Η φλεγμονή αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πολλές χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της καρδιαγγειακής νόσου (CVD), και ο αντίκτυπος της διατροφής στη φλεγμονή είναι ένας τομέας αυξανόμενου επιστημονικού ενδιαφέροντος. Συγκεκριμένα, οι συστάσεις για τον περιορισμό της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος συχνά βασίζονται, εν μέρει, σε παλιές μελέτες που υποδηλώνουν ότι το κόκκινο κρέας επηρεάζει αρνητικά τη φλεγμονή -ωστόσο πιο πρόσφατες μελέτες δεν το έχουν υποστηρίξει.
«Ο ρόλος της διατροφής, συμπεριλαμβανομένου του κόκκινου κρέατος, στις φλεγμονές και τον κίνδυνο ασθενειών δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε συστάσεις για τη δημόσια υγεία που δεν βασίζονται σε ισχυρά στοιχεία», δήλωσε η Δρ. Alexis Wood, αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής – διατροφής στο Baylor College of Medicine και στο Νοσοκομείο Παίδων του Τέξας. «Η ομάδα μας προσπάθησε να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά χρησιμοποιώντας δεδομένα μεταβολιτών στο αίμα, τα οποία μπορούν να παρέχουν μια πιο άμεση σύνδεση μεταξύ διατροφής και υγείας».
Η Wood και η ομάδα της ανέλυσαν συγχρονικά δεδομένα που ελήφθησαν από περίπου 4.000 ηλικιωμένους που συμμετείχαν στην Πολυεθνική Μελέτη της Αθηροσκλήρωσης (MESA) και δημοσίευσαν πρόσφατα τα ευρήματά τους στο The American Journal of Clinical Nutrition. Τα δεδομένα αυτά είναι μια χρήσιμη πηγή στοιχείων για το πώς η διατροφή επηρεάζει την υγεία. Παρατηρούνται σε άτομα που ζουν ελεύθερα, χωρίς να επηρεάζεται ο συνήθης τρόπος ζωής τους. Εκτός από την αξιολόγηση της αυτοαναφερόμενης πρόσληψης τροφής των συμμετεχόντων και αρκετών βιοδεικτών, οι ερευνητές μέτρησαν επίσης μια σειρά διατροφικών μεταβολιτών στο αίμα. Οι μεταβολίτες του αίματος μπορούν να βοηθήσουν στην καταγραφή των επιπτώσεων της διατροφικής πρόσληψης καθώς τα τρόφιμα επεξεργάζονται, πέπτονται και απορροφώνται.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως όταν προσαρμόστηκε για τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), η πρόσληψη μη επεξεργασμένου και επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, χοιρινό ή αρνί) δεν συσχετίστηκε με δείκτες φλεγμονής, γεγονός που υποδηλώνει ότι το σωματικό βάρος, και όχι το κόκκινο κρέας, μπορεί να είναι ο οδηγός της αυξημένης συστηματικής φλεγμονής. Ιδιαίτερου ενδιαφέροντος ήταν η έλλειψη σύνδεσης μεταξύ της πρόσληψης κόκκινου κρέατος και της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP), του κύριου δείκτη φλεγμονής μιας χρόνιας νόσου.
«Η ανάλυσή μας προσθέτει στον αυξανόμενο όγκο στοιχείων που υποδεικνύουν τη σημασία της μέτρησης δεικτών αίματος, όπως οι μεταβολίτες, για την παρακολούθηση των συσχετισμών διατροφής και κινδύνου ασθενειών, αντί να βασιζόμαστε μόνο στην αυτοαναφερόμενη διατροφική πρόσληψη», είπε η Wood. «Η ανάλυσή μας δεν υποστηρίζει προηγούμενες μελέτες παρατήρησης που συνδέουν την πρόσληψη κόκκινου κρέατος και τη φλεγμονή».
Επειδή οι μελέτες παρατήρησης δεν μπορούν να υποδείξουν την αιτία και το αποτέλεσμα, απαιτούνται τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (RCTs) όπου τα άτομα καταναλώνουν τυχαία έναν διατροφικό παράγοντα ενδιαφέροντος, ως πρόσθετη γραμμή αποδείξεων για να κατανοηθεί επαρκώς εάν το κόκκινο κρέας δεν μεταβάλλει τη φλεγμονή. Αρκετές RCT έχουν δείξει ότι το άπαχο μη επεξεργασμένο βόειο κρέας μπορείτε να το απολαύσετε εντός ενός διατροφικού προτύπου που είναι υγιεινό για την καρδιά.
«Έχουμε φτάσει σε ένα στάδιο όπου χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να μπορέσουμε να κάνουμε συστάσεις για τον περιορισμό της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος για τη μείωση της φλεγμονής, εάν θέλουμε να βασίσουμε τις διατροφικές συστάσεις στα πιο ενημερωμένα στοιχεία», είπε η Wood. «Το κόκκινο κρέας είναι δημοφιλές, προσιτό και εύγευστο -και η θέση του στη διατροφή μας έχει βαθιές πολιτισμικές ρίζες. Δεδομένου αυτού, οι συστάσεις για τη μείωση της κατανάλωσης θα πρέπει να υποστηρίζονται από ισχυρά επιστημονικά στοιχεία, τα οποία δεν υπάρχουν ακόμη».
Περισσότερες πληροφορίες: Alexis C. Wood, et al. Untargeted metabolomic analysis investigating links between unprocessed red meat intake and markers of inflammation. The American Journal of Clinical Nutrition, 2023; DOI: 10.1016/j.ajcnut.2023.08.018.
