Ποια “δοσολογία” άσκησης μειώνει πιο πολύ τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου;

Μια ανάλυση περισσότερων από 100.000 συμμετεχόντων σε μια περίοδο παρακολούθησης 30 ετών διαπίστωσε ότι οι ενήλικες που εκτελούν δύο έως τέσσερις φορές την τρέχουσα συνιστώμενη ποσότητα μέτριας ή έντονης σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα έχουν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας. H μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Circulation της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

H μελέτη ανέλυσε 30 χρόνια ιατρικά αρχεία και δεδομένα θνησιμότητας από περισσότερους από 100.000 ενήλικες που εγγράφηκαν στη Nurses’ Health Study και στη Health Professionals Follow-Up Study. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που ακολουθούσαν τις οδηγίες για σωματική δραστηριότητα, από 150 έως 300 λεπτά την εβδομάδα μέτριας έντασης δραστηριότητα ή 75-150 λεπτά την εβδομάδα έντονης δραστηριότητας, μείωσαν τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου έως και 21-23%. Αυτοί που ασκούνταν από 300 έως 600 κατάφεραν να μειώσουν τον κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία έως 26-31%.

Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου.

Το 2018, οι κατευθυντήριες οδηγίες για τη σωματική δραστηριότητα του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των Ηνωμένων Πολιτειών συνέστησαν στους ενήλικες να συμμετέχουν σε τουλάχιστον 150-300 λεπτά την εβδομάδα μέτριας φυσικής δραστηριότητας ή 75-150 λεπτά την εβδομάδα έντονης φυσικής δραστηριότητας ή έναν ισοδύναμο συνδυασμό των δύο εντάσεων.

«Ο πιθανός αντίκτυπος της σωματικής δραστηριότητας στην υγεία είναι μεγάλος, ωστόσο παραμένει ασαφές εάν η ενασχόληση με υψηλά επίπεδα παρατεταμένης, έντονης ή μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα πάνω από τα συνιστώμενα επίπεδα παρέχει πρόσθετα οφέλη ή έχει επιβλαβείς επιπτώσεις στην καρδιαγγειακή υγεία», δήλωσε ο Dong Hoon Lee, επιστημονικός συνεργάτης στο τμήμα διατροφής στο Harvard T.H. Chan School of Public Health στη Βοστώνη. «Η μελέτη μας αξιοποίησε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις της αυτοαναφερόμενης φυσικής δραστηριότητας για δεκαετίες για να εξετάσει τη σχέση μεταξύ της μακροχρόνιας σωματικής δραστηριότητας κατά τη μέση και όψιμη ενήλικη ζωή και τη θνησιμότητα».

Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα θνησιμότητας και ιατρικά αρχεία για πάνω από 100.000 ενήλικες που συγκεντρώθηκαν από δύο μεγάλες προοπτικές μελέτες: τη Μελέτη Υγείας Νοσηλευτών αποκλειστικά για γυναίκες και τη Μελέτη Παρακολούθησης Επαγγελματιών Υγείας αποκλειστικά για άνδρες από το 1988-2018. Οι συμμετέχοντες των οποίων τα δεδομένα εξετάστηκαν ήταν το 63% γυναίκες και το 96% ήταν λευκοί ενήλικες. Είχαν μέση ηλικία 66 ετών και μέσο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) 26 kg/m2 κατά την περίοδο παρακολούθησης 30 ετών.

Οι συμμετέχοντες ανέφεραν τη σωματική τους δραστηριότητα στον ελεύθερο χρόνο τους συμπληρώνοντας ερωτηματολόγια κάθε δύο χρόνια. Τα δημοσίως διαθέσιμα ερωτηματολόγια, τα οποία ενημερώνονταν και επεκτείνονταν κάθε δύο χρόνια, περιελάμβαναν ερωτήσεις σχετικά με πληροφορίες για την υγεία, ασθένειες που διαγνώστηκαν από γιατρό, οικογενειακό ιατρικό ιστορικό και προσωπικές συνήθειες όπως η κατανάλωση τσιγάρου και αλκοόλ και η συχνότητα άσκησης. Τα δεδομένα άσκησης αναφέρθηκαν ως ο μέσος χρόνος που αφιερώθηκε την εβδομάδα σε διάφορες σωματικές δραστηριότητες κατά το παρελθόν έτος. Η μέτρια δραστηριότητα ορίστηκε ως το περπάτημα, η άσκηση χαμηλής έντασης, η άρση βαρών και η καλλισθενική. Η έντονη δραστηριότητα περιελάμβανε τζόκινγκ, τρέξιμο, κολύμπι, ποδηλασία και άλλες αερόβιες ασκήσεις.

Η ανάλυση διαπίστωσε ότι οι ενήλικες που εκτελούσαν το διπλάσιο του συνιστώμενου εύρους μέτριας ή έντονης σωματικής δραστηριότητας κάθε εβδομάδα είχαν τον χαμηλότερο μακροπρόθεσμο κίνδυνο θνησιμότητας.

Για τα άτομα που ασκούνταν σύμφωνα με τις συστάσεις, η ανάλυση διαπίστωσε:

  • Οι συμμετέχοντες που πληρούσαν τις οδηγίες για μέτρια σωματική δραστηριότητα είχαν 22-25% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και 19-20% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από μη καρδιαγγειακή νόσο. Συνολικά, ο κίνδυνος θανάτου από όλες τις αιτίες κατά 20-21% χαμηλότερος.
  • Οι συμμετέχοντες που πληρούσαν τις οδηγίες για έντονη σωματική δραστηριότητα είχαν 31% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και 15% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από μη καρδιαγγειακή νόσο. Συνολικά, ο κίνδυνος θανάτου από όλες τις αιτίες κατά 19% χαμηλότερος.

Για τα άτομα που ασκούνταν διπλάσιο χρόνο από τις συστάσεις διαπίστωσε:

  • Οι συμμετέχοντες που πραγματοποιούσαν δύο έως τέσσερις φορές πάνω από τη συνιστώμενη ποσότητα μέτριας σωματικής δραστηριότητας (300-600 λεπτά την εβδομάδα) είχαν 28-38% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και 25-27% από μη καρδιαγγειακά αίτια. Συνολικά ο κίνδυνος θνησιμότητας από όλες τις αιτίες ήταν 26-31% χαμηλότερος.
  • Οι συμμετέχοντες που έκαναν δύο έως τέσσερις φορές πάνω από τη συνιστώμενη ποσότητα έντονης φυσικής δραστηριότητας (150-300 λεπτά/εβδομάδα) είχαν 27-33% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και 19% χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από μη καρδιαγγειακή νόσο. Συνολικά ο κίνδυνος θανάτου από όλες τις αιτίες ήταν 21-23% χαμηλότερος.

Δεν βρέθηκαν επιβλαβείς επιπτώσεις στην καρδιαγγειακή υγεία μεταξύ των ενηλίκων που ανέφεραν ότι συμμετείχαν σε περισσότερο από τέσσερις φορές τα συνιστώμενα ελάχιστα επίπεδα δραστηριότητας.

Προηγούμενες μελέτες έχουν βρει στοιχεία ότι η μακροχρόνια, υψηλής έντασης άσκηση αντοχής, όπως μαραθώνιοι, τρίαθλοι και ποδηλατοδρομίες μεγάλων αποστάσεων, μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο ανεπιθύμητων καρδιαγγειακών συμβαμάτων, όπως μυοκαρδιακή ίνωση, ασβέστωση στεφανιαίας αρτηρίας, κολπική μαρμαρυγή και αιφνίδιο καρδιακό θάνατος.

«Αυτό το εύρημα μπορεί να μειώσει τις ανησυχίες σχετικά με την πιθανή επιβλαβή επίδραση της ενασχόλησης με υψηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας που παρατηρήθηκαν σε αρκετές προηγούμενες μελέτες», σημείωσε ο Lee.

Ωστόσο, η ενασχόληση με μακροχρόνια, υψηλής έντασης σωματική δραστηριότητα (≥300 λεπτά/εβδομάδα) ή μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα (≥600 λεπτά/εβδομάδα) σε επίπεδα άνω των τετραπλάσιων από το συνιστώμενο εβδομαδιαίο ελάχιστο δεν παρείχε καμία πρόσθετη μείωση στον κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

«Η μελέτη μας παρέχει στοιχεία που οδηγούν τα άτομα να επιλέξουν τη σωστή ποσότητα και ένταση σωματικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της ζωής τους για να διατηρήσουν τη συνολική τους υγεία», είπε ο Lee. «Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν τις τρέχουσες εθνικές κατευθυντήριες γραμμές για τη φυσική δραστηριότητα και προτείνουν περαιτέρω ότι τα μέγιστα οφέλη μπορούν να επιτευχθούν με την εκτέλεση μεσαίων έως υψηλών επιπέδων μέτριας ή έντονης δραστηριότητας ή συνδυασμού τους».

Σημείωσε επίσης ότι τα άτομα που εκτελούν λιγότερο από 75 λεπτά έντονης δραστηριότητας ή λιγότερο από 150 λεπτά μέτριας δραστηριότητας την εβδομάδα μπορεί να έχουν μεγαλύτερα οφέλη στη μείωση της θνησιμότητας εκτελώντας σταθερά περίπου 75-150 λεπτά έντονης δραστηριότητας ή 150-300 λεπτά μέτριας άσκησης την εβδομάδα.

«Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό ότι τα μέτρια και έντονα επίπεδα σωματικής άσκησης μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ενός ατόμου τόσο για αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο όσο και για θνησιμότητα», δήλωσε η Donna Arnett, πρώην πρόεδρος της American Heart Association, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Έχουμε επίσης δει ότι το να κάνει κάποιος περισσότερα από 300 λεπτά μέτριας έντασης αερόβια σωματική δραστηριότητα ή περισσότερα από 150 λεπτά έντονης αερόβιας σωματικής άσκησης κάθε εβδομάδα μπορεί να μειώσει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου, επομένως είναι λογικό να αυτά τα επιπλέον λεπτά άσκησης μπορεί επίσης να μειώσουν τη θνησιμότητα».

Περισσότερες πληροφορίες: Long-Term Leisure-Time Physical Activity Intensity and All-Cause and Cause-Specific Mortality: A Prospective Cohort of US Adults.

Δείτε επίσης