Η διπολική διαταραχή είναι μια από τις πιο κοινές καταστάσεις διάθεσης, μαζί με την κατάθλιψη και το άγχος. Υπάρχει περίπου στο 5% όλων των αυτοκτονιών μεταξύ των νέων.
Η αυτοκτονία σπάνια συμβαίνει όταν δεν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας. Έρευνες δείχνουν ότι οι ψυχιατρικές διαταραχές επικρατούν έως και στο 90% των εφήβων που αυτοκτονούν. Συγκεκριμένα, οι γνωστές ως συναισθηματικές διαταραχές (όπως η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, η διπολική διαταραχή και άλλες) υπάρχουν στο 44-76% των περιπτώσεων. Αυτό σημαίνει ότι η σοβαρή ψυχική ασθένεια είναι ο πιο επιδραστικός και αποτρέψιμος προγνωστικός παράγοντας θανάτου λόγω αυτοκτονίας.
Γνωρίζουμε ότι η εμφάνιση της διπολικής διαταραχής στη νεολαία σχετίζεται με περισσότερες υποτροπές, μεγαλύτερα ποσοστά κατάχρησης ουσιών και μεγαλύτερη πιθανότητα απόπειρaς αυτοκτονίας και βίας.
Η αποτελεσματική θεραπεία βασίζεται στη σωστή διάγνωση. Αλλά η διάγνωση συχνά καθυστερεί για τη διπολική διαταραχή. Η έρευνα δείχνει ότι ο μέσος χρόνος για τη διάγνωση είναι περίπου 6,7 χρόνια από την έναρξη της νόσου. Υπάρχουν όμως καλές θεραπείες, με το λίθιο να είναι η πιο αποτελεσματική στη μείωση της αυτοκτονίας στους ενήλικες.
Συμπτώματα και διάγνωση
Οι στάσεις απέναντι στις παθήσεις της ψυχικής υγείας συχνά επηρεάζονται από θέματα συνειδητοποίησης και πεποιθήσεων. Η διπολική διαταραχή είναι μια από τις καταστάσεις που συχνά παρεξηγείται και στιγματίζεται. Είναι μια σοβαρή πάθηση ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα, εναλλασσόμενα επεισόδια αυξημένων (μανιακών) και καταθλιπτικών διαθέσεων.
Το διπολικό χαρακτηρίζεται από μανιακά επεισόδια ή υπομανία, όπως παρορμητική συμπεριφορά, και καταθλιπτικά επεισόδια, όπως θλίψη που διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία του ατόμου. Τα άτομα με αυτή την πάθηση αισθάνονται φυσιολογικά ανάμεσα σε αυτές τις διαθέσεις, αλλά μπορεί να έχουν δυσκολία στη συγκέντρωση και την επικοινωνία. Υπάρχουν διάφοροι τύποι διπολικών καταστάσεων. Οι συνήθεις τύποι είναι δύο.
Η διπολική διαταραχή Ι περιλαμβάνει μανιακά επεισόδια στα οποία ένα άτομο βιώνει αυξημένη ή, κατά καιρούς, ευερέθιστη διάθεση, για τουλάχιστον μια εβδομάδα. Αυτό περιλαμβάνει υψηλή ενέργεια, διογκωμένη αυτοεκτίμηση, μειωμένη ανάγκη για ύπνο, ομιλία, υπερβολικά έξοδα, απερίσκεπτη επικίνδυνη συμπεριφορά και αυξημένη σεξουαλική ορμή. Τα συμπτώματα είναι μια σαφής απόκλιση από τη βασική συμπεριφορά του ατόμου. Ένας ασθενής σε μανιακό επεισόδιο μπορεί να έχει όλα ή μερικά από αυτά τα συμπτώματα -τα οποία δεν προκαλούνται από τη χρήση ναρκωτικών.
Η διπολική διαταραχή ΙΙ περιλαμβάνει υπομανιακά επεισόδια, ένα επεισόδιο διάθεσης που περιλαμβάνει τα ίδια συμπτώματα με χαμηλότερη βαρύτητα για μικρότερο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον τέσσερις ημέρες) και χωρίς σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου.
Είναι σημαντικό να σημειώσετε την απαιτούμενη διάρκεια των ημερών για να αποφύγετε ένα κοινό λάθος: πολύ συχνά οι άνθρωποι επισημαίνονται με αυτή τη διάγνωση λόγω συναισθηματικής αστάθειας ή αλλαγών στη διάθεση κατά τη διάρκεια ωρών, ως αποτέλεσμα αγχωτικών γεγονότων ή άλλων ψυχιατρικών καταστάσεων. Οι ασθενείς με αυτή την πάθηση έχουν μεγαλύτερη διάρκεια των επεισοδίων.
Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε ότι η πλειονότητα των επεισοδίων αλλαγής της διάθεσης σε ένα άτομο με διπολική διαταραχή είναι καταθλιπτικής φύσης και όχι μανιακής/υπομανίας. Δηλαδή, ένα άτομο με διπολική διαταραχή συνήθως βιώνει περισσότερα καταθλιπτικά επεισόδια από μανιακά.
Η ακριβής αιτία της διπολικής πάθησης δεν είναι γνωστή. Μπορεί να παίζουν πολλοί παράγοντες: γενετική ή οικογενειακή μετάδοση, ανισορροπία χημικών ουσιών του εγκεφάλου ή περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως το άγχος και το τραύμα.
Η πλειοψηφία των ενηλίκων με διπολική διαταραχή αρχίζουν να έχουν συμπτώματα διάθεσης στη νεότητά τους. Αλλά συχνά υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση μεταξύ της εμφάνισης των συμπτωμάτων και της σωστής διάγνωσης και θεραπείας. Μερικά διάσημα πρόσωπα, όπως η Mariah Carey έχουν πει δημοσίως ότι πάσχουν από διπολική διαταραχή.
Διάγνωση
Η διάγνωση βασίζεται κυρίως σε ψυχιατρικές συνεντεύξεις και ανασκόπηση του ιστορικού προηγούμενων επεισοδίων ή τρεχόντων συμπτωμάτων, εάν ο ασθενής βιώνει μανιακό ή υπομανιακό επεισόδιο τη στιγμή της ψυχιατρικής εξέτασης. Τα ιστορικά δεδομένα θα μπορούσαν να βασίζονται στην αναφορά του ασθενούς, σε παράπλευρες πληροφορίες από μέλη της οικογένειας ή σε ψυχιατρικά αρχεία. Ένα ιστορικό μανιακού ή υπομανιακού επεισοδίου, που δεν δικαιολογείται από ιατρικές καταστάσεις ή χρήση φαρμάκων, είναι αρκετό για να τεθεί η διάγνωση.
Παρά τις αναδρομικές μελέτες που δείχνουν ότι περισσότεροι από τους μισούς ενήλικες με διπολική διαταραχή εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματα διαταραχής της διάθεσης πριν από τα 18, οι πρακτικές διάγνωσης της διαταραχής στη νεολαία είναι αμφιλεγόμενες. Οι γιατροί μπορεί να διστάζουν να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν τους νέους σε περίπτωση που κάνουν λάθος.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις εκτεταμένης κλινικής εσφαλμένης απόδοσης συμπτωμάτων σοβαρής ψυχικής νόσου σε εναλλακτικές αιτίες, όπως ο αυτισμός, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή το παιδιατρικό νευροψυχιατρικό σύνδρομο οξείας έναρξης (Pans: pediatric acute onset neuropsychiatric syndrome).
Οι διεθνείς κλινικές κατευθυντήριες γραμμές έχουν διαφορετικές συστάσεις για τη διάγνωση της διπολικής διαταραχής. Για παράδειγμα, οι κατευθυντήριες γραμμές του Εθνικού Ινστιτούτου για την Αριστεία Υγείας και Φροντίδας του Ηνωμένου Βασιλείου θέτουν σημαντικά αυστηρότερα κριτήρια για τη διάγνωση της διπολικής διαταραχής στους εφήβους από ό,τι στους ενήλικες. Απαιτούν την παρουσία μανίας για μια διάγνωση, η οποία δεν είναι πάντα σύμπτωμα στην αρχή. Αυτό δεν ισχύει για την Αμερικανική Ακαδημία Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων. Συνιστά να τηρείτε το τυπικό σύστημα ταξινόμησης, το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM), τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες.
Το λίθιο
Η θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη μελλοντικών μανιακών ή καταθλιπτικών επεισοδίων και για τη μείωση της σοβαρότητας αυτών που εμφανίζονται. Ένα μανιακό επεισόδιο μπορεί να καταστρέψει έναν γάμο, έναν τραπεζικό λογαριασμό ή μια δουλειά ή μπορεί να οδηγήσει σε νομικές συνέπειες.
Η διπολική κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί καλά με την κατάλληλη θεραπεία. Απαιτεί ισόβια θεραπεία και είναι σημαντικό να την τηρείτε για να αποτρέψετε την υποτροπή.
Η πάθηση αντιμετωπίζεται από μια ομάδα αντιψυχωτικών φαρμάκων που ονομάζονται σταθεροποιητές της διάθεσης και σε σοβαρές περιπτώσεις μέσω ηλεκτροσπασμοθεραπείας. Η διαχείριση της θεραπείας γίνεται από ψυχιάτρους, νοσηλευτές ψυχικής υγείας και κλινικούς ψυχολόγους. Η αποτελεσματική θεραπεία συνδυάζει φαρμακοθεραπεία όπως λαμοτριγίνη και ανθρακικό λίθιο και ψυχοθεραπεία όπως γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να παραδοθεί σε ομαδική ή ατομική μορφή για να παρέχει δεξιότητες διαχείρισης ψυχοκοινωνικών, επαγγελματικών, διαπροσωπικών και γνωστικών προκλήσεων.
Οι θεραπείες για εφήβους έχουν ερευνηθεί λιγότερο. Υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι το λίθιο σχετίζεται με μειωμένες απόπειρες αυτοκτονίας, λιγότερη κατάθλιψη και καλύτερη ψυχολογική και κοινωνική λειτουργία, σε σύγκριση με άλλα φάρμακα που σταθεροποιούν τη διάθεση. Ωστόσο, το συγκεκριμένο δυναμικό της θεραπείας με λίθιο για την πρόληψη θανάτων από αυτοκτονία στη διπολική διαταραχή εφήβων δεν έχει διερευνηθεί εκτενώς.
