Η δημοτικότητα της γιόγκα έχει αυξηθεί πάρα πολύ τις τελευταίες δεκαετίες στις δυτικές χώρες. Για παράδειγμα, πάνω από το 10% των ενηλίκων στις ΗΠΑ έχουν κάνει γιόγκα κάποια στιγμή στη ζωή τους -καθώς θεωρείται μια επιλογή υγιεινού τρόπου ζωής και ότι μπορεί να αποτρέψει ή να βοηθήσει στη διαχείριση χρόνιων ασθενειών.
Πολλοί άνθρωποι αποδίδουν τις βελτιώσεις στη σωματική και ψυχική τους υγεία στη γιόγκα, αλλά μέχρι πρόσφατα, η έρευνα ήταν λίγη για τα οφέλη της. Καθώς το σώμα της αυστηρής έρευνας μεγαλώνει, όλο και περισσότερες εργασίες δείχνουν τα πολλά οφέλη της γιόγκα.
Η λέξη «γιόγκα» προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη «Yuj» που σημαίνει ενώνει ή συνδέει το μυαλό, το σώμα και την ψυχή. Το πρώτο κείμενο για τη γιόγκα γράφτηκε από τον σοφό Patanjali πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια στην Ινδία. Ο Patanjali περιέγραψε τη γιόγκα ως «citta-vrtti-nirodhah» ή «ησυχάζοντας το μυαλό». Αυτό επιτυγχάνεται μέσω ενός μείγματος εργασίας αναπνοής, διαλογισμού, σωματικής κίνησης και πρακτικών καθαρισμού του σώματος, καθώς και ηθικών κωδίκων.
Με τα χρόνια, διάφοροι δάσκαλοι γιόγκα έχουν τροποποιήσει την αρχική γιόγκα Patanjali, με αποτέλεσμα διαφορετικά στυλ που ποικίλλουν ως προς την ένταση και την εστίασή τους. Για παράδειγμα, ορισμένα στυλ γιόγκα όπως η Βινιάσα (Vinyasa) εστιάζουν περισσότερο σε έντονες κινήσεις παρόμοιες με μια αερόβια προπόνηση. Η επανορθωτική γιόγκα (Restorative Yoga) περιλαμβάνει περισσότερες στάσεις χαλάρωσης. Η Iyengar yoga χρησιμοποιεί στηρίγματα και δίνει έμφαση στην ακρίβεια και τη σωστή ευθυγράμμιση του σώματος. Αυτά τα διαφορετικά στυλ παρέχουν επιλογές για άτομα με διαφορετικές σωματικές ικανότητες. Σε γενικές γραμμές, οι γιόγκα σήμερα διδάσκουν στυλ που ενσωματώνουν στάσεις, ασκήσεις αναπνοής και μερικές φορές διαλογισμό.
Τι δείχνει η έρευνα
Καθώς η γιόγκα έχει αυξηθεί σε δημοτικότητα, οι ερευνητές έχουν αρχίσει να μελετούν τα αποτελέσματά της και βρήκαν ότι έχει μεγάλα οφέλη για την ψυχική και σωματική υγεία.
Η γιόγκα περιλαμβάνει σωματική κίνηση, επομένως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι περισσότεροι τύποι της μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της δύναμης και της ευελιξίας ενός ατόμου. Σε μια μελέτη με υγιείς μη εκπαιδευμένους εθελοντές, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οκτώ εβδομάδες γιόγκα βελτίωσαν τη μυϊκή δύναμη στον αγκώνα και το γόνατο κατά 10-30%. Η ευλυγισία στις αρθρώσεις του αστραγάλου, του ώμου και του ισχίου αυξήθηκε κατά 13-188%.
Επίσης υπάρχουν λιγότερο προφανή αλλά ουσιαστικά οφέλη από τη γιόγκα. Έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να μειώσει τους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη και η κοιλιακή παχυσαρκία. Μπορεί να βελτιώσει την ισορροπία, την κινητικότητα, τη γνωστική λειτουργία και τη συνολική ποιότητα ζωής.
Διαχείριση πόνου
Η γιόγκα φαίνεται να είναι αποτελεσματική στη διαχείριση του πόνου. Έρευνες έχουν βρει ότι η μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα των πονοκεφάλων, της οστεοαρθρίτιδας, του πόνου στον αυχένα και της οσφυαλγίας. Στην πραγματικότητα, το Αμερικανικό Κολλέγιο Ιατρών συνιστά τη γιόγκα ως μία από τις επιλογές για αρχική μη φαρμακευτική θεραπεία για τη χρόνια οσφυαλγία.
Η γιόγκα προσφέρει πολλά οφέλη στην ψυχική υγεία. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι μια τακτική εξάσκηση σε διάστημα οκτώ έως 12 εβδομάδων μπορεί να οδηγήσει σε μέτρια μείωση των συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης καθώς και σε βοήθεια στη διαχείριση του στρες.
Η γιόγκα είναι ένα είδος άσκησης που βοηθά στην οικοδόμηση της φυσικής κατάστασης. Πολλά από τα οφέλη πηγάζουν από τη σωματική δραστηριότητα και είναι παρόμοια με τα οφέλη από άλλες μορφές άσκησης όπως το τρέξιμο, η άρση βαρών ή η γυμναστική. Αλλά σε αντίθεση με τις άλλες δραστηριότητες, η γιόγκα ενσωματώνει την ενσυνειδητότητα ως μια βασική πτυχή. Με την εστίαση στον έλεγχο της αναπνοής, στο κράτημα στάσεων και στο διαλογισμό, αυξάνει το πόσο προσοχή δίνει ένα άτομο στις αισθήσεις του σώματός του και στην παρούσα στιγμή. Αυτή η επίγνωση οδηγεί σε οφέλη που δεν υπάρχουν από άλλες μορφές άσκησης.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η εκπαίδευση ενσυνειδητότητας από μόνη της μπορεί να αυξήσει την αυτογνωσία ενός ατόμου, μαζί με την ικανότητα να αναγνωρίζει και να ανταποκρίνεται επιδέξια στο συναισθηματικό στρες. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η αυξημένη ενσυνειδητότητα από τη γιόγκα μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αναγνωρίσουν καλύτερα και να ανταποκριθούν στα συναισθήματα του κορεσμού όταν τρώνε, να μειώσουν την υπερφαγία και να μετριάσουν τις ανησυχίες για το πώς φαίνεται το σώμα τους.
Αυτό παρατηρήθηκε επίσης σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Αφού έκαναν γιόγκα δύο φορές την εβδομάδα για τρεις μήνες, αρκετοί ανέφεραν ότι έδιναν μεγαλύτερη προσοχή στη διατροφή τους, έτρωγαν λιγότερα σνακ και τρέφονταν πιο υγιεινά, ακόμη και χωρίς διατροφική παρέμβαση. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν λιγότερο άγχος και αυξημένη προθυμία να ασχοληθούν με άλλους τύπους σωματικών δραστηριοτήτων.
Η γιόγκα διαφέρει σαφώς από τη δυτική άσκηση ως προς τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει την ψυχική υγεία. Με περισσότερη έρευνα, ίσως είναι δυνατό να κατανοηθούν οι βιολογικοί μηχανισμοί. Οι μετα-αναλύσεις δείχνουν ότι η γιόγκα είναι αποτελεσματική σε καταστάσεις όπως ο διαβήτης και ο πόνος στην πλάτη. Η γιόγκα προτείνεται πλέον ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τον πόνο στη μέση στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μπορεί να μην είναι χρήσιμη για όλες τις ιατρικές καταστάσεις ή κατάλληλη για κάθε άτομο. Μπορεί να είναι μια μορφή πνευματικής και σωματικής άσκησης για άτομα που δεν απολαμβάνουν την εφίδρωση κατά τη διάρκεια έντονων μορφών άσκησης ή για άτομα με ιατρικές παθήσεις που θεωρούν ότι η άσκηση στο γυμναστήριο είναι δύσκολη.
Η γιόγκα είναι γενικά ασφαλής, όμως όλες οι μορφές άσκησης μπορεί να έχουν παρενέργειες όταν δεν εκτελούνται σωστά ή γίνεται κατάχρηση. Υπάρχει κάποιος κίνδυνος τραυματισμού. Άτομα με ιατρικές παθήσεις που είναι νέοι στη γιόγκα θα πρέπει να την ασκούν αρχικά υπό την επίβλεψη εκπαιδευμένου εκπαιδευτή. Για ορισμένους μπορεί να συνεπάγεται υψηλότερο από τον αναμενόμενο κίνδυνο πόνου στον καρπό, τον αγκώνα και τον ώμο, πιθανώς λόγω στάσεων όπως “ο σκύλος προς τα κάτω”, σύμφωνα με μια μελέτη. Πάντως, η ίδια μελέτη βρήκε ενδείξεις ότι η γιόγκα μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του πόνου στη μέση και τον αυχένα. Η πιο σοβαρή πάθηση που σχετίζεται με τη γιόγκα είναι η βλάβη στις αρτηρίες του λαιμού, τις καρωτίδες.
