Της Jacqueline Boyd, Senior Lecturer in Animal Science, Nottingham Trent University, The Conversation.
Όλοι οι ιδιοκτήτες σκύλων ξέρουν πόση χαρά παίρνουν όταν γυρίζουν στο σπίτι τους και να τους υποδέχεται με χαρά το κατοικίδιο ζώο τους -να κουνάει ενθουσιωδώς την ουρά του και και να γλείφει το πρόσωπό τους. Ενώ κάποιοι σπρώχνουν τα σκυλάκια τους παιχνιδιάρικα για να αποθαρρύνουν το γλείψιμο του προσώπου, άλλοι απολαμβάνουν τη στοργή του σκύλου τους και μπορεί ακόμη να προσφέρουν με σφιγμένα χείλη ένα “κυνικό” φιλί. Είναι μια συγκινητική σκηνή.
Σκεφτείτε όμως τί γλείφει ο σκύλος σας όλη την ημέρα. Το φαγητό και το νερό του, τα πόδια του, τα παιχνίδια και αυτά που μασάει -και ίσως το κάτω μέρος και τα γεννητικά του όργανα. Αυτά τα χαριτωμένα φιλιά μήπως σας φαίνονται λιγότερο ελκυστικά τώρα; Ανεξάρτητα από το τί γλείφον τα κατοικίδια, πολλοί ιδιοκτήτες είναι τόσο κολλημένοι με τα σκυλιά τους που είναι πρόθυμοι να παραβλέψουν τα ζητήματα υγιεινής.
Το γλείψιμο είναι σημαντικό για τα σκυλιά. Είναι μια ενστικτώδης κυνική συμπεριφορά. Όταν τα σκυλιά γλείφουν επανειλημμένα το στόμα τους, μπορεί να είναι ένα σημάδι άγχους ή φόβου, ειδικά όταν συνδυάζεται με τα αυτιά πίσω και μια τεταμένη έκφραση. Στην πραγματικότητα, η παρατήρηση της συχνότητας του γλειψίματος των χειλιών είναι ένας τρόπος για να μετρήσετε την ευημερία των σκύλων κατά τη διάρκεια προπονήσεων και της κυνοτροφίας. Τα σκυλιά χρησιμοποιούν επίσης το γλείψιμο των χειλιών ως μια συμπεριφορά στις συναισθηματικές καταστάσεις των ανθρώπων γιατί έχουν ενσυναίσθηση. Μπορούν να αναγνωρίσουν συναισθήματα τόσο στους ανθρώπους όσο και στους άλλους σκύλους χρησιμοποιώντας οπτικές και ακουστικές ενδείξεις. Μια μελέτη έδειξε ότι οι σκύλοι γλείφουν τα χείλη τους πιο συχνά όταν κοιτάζουν θυμωμένα ανθρώπινα πρόσωπα.
Για τους σκύλους, λοιπόν, το γλείψιμο των χειλιών είναι ένα ένστικτο -και αυτό ισχύει και για τις σχέσεις τους με τους ανθρώπους. Για όποιον ζει με σκύλο, το γλείψιμο είναι ένα συνηθισμένο γεγονός και πολλά σκυλιά θα προσπαθήσουν να γλείψουν το πρόσωπο και το στόμα των ανθρώπων. Σχεδόν οι μισοί ιδιοκτήτες σκύλων αναφέρουν ότι τους έγλειψε στο πρόσωπό τους ο σκύλος τους. Αλλά είναι ασφαλές να αφήνετε τον σκύλο να γλείφει το πρόσωπό σας;
Κίνδυνος σήψης
Οι ιδιοκτήτες αγαπούν, φυσικά, τα σκυλιά τους, η συντροφιά των οποίων μπορεί να κάνει θαύματα στην ευημερία και την ψυχική υγεία τους. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σε μερικούς ανθρώπους το σάλιο του σκύλου μπορεί να κάνει κακό. Για άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα, έχουν ανοιχτές πληγές ή έναν σκύλο που του αρέσει να συμπληρώνει τα γεύματά του με ένα σημείο κοπροφαγίας, είναι καλύτερα να αποφευχθεί. Το στόμα των σκύλων μπορεί να φιλοξενεί μια σειρά μικροοργανισμών που είναι συνήθως χαμηλού κινδύνου για τον άνθρωπο. Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις, οι ζωονόσοι -μολυσματικές ασθένειες που μεταδίδονται μεταξύ των ειδών- μπορούν να μεταδοθούν από τους σκύλους στον άνθρωπο με δαγκώματα, γλειψίματα και γρατσουνιές.
Τις περισσότερες φορές, οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με το σάλιο του σκύλου δεν αρρωσταίνουν. Συνήθως οι άνθρωποι καταφέρνουν να ζουν δίπλα στα κατοικίδιά τους χωρίς να αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις που έχουν αρρωστήσει σοβαρά μετά από επαφή με το σάλιο του σκύλου τους. Για παράδειγμα, το Capnocytophaga canimorsus, ένα βακτήριο που βρίσκεται στο στόμα έως και στα τρία τέταρτα των σκύλων και των γατών, έχει προκαλέσει απειλητική για τη ζωή σήψη. Άλλα μικρόβια όπως η Pasteurella multocida μπορούν να μεταδοθούν μέσω επαφής με το σάλιο του σκύλου, οδηγώντας δυνητικά σε σοβαρά αποτελέσματα συμπεριλαμβανομένης της μηνιγγίτιδας.
Άτομα που θεωρείται ότι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο από ζωονοσογόνες λοιμώξεις είναι τα ανοσοκατεσταλμένα, τα πολύ μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι έγκυες γυναίκες. Εάν ανήκετε σε μία από αυτές τις ομάδες, τότε είναι προς το συμφέρον σας να αποφύγετε τα γλείψιμο των σκύλων. Επίσης να εφαρμόσετε επιπρόσθετα μέτρα προστασίας. Διατηρήστε τις επιφάνειες καθαρές, ελαχιστοποιήστε τη μόλυνση των ειδών οικιακής χρήσης και διατηρήστε σχολαστική οικιακή υγιεινή, ειδικά μετά από επαφή με ζώα.
Η αντοχή στα αντιβιοτικά αναγνωρίζεται ως μια σημαντική παγκόσμια πρόκληση για την υγεία. Το σάλιο του σκύλου μπορεί να είναι μια πιθανή πηγή βακτηρίων με γονίδια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Αυτά τα βακτήρια είναι ικανά να αποικίσουν τον άνθρωπο μετά από έκθεση στο σάλιο του σκύλου. Το 2023 μια γερμανική μελέτη σε 2.800 νοσοκομειακούς ασθενείς και τα ζώα συντροφιάς επαλήθευσε «ότι η κοινή χρήση πολυανθεκτικών οργανισμών μεταξύ των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους είναι δυνατή», αλλά η μελέτη εντόπισε μόνο λίγες περιπτώσεις.
Ως εκ τούτου, οι έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «η ιδιοκτησία γάτας ή σκύλου δεν είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τον αποικισμό πολυανθεκτικών οργανισμών σε νοσοκομειακούς ασθενείς». Είναι πιθανό, λοιπόν, ότι το γλείψιμο από τον σκύλο σας θα μπορούσε να συμβάλει στην εξάπλωση της αντίστασης στα αντιβιοτικά -αν και είναι μάλλον σπάνιο.
Οι ανοιχτές πληγές
Παρά τις πιθανές απειλές για την υγεία, μπορεί το γλείψιμο του σκύλου να είναι ωφέλιμο; Τα αρχεία δείχνουν ότι στο παρελθόν, το σάλιο των ζώων είχε χρησιμοποιηθεί για την επούλωση πληγών, με ορισμένα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά να γλείφουν ανοιχτές πληγές. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία έρευνα που να υποδηλώνει ότι το να επιτρέπεται στα ζώα συντροφιάς να γλείφουν τις πληγές θα βοηθήσει να επουλωθούν. Το να επιτρέπεται στα ζώα να γλείφουν ανοιχτές πληγές, στην πραγματικότητα, θα μπορούσε να θέσει έναν ιδιοκτήτη σε αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης.
Η σχέση μεταξύ των ανθρώπων και των σκύλων μπορεί να δώσει άλλα δυνητικά θεραπευτικά οφέλη. Η θεραπεία με τη βοήθεια ζώων βοηθά με μια σειρά θεμάτων, όπως το άγχος, οι διατροφικές διαταραχές και τα τραύματα. Το να αγκαλιάζετε και να χαϊδεύετε σκύλους, για παράδειγμα, μπορεί να σας βοηθήσει να αισθάνεστε πιο ήρεμοι και να μειώσετε την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Οι ιδιοκτήτες σκύλων τείνουν να ωφελούνται από τα κατοικίδια ζώα τους μέσω της αυξημένης σωματικής δραστηριότητας και των κοινωνικών σχέσεων, καθώς και της συντροφικότητας και της βελτίωσης της ψυχικής υγείας. Το γλείψιμο, όμως, δεν είναι απαραίτητο για τον στενό δεσμό μεταξύ ανθρώπου και σκύλου.
Με καλή διαχείριση, υγειονομική περίθαλψη (για εσάς και τον σκύλο σας) και άριστη υγιεινή, οι κίνδυνοι από ένα περιστασιακό γλείψιμο είναι πιθανόν να είναι ελάχιστοι. Αλλά είναι καλή ιδέα να επιβληθεί ο κανόνας «όχι στο στόμα», για την ασφάλεια όλων.
