Μια παγκόσμια μελέτη για τα αίτια του εγκεφαλικού επεισοδίου διαπίστωσε ότι ένας στους 11 επιζήσαντες βίωσε μια περίοδο θυμού ή αναστάτωσης την ώρα που προηγήθηκε το εγκεφαλικό. Ένας στους 20 ασθενείς είχε ασκήσει βαριά σωματική άσκηση.
Πιο συγκεκριμένα, ο οξύς θυμός ή η συναισθηματική αναστάτωση συσχετίζεται με την εμφάνιση ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου. Το αιμορραγικό εγκεφαλικό συσχετίζεται μόνο με την οξεία βαριά σωματική καταπόνηση. Συνολικά το 9,2% ήταν θυμωμένοι ή συναισθηματικά αναστατωμένοι πριν το εγκεφαλικό και το 5,3% συμμετείχαν σε βαριά σωματική άσκηση κατά την περίοδο του επεισοδίου
Τα ύποπτα αίτια έχουν εντοπιστεί ως μέρος της παγκόσμιας μελέτης INTERSTROKE -του μεγαλύτερου ερευνητικού έργου του είδους του, με επικεφαλής το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας, το οποίο ανέλυσε 13.462 περιπτώσεις οξέος εγκεφαλικού επεισοδίου, που αφορούσαν ασθενείς 32 χωρών. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο European Heart Journal. Η INTERSTROKE είναι μια μεγάλη, διεθνής μελέτη περιπτώσεων ελέγχου που πραγματοποιήθηκε σε 142 κέντρα παγκοσμίως. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 62.
Το εγκεφαλικό είναι η κύρια αιτία θανάτου ή αναπηρίας παγκοσμίως. Κάθε χρόνο, περίπου 7.500 Ιρλανδοί παθαίνουν εγκεφαλικό και περίπου 2.000 από αυτούς πεθαίνουν. Υπολογίζεται ότι 30.000 άτομα ζουν στην Ιρλανδία με αναπηρία ως αποτέλεσμα εγκεφαλικού. Υπάρχουν πάνω από 100.000 εγκεφαλικά επεισόδια στο Ηνωμένο Βασίλειο κάθε χρόνο, τα οποία προκαλούν 38.000 θανάτους. Περίπου 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επιζήσει από εγκεφαλικό.
Ο θυμός ή η συναισθηματική αναστάτωση στην περίοδο τoυ εγκεφαλικού επεισοδίου συσχετίστηκε με αυξημένες πιθανότητες για όλα τα εγκεφαλικά κατά 37%, το ισχαιμικό εγκεφαλικό κατά 22% και η ενδοεγκεφαλική αιμορραγία κατά 100%. Η βαριά σωματική καταπόνηση στην περίοδο του περιστατικού συσχετίστηκε με αυξημένες πιθανότητες κατά 62% αλλά μόνο για τα αιμορραγικά εγκεφαλικά.
Ο καθηγητής Andrew Smyth, καθηγητής Κλινικής Επιδημιολογίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας, Galway, είπε: «Η πρόληψη του εγκεφαλικού είναι προτεραιότητα για τους γιατρούς και παρά τις προόδους παραμένει δύσκολο να προβλεφθεί πότε θα συμβεί ένα εγκεφαλικό. Πολλές μελέτες έχουν επικεντρωθεί σε μεσοπρόθεσμες έως μακροπρόθεσμες εκθέσεις, όπως η υπέρταση, η παχυσαρκία ή το κάπνισμα. Η μελέτη μας είχε στόχο να κοιτάξει τις οξείες εκθέσεις που μπορεί να λειτουργήσουν ως έναυσμα».
Η έρευνα ανέλυσε μοτίβα σε ασθενείς που υπέστησαν ισχαιμικό εγκεφαλικό -τον πιο κοινό τύπο εγκεφαλικού επεισοδίου, το οποίο συμβαίνει όταν ένας θρόμβος αίματος φράζει ή στενεύει μια αρτηρία που οδηγεί στον εγκέφαλο- καθώς και ενδοεγκεφαλική αιμορραγία η οποία είναι λιγότερο συχνή και περιλαμβάνει αιμορραγία στον εγκεφαλικό ιστό.
Ο καθηγητής Smyth πρόσθεσε: «Κοιτάξαμε δύο ξεχωριστούς παράγοντες ενεργοποίησης. Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι ο θυμός ή η συναισθηματική αναστάτωση συνδέονται με περίπου 30% αύξηση του κινδύνου εγκεφαλικού κατά τη διάρκεια μιας ώρας μετά από ένα επεισόδιο -με μεγαλύτερη αύξηση εάν ο ασθενής δεν είχε ιστορικό κατάθλιψης Οι πιθανότητες ήταν επίσης μεγαλύτερες για όσους είχαν χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Διαπιστώσαμε επίσης ότι η βαριά σωματική καταπόνηση συνδέθηκε με περίπου 60% αύξηση του κινδύνου ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας κατά τη διάρκεια μιας ώρας μετά το επεισόδιο βαριάς προσπάθειας. Υπήρχε μεγαλύτερη αύξηση για τις γυναίκες και μικρότερος κίνδυνος για εκείνες με φυσιολογικό Δείκτη Μάζας Σώματος».
Η συν-συγγραφέας Δρ. Michelle Canavan, σύμβουλος ιατρός εγκεφαλικών επεισοδίων, είπε: «Το μήνυμά μας είναι να ασκούνται οι άνθρωποι σε όλες τις ηλικίες αλλά είναι επίσης σημαντικό για μερικούς ανθρώπους να αποφεύγουν τη βαριά σωματική άσκηση, ιδιαίτερα εάν είναι υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακά, ενώ πρέπει υιοθετούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής».
Οι ερευνητές είπαν ότι μερικοί από τους καλύτερους τρόπους πρόληψης του εγκεφαλικού είναι η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και η αποφυγή του καπνίσματος, αλλά η έρευνά μας δείχνει επίσης ότι άλλα γεγονότα όπως ένα επεισόδιο θυμού ή αναστάτωσης ή μια περίοδος έντονης σωματικής άσκησης αυξάνουν τον βραχυπρόθεσμο κίνδυνο. Ένα σύντομο επεισόδιο βαριάς σωματικής άσκησης διαφέρει από την τακτική σωματική δραστηριότητα, η οποία μειώνει τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο εγκεφαλικού.
Πηγή: Anger or emotional upset and heavy physical exertion as triggers of stroke: the INTERSTROKE study, European Heart Journal (2021). DOI: 10.1093/eurheartj/ehab738.
