόσο, περίπου 6% απώλεια βάρους μπορεί να επιτευχθεί εντός 12 εβδομάδων, κάτι που είναι ένα κίνητρο για να συνεχιστεί η θεραπεία.
Υπάρχει μια καλά αναφερόμενη παγκόσμια έλλειψη φαρμάκων GLP-1. Αυτό συνέβη εν μέρει λόγω της ίδιας της επιτυχίας αυτών των φαρμάκων και η έλλειψη διαθεσιμότητας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην μπορούν να επιμείνουν στο φάρμακο.
Τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι σταματούν να παίρνουν το φάρμακο;
Τα φάρμακα μπορεί να κάνουν την απώλεια βάρους πιο εύκολη, αλλά πάντα το θέμα είναι η διατήρηση του μειωμένου βάρους μακροχρόνια. Ενώ υπάρχει συζήτηση σχετικά με το πόσο βιώσιμα είναι τα φάρμακα GLP-1 για την απώλεια βάρους, ένα πιο σχετικό ερώτημα είναι τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι σταματούν τη θεραπεία.
Αυτά τα φάρμακα έχει ειπωθεί ότι “αλλάζουν το παιχνίδι” στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, αλλά αρκετές δοκιμές έχουν δείξει ξεκάθαρη ανάκτηση βάρους όταν διακοπεί η θεραπεία. Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες που σταμάτησαν το Wegovy στη διεθνή δοκιμή Step-1, ανέκτησαν περισσότερο από το μισό βάρος που έχασαν κατά τη διάρκεια ενός έτους. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριου 2023 έδειξε ότι όσοι σταμάτησαν τη θεραπεία με το Mounjaro (άλλο φάρμακο GLP-1) ανέκτησαν ομοίως περίπου το 60% του χαμένου βάρους τους. Το συμπέρασμα από αυτές τις μελέτες, και άλλες σαν αυτές, είναι ότι η απώλεια βάρους μπορεί να διατηρηθεί, υπό την προϋπόθεση ότι δεν σταματήσετε τη φαρμακευτική αγωγή.
Γνωρίζουμε εδώ και καιρό ότι, ανεξάρτητα από τον τρόπο απώλειας βάρους, μόλις σταματήσει η παρέμβαση, είναι σύνηθες φαινόμενο οι άνθρωποι να ξαναπαίρνουν βάρος. Αρκετές βιολογικές αλλαγές συμβαίνουν ως αποτέλεσμα της απώλειας βάρους που μπορεί να σας κάνουν πιο υγιείς, αλλά σας οδηγούν να επαναφέρετε το χαμένο σας βάρος, με μια μελέτη να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι δίαιτες αποτυγχάνουν μακροπρόθεσμα.
Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν αυτά τα νέα φάρμακα απώλειας βάρους μπορεί να σημαίνει ότι η πιθανότητα επαναφοράς του χαμένου βάρους είναι ακόμη μεγαλύτερη. Η συνθετική GLP-1 δεν είναι το ίδια με τη δική σας, την «ενδογενή» GLP-1. Συνήθως, απελευθερώνετε την ορμόνη GLP-1 μετά από ένα γεύμα, αλλά δεν διαρκεί πολύ επειδή διασπάται γρήγορα. Η έγχυση της τεχνητής GLP-1 σας δίνει πολύ υψηλότερη δόση και είναι μακράς διάρκειας -ισοδυναμεί με δεκαπλάσια της φυσικής GLP-1. Τέτοια επίπεδα φαίνονται μόνο μετά την κατανάλωση ενός τεράστιου γεύματος, αλλά με τα φάρμακα υπάρχουν στο αίμα σας όλη την ώρα.
Με αυτή την υπερδοσολογία ενδέχεται να γίνετε λιγότερο ευαίσθητοι στις επιπτώσεις της GLP-1, όπως φαίνεται σε μελέτες σε ζώα. Το καλό είναι ότι θα νιώθετε χορτάτοι και θα διατηρείτε αυτή την πληρότητα, αλλά η διατήρηση υψηλών επιπέδων συνθετικής GLP-1 ίσως να σας κάνει να παράγετε λιγότερο από τη δική σας ενδογενή GLP-1. Όλα αυτά δεν αποτελούν πρόβλημα, υποθέτοντας ότι συνεχίζετε να διατηρείτε τα επίπεδα της συνθετικής GLP-1 υψηλά. Αλλά όπως κάθε εθισμένος θα σας πει, άσχημα πράγματα μπορεί να συμβούν όταν σταματάτε κάτι απότομα. Όταν σταματήσετε να παίρνετε αυτά τα φάρμακα, τα επίπεδα της GLP-1 θα πέσουν απότομα. Η πείνα και η όρεξη μπορεί κάλλιστα να σας εκδικηθούν επιστρέφοντας δριμύτερες. Εκτός από αυτό υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συνωμοτούν για να επανέλθει το χαμένο βάρος, και τελικά μπορεί να καταλήξετε να γίνετε ακόμα πιο παχύσαρκοι από ό,τι ήσασταν στην αρχή.
