H Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αποτελεί αναπνευστικό νόσημα με περιορισμό στην εκπνοή λόγω απόφραξης ή καταστροφής τμημάτων του πνεύμονα. Σε όλο τον κόσμο, υπολογίζεται ότι περίπου 65 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μέτρια έως σοβαρή ΧΑΠ -περίπου 16 εκατομμύρια στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διάγνωση ΧΑΠ. Τα περισσότερα άτομα είναι 40 ετών και άνω. Η πλειοψηφία είναι καπνιστές ή πρώην καπνιστές.
Σε έως και το 5% των ασθενών έχει αιτία μια γενετική διαταραχή που περιλαμβάνει ανεπάρκεια μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται άλφα-1-αντιθρυψίνη. Η ΧΑΠ είναι η κύρια αιτία νοσηλειών στις βιομηχανικές χώρες. Είναι υπεύθυνη για μεγάλο αριθμό επισκέψεων στο τμήμα επειγόντων περιστατικών και εισαγωγών σε νοσοκομείο. Περισσότερες γυναίκες παρά άνδρες πεθαίνουν από ΧΑΠ κάθε χρόνο.
Με 3,23 εκατομμύρια θανάτους από ΧΑΠ παγκοσμίως να έχουν καταγραφεί το 2019, αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου. Προβλέπεται ότι ο αριθμός των ασθενών που θα διαγνωστούν με ΧΑΠ θα έχει αυξηθεί πάνω από 150% το 2030 σε σχέση με το 2010. Μεγάλο μέρος αυτού μπορεί να αποδοθεί στη γήρανση του πληθυσμού.
Τα κύρια συμπτώματα είναι ο βήχας, η δύσπνοια, η παραγωγή πτυέλων, η κόπωση και το σφίξιμο στο στήθος. Εκτός από το κάπνισμα, ένας άλλος παράγοντας κινδύνου είναι η η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Τι θα σας βοηθήσει
Τα ετήσια εμβόλια γρίπης μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ασθένειας και θανάτου σε άτομα με ΧΑΠ κατά περίπου 50%. Οι ασθενείς με ΧΑΠ θέτουν σε κίνδυνο τη λειτουργία των πνευμόνων τους και, ως εκ τούτου, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να νοσήσουν από γρίπη. Όταν αναπτύσσεται πνευμονία, η βλάβη που προκαλείται στους πνεύμονες μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη. Εάν ζείτε με ΧΑΠ, η πρόληψη της γρίπης και της πνευμονίας δεν είναι μόνο απαραίτητη, αλλά συχνά είναι τόσο εύκολη όσο ένα ταξίδι στο τοπικό σας φαρμακείο.
Χρησιμοποιήστε το βρογχοδιασταλτικό όπως σας συνταγογραφήθηκε. Αν και τα βρογχοδιασταλτικά κάνουν ελάχιστα για να επιβραδύνουν την εξέλιξη της ασθένειας, ο γιατρός σας θα σας συστήσει ένα, εάν αντιμετωπίζετε έξαρση ή δύσπνοια.
Βρογχοδιασταλτικά βραχείας δράσης (γνωστά και ως εισπνευστήρες διάσωσης) χρησιμοποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες για την ανακούφιση από επίμονα ή επιδεινούμενα αναπνευστικά συμπτώματα. Όσο λιγότερο πίεση ασκείτε στους πνεύμονές σας κατά τα πρώιμα στάδια της νόσου, τόσο λιγότερη συσσωρευτική ζημιά πιθανόν να υποστούν.
Τρώτε υγιεινά για να αντιμετωπίσετε τη ΧΑΠ. Αν και η υγιεινή διατροφή δεν μπορεί να θεραπεύσει τη ΧΑΠ, μπορεί να σας βοηθήσει να αισθανθείτε καλύτερα και να παρέχετε περισσότερη ενέργεια για όλες τις καθημερινές σας δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της αναπνοής. Η ΧΑΠ ασκεί τεράστιο στρες στο σώμα σας και καίει όλο το καύσιμο που παίρνετε από το φαγητό -αυτός είναι ο λόγος που θα βοηθηθείτε αν χάσετε τυχόν παραπανίσια κιλά.
Τα άτομα με ΧΑΠ θα πρέπει συχνά να αυξάνουν τη θερμιδική τους πρόσληψη, ιδανικά με υγιεινές τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και φυτοχημικά. Η σωστή διατροφή μπορεί επίσης να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα και, με τη σειρά του, να βοηθήσει στην καταπολέμηση τυχόν λοιμώξεων στο στήθος που είναι κοινές μεταξύ των ατόμων με ΧΑΠ.
Ασκηθείτε. Η σημασία της καθημερινής άσκησης συχνά παραβλέπεται όταν συντάσσεται ένα σχέδιο θεραπείας για ΧΑΠ. Γιατί; Γιατί απαιτεί έναν ορισμένο βαθμό αφοσίωσης, ακόμα και λίγη ταλαιπωρία, όταν ξεκινάτε για πρώτη φορά. Πέρα από τα προφανή οφέλη για την υγεία, ένα ενημερωμένο πρόγραμμα άσκησης μπορεί να σας βοηθήσει να ανακτήσετε την αίσθηση του ελέγχου της ζωής σας ενώ αυξάνετε τα συναισθήματα ευεξίας και αυτοεκτίμησης ανεξάρτητα από το πόσο ήπια ή προχωρημένη είναι η ασθένειά σας. Για να αξιοποιήσετε στο έπακρο ένα πρόγραμμα γυμναστικής, ξεκινήστε αξιολογώντας την ανοχή σας στην άσκηση με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό θα σας επιτρέψει να γνωρίζετε πόση άσκηση μπορείτε να διαχειριστείτε όταν ξεκινήσετε για πρώτη φορά.
Η φυσικοθεραπεία
Έχοντας αυτές τις πληροφορίες, μπορείτε να συναντήσετε έναν επαγγελματία φυσικής αποκατάστασης που μπορεί να δημιουργήσει μια ρουτίνα (ιδανικά να εκτελείται τρεις έως τέσσερις φορές την εβδομάδα) που ξεκινά εύκολα αλλά επιτρέπει την ταχεία εξέλιξη καθώς θα έχετε καλύτερη φυσική κατάσταση.
Η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση είναι μεγίστης σημασίας, γιατί συμβάλλει στη βελτίωση των συμπτωμάτων και στη μείωση των εξάρσεων. Ορισμένοι στόχοι της φυσικοθεραπείας στη ΧΑΠ είναι η εκμάθηση του σωστού τρόπου αναπνοής, η ενδυνάμωση των αναπνευστικών μυών και η διευκόλυνση της απομάκρυνσης των εκκρίσεων.
Ασθενείς με ΧΑΠ που έχουν ακολουθήσει προγράμματα φυσικοθεραπευτικής αποκατάστασης διαπίστωσαν σημαντική βελτίωση της φυσικής κατάστασης και της λειτουργικής ικανότητάς τους, μείωση της δύσπνοιας και της κόπωσης, μείωση της συχνότητας παροξύνσεων, βελτίωση της ποιότητας ζωής, μείωση των επισκέψεων στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών και στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία. Ως εκ τούτου, ο φυσικοθεραπευτής έχει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου και συντελεί στη βελτίωση της καθημερινότητας των ασθενών με ΧΑΠ.
