Μία γυναίκα ηλικίας 60 ετών είναι η πρώτη ασθενής στην Ελλάδα που έλαβε το πειραματικό mRNA προσωποποιημένο εμβόλιο κατά του μελανώματος. Η χορήγηση του εμβολίου έγινε στο πλαίσιο παγκόσμιας μελέτης που διεξάγεται σε περίπου 1.000 ασθενείς με εξαιρεθέν μελάνωμα αλλά υψηλού κινδύνου για υποτροπή. Στην παγκόσμια μελέτη, από την Ελλάδα συμμετέχουν τέσσερα Κέντρα Αναφοράς Μελανώματος, δύο στην Αθήνα (Metropolitan Hospital και Λαϊκό Νοσοκομείο) και δύο στη Θεσσαλονίκη (Διαβαλκανικό και Βιοκλινική Θεσσαλονίκης).
Ο κύριος ερευνητής από το κέντρο του Metropolitan Hospital, ογκολόγος παθολόγος ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελανώματος και διευθυντής στην Α’ Ογκολογική Κλινική, του Metropolitan Δημήτρης Μπαφαλούκος ανέφερε μετά την έγχυση: «Είναι μία ευτυχής στιγμή. Το εμβόλιο έγινε χωρίς κάποια αλλεργική ή άλλη αντίδραση για την ασθενή, που έχει μελάνωμα σταδίου 3 C. Είμαστε πολύ χαρούμενοι όλοι στην ομάδα που μελετάμε την επίδραση του εμβολίου με την ανοσοθεραπεία σε ασθενείς με μελάνωμα υψηλού κινδύνου και περιμένουμε να καταγράψουμε τα δικά μας αποτελέσματα. Στη διεθνή αυτή μελέτη έχουν εγγραφεί από εμάς περίπου 10 ασθενείς».
Πώς όμως κατασκευάζεται το εμβόλιο; Ο κ. Μπαφαλούκος ανέφερε: «Λαμβάνουμε αίμα από τον ασθενή που είναι υποψήφιος να μπει στη μελέτη και παίρνουμε και τον κακοήθη ιστό του μελανώματος που έχει εξαιρεθεί. Αυτά τα στέλνουμε στο κεντρικό εργαστήριο στο Βέλγιο, όπου καταλήγουν όλα τα δείγματα της Ευρώπης. Εκεί επεξεργάζονται το υλικό και μας λένε αν μπορεί να παρασκευαστεί το εμβόλιο. Είναι το πρώτο βήμα και διαρκεί περίπου δέκα μέρες, για να μας δώσουν την απάντηση. Αν μας δώσουν το Ok (έχουμε ακυρώσει τη μία από τις δέκα περιπτώσεις, για τις υπόλοιπες εννιά πήραμε θετική απάντηση) το δείγμα πάει στην Αμερική στο εργαστήριο της Moderna και παρασκευάζεται το εμβόλιο σε χρονικό διάστημα περίπου δύο εβδομάδων. Στη συνέχεια το στέλνουν πίσω σε μας έτοιμο να χορηγηθεί».
Δημήτρης Μπαφαλούκος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελανώματος και διευθυντής στην Α’ Ογκολογική Κλινική, του Metropolitan Hospital: «Η μελέτη αυτή δεν ανοίγει λεωφόρους για εμβόλια σχετικά με άλλες μορφές καρκίνου».
Όπως εξηγεί ο κ. Μπαφαλούκος, το εμβόλιο γίνεται ενδομυϊκά σε εννιά δόσεις κάθε τρεις εβδομάδες σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία, η οποία γίνεται με ενδοφλέβια έγχυση επίσης σε εννιά δόσεις, αλλά κάθε έξι εβδομάδες. «Εάν ο ασθενής δεν έχει υποτροπή, γιατί αυτό μετράμε ουσιαστικά, τότε σταματάει η χορήγηση του εμβολίου και συνεχίζει την ανοσοθεραπεία, που κρατάει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το εμβόλιο. Εάν εξακολουθεί να μην έχει υποτροπή, όταν ολοκληρωθεί η ανοσοθεραπεία, μπαίνει σε παρακολούθηση. Το αν έχει ιαθεί, θα φανεί σε βάθος χρόνου».
Ο συνδυασμός εμβολίου με ανοσοθεραπεία, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν στις ΗΠΑ το Μάιο του 2023, έδειξε ότι η μείωση της υποτροπής και του θανάτου ήταν 44%, αναφέρει ο κ. Μπαφαλούκος που εκτιμά ότι η μελέτη θα έχει ολοκληρωθεί έως το 2025. «Η μελέτη αυτή δεν ανοίγει απλά δρόμους, αλλά λεωφόρους, και για εμβόλια για άλλες μορφές καρκίνου. Έχει προκριθεί ο πνεύμονας και είναι έτοιμο το εμβόλιο κατά του καρκίνου του πνεύμονα, αλλά ακόμη δεν έχει μπει σε κλινική μελέτη, θα μπει άμεσα μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024. Ακολουθεί το εμβόλιο για τον καρκίνο του παγκρέατος, που έχει δοκιμαστεί σε μικρό αριθμό ασθενών με θετικό αποτέλεσμα, και ετοιμάζονται παράλληλα εμβόλια για καρκίνο ουροδόχου κύστεως. Πιστεύω σε πέντε χρόνια οι περισσότεροι συμπαγείς όγκοι θα μπορούν να υποβληθούν στο συνδυασμό ανοσοθεραπείας και εμβολίου, το οποίο να επισημάνουμε είναι συμπληρωματικό της ανοσοθεραπείας. Η εγγραφή και η συμμετοχή στην κλινική μελέτη είναι δωρεάν, είτε στον ιδιωτικό, είτε στον δημόσιο τομέα».
