Η ηθοποιός και μοντέλο Μπρουκ Σιλντς αποκάλυψε ότι υπέστη επιληπτική κρίση τον περασμένο Σεπτέμβριο. Σε συνέντευξή της, είπε ότι η κρίση την έκανε να χάσει τον έλεγχο των κινήσεών της, να βγάλει αφρό από το στόμα και τελικά να χάσει τις αισθήσεις της. Η ηθοποιός δεν είχε ιστορικό επιληπτικών κρίσεων και πολλοί άνθρωποι που διάβασαν την ιστορία της μπορεί να αναρωτιούνται αν κινδυνεύουν και αυτοί.
Το «Grand mal», που σημαίνει «μεγάλη ασθένεια» στα γαλλικά, είναι στην πραγματικότητα ο παλιός όρος για αυτό που σήμερα ονομάζεται τονικοκλονική κρίση. Αυτές οι επιληπτικές κρίσεις περιλαμβάνουν τόσο σκληρυντικές (τονωτικές) όσο και συσπάσεις (κλονικές) μυϊκές κινήσεις. Είναι μόνο ένας τύπος επιληπτικών κρίσεων που μπορεί να βιώσει ένα άτομο.
Οι επιληπτικές κρίσεις συμβαίνουν όταν διαταράσσεται η ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλό μας. Κανονικά, αυτή η ηλεκτρική δραστηριότητα μεταφέρει πληροφορίες προς τα μέσα από τον αισθητηριακό κόσμο γύρω μας, και προς τα έξω στους μύες μας και επίσης μεταδίδει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις προθέσεις μας παντού ενδιάμεσα. Για να μεταφέρει όλες αυτές τις πληροφορίες, η εγκεφαλική δραστηριότητα σχηματίζει πολύπλοκα μοτίβα -όπως, για παράδειγμα, τα εικονοστοιχεία στην οθόνη του υπολογιστή ή του τηλεφώνου σχηματίζουν περίπλοκα μοτίβα χρώματος και σχήματος για να δώσουν πληροφορίες.
Αλλά κατά τη διάρκεια μιας επιληπτικής κρίσης, η ηλεκτρική δραστηριότητα σε μέρος ή σε όλο τον εγκέφαλο εισέρχεται σε μια ρυθμική ακολουθία, εναλλασσόμενη μεταξύ υψηλής και χαμηλής έντασης δραστηριότητας. Αυτό διαταράσσει τις πληροφορίες που αποστέλλονται και λαμβάνονται σε αυτά τα μέρη του εγκεφάλου -σκεφτείτε το σαν να καλύπτεται ξαφνικά η οθόνη του υπολογιστή ή του τηλεφώνου σας με εναλλασσόμενες ασπρόμαυρες ρίγες. Αυτό το μοτίβο ενεργοποίησης/απενεργοποίησης είναι ένας ακραίος τύπος νευρικής ταλάντωσης.
Τα συμπτώματα που βιώνει ένα άτομο κατά τη διάρκεια μιας κρίσης εξαρτώνται από την περιοχή του εγκεφάλου που επηρεάζεται. Οι τονικοκλονικές κρίσεις, που περιλαμβάνουν μυϊκή σκλήρυνση και συσπάσεις, συνήθως αφορούν μεγάλα τμήματα του εγκεφαλικού φλοιού -τα εξωτερικά, στρώματα του εγκεφάλου. Εξαιτίας αυτού, αναφέρονται ως γενικευμένες κρίσεις και επηρεάζουν τον κινητικό φλοιό, ο οποίος ελέγχει τις εκούσιες μυϊκές κινήσεις του σώματος -αυτή η περιοχή του εγκεφάλου θα είχε εμπλακεί στην περίπτωση Μπρουκ Σιλντς.
Άλλοι τύποι επιληπτικών κρίσεων περιλαμβάνουν κρίσεις απουσίας (παλαιότερα γνωστές ως petit mal, ή «μικρή ασθένεια») και εστιακές κρίσεις. Μια κρίση απουσίας προκαλεί μια σύντομη περίοδο «αδειάσματος» ή κοιτάζοντας το κενό. Όπως και άλλα είδη επιληπτικών κρίσεων, προκαλούνται από σύντομη μη φυσιολογική ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο ενός ατόμου. Περιλαμβάνουν μεγάλα τμήματα του εγκεφαλικού φλοιού. Αυτά αναγκάζουν ένα άτομο να σταματήσει ξαφνικά κάθε δραστηριότητα και να κοιτάξει μπροστά του με ένα κενό βλέμμα. Τα μάτια μπορεί να στραφούν προς τα πάνω. Οι ερευνητές δεν είναι απολύτως σίγουροι γιατί οι κρίσεις απουσίας και οι τονικοκλονικές κρίσεις έχουν τόσο διαφορετικά συμπτώματα, αλλά μπορεί να οφείλεται στα μοτίβα δραστηριότητας που συνθέτουν τις κρίσεις.
Οι εστιακές κρίσεις, από την άλλη πλευρά, συμβαίνουν μόνο σε μέρος του εγκεφαλικού φλοιού. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τη λειτουργία της περιοχής του εγκεφάλου που επηρεάζεται από την κρίση. Εάν πρόκειται για κινητική περιοχή, μπορεί να παρατηρηθούν κάποιες μυϊκές συσπάσεις. Οι πληγείσες περιοχές του εγκεφάλου συνήθως επιστρέφουν στη φυσιολογική τους λειτουργία μετά το τέλος της κρίσης -είτε αμέσως είτε μετά από μερικά λεπτά. Σε ασυνήθιστες περιπτώσεις, η κατάσταση μετά την κρίση μπορεί να διαρκέσει για ώρες.
Εάν ένα άτομο έχει επιληπτικές κρίσεις περισσότερες από μία φορές, μπορεί να διαγνωστεί με επιληψία -μια δια βίου πάθηση που προκαλεί συχνές κρίσεις. Αλλά μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν μια μεμονωμένη κρίση που προκαλείται από προσωρινές αλλαγές στο σώμα τους.
Οτιδήποτε διαταράσσει αρκετά τα φυσιολογικά πρότυπα δραστηριότητας του εγκεφάλου μας έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις. Ενώ τέτοιες διαταραχές συμβαίνουν συνήθως μόνο ως μέρος ενός συνδρόμου επιληψίας, μπορούν επίσης να συμβούν όταν το σώμα (και επομένως ο εγκέφαλος) υποβάλλεται σε υπερβολικό στρες. Οι πιθανές αιτίες αυτού του στρες περιλαμβάνουν εγκεφαλικό επεισόδιο, εγκεφαλικό τραύμα, πυρετό και πολύ χαμηλό σάκχαρο στο αίμα.
Η υπονατριαιμία
Η Μπρουκ Σιλντς είπε ότι η τονικοκλονική κρίση της προκλήθηκε από υπερβολική κατανάλωση νερού, με αποτέλεσμα χαμηλά επίπεδα νατρίου στο αίμα. Αυτή η πάθηση, γνωστή ως υπονατριαιμία, έχει σημαντικές συνέπειες για τον εγκέφαλο -κυρίως μια διόγκωση των εγκεφαλικών κυττάρων καθώς αυξάνεται η περιεκτικότητά τους σε νερό.
Επειδή ο εγκέφαλος βρίσκεται μέσα στο κρανίο, δεν έχει χώρο να επεκταθεί ελεύθερα. Ως εκ τούτου, διαθέτει μηχανισμούς για την εξουδετέρωση της αύξησης της περιεκτικότητας σε νερό. Μερικοί από αυτούς τους μηχανισμούς μπορούν να αποβάλουν τη λεπτή ισορροπία των φορτισμένων σωματιδίων (ιόντων) που επιτρέπουν στον εγκέφαλο να είναι ηλεκτρικά ενεργός. Αυτό θα μπορούσε με τη σειρά του να αλλάξει την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο και να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις που μερικές φορές παρατηρούνται σε προχωρημένες περιπτώσεις υπονατριαιμίας.
Ενώ η υπονατριαιμία είναι πολύ σπάνια αιτία τονικοκλονικών κρίσεων, αξίζει να γνωρίζετε ότι μερικές φορές μπορεί να τις προκαλέσει. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για τους ηλικιωμένους και όσους μένουν μακροχρόνια στο νοσοκομείο, καθώς ορισμένες θεραπείες και φάρμακα (όπως τα διουρητικά) μπορούν να διαταράξουν τα επίπεδα νατρίου.
Για τους περισσότερους από εμάς, αυτό δεν είναι σημαντικός κίνδυνος. Το σώμα μας συνήθως μας λέει πότε έχουμε αρκετό νερό και καταναλώνουμε αρκετό αλάτι στη διατροφή μας για να διατηρήσουμε την ισορροπία. Επειδή ο εγκέφαλός μας συνήθως γίνεται ευάλωτος σε μεμονωμένες κρίσεις, μόνο σε ακραίες συνθήκες -όπως μια πολύ ασυνήθιστη δίαιτα, υπερβολική χρήση αλκοόλ ή φαρμάκων, υπερβολική εξάντληση ή τραύμα- δεν είναι κάτι για το οποίο η πλειοψηφία από εμάς θα πρέπει να ανησυχεί.
