Οι γιορτές είναι μια περίοδος απόλαυσης, με εορταστικό φαγητό και ποτό, και δεν είναι περίεργο που οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν κάποιο βάρος τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Πολλές έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι μπορούμε να πάρουμε κιλά την περίοδο των γιορτών. Το αν αυτή η αύξηση του βάρους είναι προσωρινή ή μόνιμη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Πρώτον, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το βάρος ποικίλλει αρκετά από μέρα σε μέρα. Μια μελέτη σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες έδειξε ότι οι ενήλικες τείνουν να είναι 0,35% βαρύτεροι τη Δευτέρα από ό,τι την προηγούμενη Παρασκευή. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι τρώνε διαφορετικά τα Σαββατοκύριακα. Ή μπορεί να οφείλεται στις φυσικές διακυμάνσεις του βάρους μας -μια μελέτη διαπίστωσε ότι το βάρος μπορεί να αλλάξει κατά μέσο όρο 1 κιλό σε μία μόνο ημέρα χάρη στα επίπεδα δραστηριότητας, την κατακράτηση υγρών και την πρόσληψη τροφής. Αλλά όταν πρόκειται για την περίοδο των Χριστουγέννων, η αύξηση βάρους τείνει να αυξομειώνεται περισσότερο. Έρευνες δείχνουν ότι τα Χριστούγεννα, οι άνθρωποι βλέπουν το βάρος τους να αυξάνεται κατά 1,35% κατά μέσο όρο ή περίπου 1,2 κιλά.
Μια μελέτη από την Αυστραλία δείχνει ότι οι ενήλικες κερδίζουν περίπου 0,65% σωματικό βάρος την περίοδο των Χριστουγέννων -το οποίο πέφτει το καλοκαίρι. Αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, καθώς η μελέτη διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες είχαν την τάση να ζυγίζουν 0,23% λιγότερο το καλοκαίρι σε σύγκριση με το χειμώνα. Αυτό υποδηλώνει ότι η αύξηση βάρους τα Χριστούγεννα μπορεί να οφείλεται αποκλειστικά στην υπερκατανάλωση τροφής -όχι επειδή οι άνθρωποι ασκούνται λιγότερο τους κρύους χειμερινούς μήνες. Αλλά αυτή η αύξηση βάρους οφείλεται πράγματι στην αύξηση του σωματικού λίπους; Ή μήπως οφείλεται απλώς στο φούσκωμα, στην κατακράτηση υγρών και στο να έχουμε περισσότερη τροφή στο στομάχι μας;
Αν κοιτάξουμε πόσο τρώνε οι άνθρωποι την ίδια την ημέρα των Χριστουγέννων, δεν υπάρχουν πολλά πράγματα για την αυστηρή έρευνα. Αλλά αν κοιτάξουμε την Αμερικανική Ημέρα των Ευχαριστιών -μια γιορτή που χαρακτηρίζεται ομοίως από τέρψη και υπερφαγία- η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι παίρνουν περίπου 3.960 θερμίδες μόνο στο δείπνο της Ημέρας των Ευχαριστιών. Αυτό μεταφράζεται σε αύξηση βάρους κατά περίπου 0,5 κιλά στο τέλος της περιόδου των Ευχαριστιών.
Αλλά μόνο και μόνο επειδή είναι διπλάσια από την ποσότητα των θερμίδων που χρειαζόμαστε, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί απαραίτητα να πάρουμε βάρος. Για πολλά χρόνια, πιστευόταν ότι η κατανάλωση επιπλέον 3.500 θερμίδων σε μια εβδομάδα θα είχε ως αποτέλεσμα 0,5 κιλά αύξηση βάρους. Η έρευνα τώρα δείχνει ότι αυτό μπορεί να μην ισχύει απαραίτητα για όλους. Πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το πόσο εύκολα ένα άτομο παίρνει βάρος -και πόσες επιπλέον θερμίδες την εβδομάδα χρειάζονται για να γίνει αυτό.
Φαίνεται ότι, γενικά, οι άνδρες παίρνουν βάρος πιο δύσκολα από τις γυναίκες, που συνδέεται με διαφορές στη σύσταση του σώματος και το πού τείνει να αποθηκεύεται το λίπος. Άλλοι παράγοντες -συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους και του βάρους του σώματος, καθώς και του πόσους μυς έχετε, την ηλικία και το πόσο σωματικά δραστήριοι είστε- μπορούν να επηρεάσουν το πόσο εύκολα μπορεί να κερδίσετε βάρος. Τα γονίδιά σας και ορισμένες παθήσεις υγείας (όπως ο υπολειτουργικός θυρεοειδής) μπορούν επίσης να επηρεάσουν πόσο εύκολο είναι να κερδίσετε βάρος. Έτσι, ακόμη και αν διαφορετικοί άνθρωποι τρώνε τον ίδιο αριθμό επιπλέον θερμίδων τα Χριστούγεννα, το ένα άτομο μπορεί να πάρει περισσότερο βάρος από το άλλο.
Ένα ζήτημα είναι ότι πολλοί από εμάς τρώμε επιπλέον θερμίδες σε περισσότερες από μία μόνο ημέρες κατά τη διάρκεια των διακοπών. Για κάποιους η απόλαυση των διακοπών ξεκινά στις αρχές Δεκεμβρίου και αυτό αυξάνει την πιθανότητα να πάρουν βάρος στη διάρκεια των γιορτών. Αλλά ας πούμε ότι θα απολαύσετε μόνο την ημέρα των Χριστουγέννων. Είναι απίθανο να μπορείτε να φάτε τόσο πολύ σε μια μέρα ώστε να οδηγήσετε σε σημαντική αύξηση βάρους. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο πώς λειτουργεί ο μεταβολισμός μας ο οποίος εξισορροπείται σε αρκετές ημέρες. Ωστόσο, μπορεί να νιώσετε εκείνη την ημέρα υπερφαγίας για λίγες μέρες μετά ως αποτέλεσμα -που σημαίνει ότι αισθάνεστε «βαρύτεροι», ακόμα κι αν δεν έχετε πάρει πραγματικά βάρος.