Μια μελέτη προσφέρει ένα εξαιρετικό παράδειγμα των συνεπειών για την υγεία που μπορεί να έχει ο σχεδιασμός οικογενειακής πολιτικής -στην περίπτωση αυτή οι συνέπειες ήταν μη αναμενόμενες.
Η θέσπιση πολιτικής προστασίας των παροχών γονικής άδειας στη Σουηδία το 1980 είχε ακούσιες συνέπειες για την υγεία του παιδιού. Η πολιτική οδήγησε σε αύξηση των ποσοστών πρόωρων γεννήσεων. Αυτό δείχνει μια μελέτη από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, που εξέτασε 1.762.784 γεννήσεις και δημοσιεύτηκε στο JAMA Pediatrics.
Μια σουηδική οικογενειακή πολιτική εισήχθη το 1980 για να προστατεύσει το επίπεδο των επιδομάτων γονικής άδειας με βάση το εισόδημα των ζευγαριών όταν αποκτούσαν παιδιά με μικρή απόσταση το ένα από το άλλο.
Πριν από το 1980, οι γονείς (ιδιαίτερα οι μητέρες) που απέκτησαν παιδιά σε μικρά χρονικά διαστήματα μπορεί να λάμβαναν χαμηλότερες παροχές γονικής άδειας για το δεύτερο παιδί λόγω μειωμένου μισθού, εφόσον μείωναν τις ώρες εργασίας τους και δεν επέστρεφαν στην εργασία πλήρους απασχόλησης μεταξύ των γεννήσεων. Με έναν νέο νόμο το 1980, οι γονείς δικαιούνταν να διατηρήσουν τα ίδια οφέλη για παιδιά που γεννήθηκαν εντός 24 μηνών μεταξύ τους. Το 1986, αυτό το παράθυρο επεκτάθηκε στους 30 μήνες.
Η πολιτική αυτή ενθάρρυνε ακούσια τα ζευγάρια να κάνουν παιδιά σε μικρότερο διάστημα από 24 μήνες και οδήγησε σε αύξηση κατά 26% στο ποσοστό των παιδιών που γεννήθηκαν πρόωρα κατά τη διάρκεια των έξι ετών που διήρκησε.
«Τα αποτελέσματα είναι πειστικά καθώς η χαλάρωση της πολιτικής σε ένα παράθυρο 30 μηνών το 1986 -αντί για 24 μήνες- συνδέθηκε στη συνέχεια με μείωση 11% των ποσοστών πρόωρων γεννήσεων τα επόμενα χρόνια. Αυτές οι αλλαγές παραμένουν σε ισχύ μέχρι σήμερα», λέει ο Enrico Debiasi, ερευνητής. στο Τμήμα Επιστημών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Στοκχόλμης.
Οι παροχές γονικής άδειας στη Σουηδία για τους περισσότερους γονείς αποτελούν περίπου το 80% του μισθού τους πριν από τον τοκετό. Ωστόσο, λόγω της προηγούμενης περιόδου άδειας χωρίς μισθό ή της στροφής σε μερική απασχόληση, οι γονείς που είχαν ήδη παιδί μπορούσαν να λαμβάνουν χαμηλότερα επιδόματα για το επόμενο παιδί τους. Αυτή ήταν μια κατάσταση που είναι πολύ συνηθισμένη για τις Σουηδές μετά από μια περίοδο γονικής άδειας.
Προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος των χαμηλών παροχών για τους γονείς που είχαν παιδιά σε γρήγορη διαδοχή, εισήχθη η νέα πολιτική που ονομάστηκε “πριμοδότηση ταχύτητας”. Η πολιτική όριζε ότι μεταξύ εκείνων με παιδιά που γεννήθηκαν με διαφορά έως και 24 μηνών, τα επιδόματα γονικής άδειας θα υπολογίζονταν σύμφωνα με το εισόδημα που λάμβαναν πριν γεννηθεί το πρώτο από αυτά τα παιδιά.
Η νέα καλοπροαίρετη πολιτική πρόσφερε σημαντικά κοινωνικοοικονομικά οφέλη για τις μητέρες. Ωστόσο, δεν προέβλεψε ότι οι γονείς θα μείωναν την απόσταση των γεννήσεων κάνοντας πρόωρα μωρά, κάτι που σχετίζεται με δυσμενείς συνέπειες για την υγεία της μητέρας και του παιδιού, ανέφερε η Sol Juárez, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Στοκχόλμης.
Η πολιτική ενθάρρυνε επίσης τις γυναίκες να αναβάλουν την απόκτηση παιδιών για να προστατεύσουν το εισόδημά τους, ενώ εξακολουθούν να επιτυγχάνουν τον επιθυμητό αριθμό παιδιών, πρόσθεσε η Helena Honkaniemi, ερευνήτρια στο Τμήμα Επιστημών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα υψηλότερο ποσοστό γυναικών να έχουν παιδιά σε πιο προχωρημένες ηλικίες, κάτι που αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για δυσμενείς εκβάσεις τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί.
Περισσότερες μελέτες: Enrico Debiasi et al, Unintended Perinatal Health Consequences Associated With a Swedish Family Policy, JAMA Pediatrics (2024). DOI: 10.1001/jamapediatrics.2024.0378.
