Πλέναμε τα χέρια μας με σαπούνι νωρίς στην πανδημία πολλές φορές μέσα στην ημέρα και όλη αυτή η εστίαση ήταν για καλό λόγο. Όσο περισσότερο πλένετε τα χέρια σας, τόσο είναι λιγότερο πιθανό να έχετε μικρόβια που μπορεί να σας αρρωστήσουν. Αυτό ισχύει τόσο για τον κορωνοϊό όσο και για κάθε άλλο παθογόνο. Η επιστήμη έχει αποδείξεις ότι το συχνό πλύσιμο των χεριών μειώνει τον κίνδυνο μιας ποικιλίας ασθενειών.
Το καλό πλύσιμο των χεριών σε μόλις 10 μεγάλα αεροδρόμια μπορεί να επιβραδύνει σημαντικά την εξάπλωση μιας ιογενούς νόσου, βρήκε μια παλιότερη μελέτη. Και σύμφωνα με τα Αμερικανικά CDC, το σαπούνι και το νερό είναι τα πιο αποτελεσματικά για την απομάκρυνση μικροβίων, όπως το Clostridium difficile, το Cryptosporidium και ο νοροϊός ο οποίος σχετίζεται με πάνω από τα 2/3 των κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας. Ωστόσο, σήμερα δεν πλένουμε τα χέρια μας τόσο συχνά όσο στην αρχή της πανδημίας.
Τα μικρόβια μπορούν να κολλήσουν στα χέρια σας με πολλούς τρόπους -από βρώμικα χέρια, σταγονίδια στον αέρα που εκλύονται κατά τη διάρκεια του βήχα ή του φτερνίσματος, μολυσμένες επιφάνειες ή την επαφή με τα σωματικά υγρά ενός άρρωστου ατόμου. Τα χέρια σας έρχονται σε επαφή με χιλιάδες μικροοργανισμούς -και χημικά- κάθε μέρα και αυτό μπορεί να είναι πρόβλημα αν σκεφτεί κανείς ότι, κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι αγγίζουν το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια τους 20 φορές την ώρα.
Το σωστό πλύσιμο των χεριών μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στην ασθένεια και την υγεία. Και για τους ανθρώπους με υποβαθμισμένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να σημαίνει ακόμη και διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου, οπότε βεβαιωθείτε ότι το κάνετε σωστά. Το 70% των ανθρώπων που πηγαίνουν στην τουαλέτα πλένουν τα χέρια τους αμέσως μετά, αλλά μόνο οι μισοί το κάνουν σωστά. Κάποιοι απλώς ξεπλένουν τα χέρια εν συντομία με λίγο νερό, αντί να χρησιμοποιήσουν και σαπούνι στο συνιστώμενο χρόνο των 15-20 δευτερολέπτων.
Σημασία έχει και το στέγνωμα
Πώς λοιπόν πρέπει να πλύνετε τα χέρια σας; Η βελτίωση της υγιεινής των χεριών είναι μια πρόκληση. Οι ειδικοί λένε ότι τα χέρια πρέπει να τρίβονται μεταξύ τους για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα πριν το ξέπλυμα. Το αν το νερό είναι κρύο ή ζεστό δεν έχει ιδιαίτερη σημασία -το χλιαρό νερό είναι μια χαρά. Βρέξτε τα χέρια σας με καθαρό νερό, χρησιμοποιήστε σαπούνι, τρίψτε τις παλάμες, τις ράχες των χεριών, ανάμεσα στα δάχτυλα, τα νύχια και ξεπλύνετε τα χέρια σας.
Στη συνέχεια τα στεγνώνετε χρησιμοποιώντας καθαρή πετσέτα ή χαρτί κουζίνας. Το στέγνωμα των χεριών αφαιρεί σημαντικό αριθμό βακτηρίων μετά το πλύσιμο -η μετάδοση βακτηρίων είναι πιο πιθανή από το υγρό δέρμα. Αν δεν στεγνώνετε τα χέρια σας και απλώς τα σκουπίζετε βιαστικά στα ρούχα σας, αυξάνετε τον κίνδυνο εξάπλωσης των βακτηρίων.
Πρέπει να στεγνώνετε χρησιμοποιώντας είτε χαρτί κουζίνας μιας χρήσης είτε καθαρή πετσέτα χειρός. Αν και οι αυτόματοι στεγνωτήρες χεριών θεωρούνται πιο φιλικοί για το περιβάλλον σε σχέση με τις χάρτινες πετσέτες, μια μελέτη βρήκε ότι έμμεσα αυξάνουν τον κίνδυνο εξάπλωσης βακτηρίων, όταν οι άνθρωποι τρίβουν τα χέρια τους μετά το πλύσιμο. Έτσι, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τελικά οι χάρτινες πετσέτες είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μείωσης του κινδύνου μόλυνσης μετά το πλύσιμο. Τα βακτήρια που ζουν στο ανθρώπινο δέρμα, ανεβαίνουν ψηλότερα επάνω στην επιφάνειά του, όταν τρίβουμε τα χέρια μας μεταξύ τους σε ένα στεγνωτήρα και έτσι μπορούν, στη συνέχεια, να μεταφερθούν ευκολότερα σε άλλες επιφάνειες. Εκτός από αυτό, οι στεγνωτήρες διασπείρουν μικρόβια στο χώρο.
Η χρήση σαπουνιού μειώνει σημαντικά την παρουσία βακτηρίων στα χέρια. Το σαπούνι δεν είναι ανάγκη να είναι αντιβακτηριακό για να είναι αποτελεσματικό. Τα αντιβακτηριακά σαπούνια σκοτώνουν τα βακτήρια, όχι μόνο τα απομακρύνουν, αλλά αυτό μπορεί να τα κάνει πιο ανθεκτικά. Οι επιστήμονες δεν ξέρουν ακόμα ποιο είδος σαπουνιού είναι απαραίτητο για την καλύτερη απομάκρυνση των μικροβίων.
Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Rush, τα αντισηπτικά χεριών δεν έχουν αποδειχθεί ότι προσφέρουν μεγαλύτερη απολυμαντική δύναμη από το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό. Το πλύσιμο με σαπούνι και ζεστό νερό είναι καλύτερη επιλογή από τα απολυμαντικά χεριών στις περισσότερες περιπτώσεις. Επίσης, τα απολυμαντικά μπορεί επίσης να μην αφαιρούν επιβλαβείς χημικές ουσίες, όπως βαρέα μέταλλα και φυτοφάρμακα. Πόσο συχνά πρέπει να πλένετε τα χέρια σας; Η απλή απάντηση είναι κάθε φορά που χρειάζεται.
Τέλος, το πλύσιμο των χεριών έχει και μια ψυχολογική διάσταση. Σύμφωνα με μια έρευνα, αν έχετε αμφιβολίες και τύψεις για κάποια απόφαση που πήρατε και βασανίζεστε, τότε πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό και αυτό θα σας βοηθήσει να “εξαγνίσετε” το μυαλό σας -κάτι ήξερε ο Πόντιος Πιλάτος.
