Οι ερευνητές της κλινικής Κλίβελαντ στις ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι οι υψηλότερες ποσότητες ξυλιτόλης σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων όπως καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό. Η ξυλιτόλη ανήκει στις αλκοόλες ζάχαρης, έναν τύπο υδατανθράκων που δίνουν τη γλυκιά γεύση με λιγότρες θερμίδες και χωρίς να συμβάλλουν στην τερηδόνα των δοντιών, όπως η ζάχαρη. Φαίνεται όμως ότι αυξάνει τη θρόμβωση.
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Stanley Hazen, επιβεβαίωσε τη συσχέτιση σε μια μεγάλης κλίμακας ανάλυση ασθενών, σε προκλινικά ερευνητικά μοντέλα και σε μια μελέτη κλινικής παρέμβασης. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο European Heart Journal.
Η ξυλιτόλη είναι ένα κοινό υποκατάστατο της ζάχαρης που χρησιμοποιείται σε καραμέλες, τσίχλες, αρτοσκευάσματα και στοματικά προϊόντα όπως η οδοντόκρεμα.
Την τελευταία δεκαετία, η χρήση υποκατάστατων ζάχαρης, συμπεριλαμβανομένων των αλκοολών ζάχαρης και των τεχνητών γλυκαντικών, έχει αυξηθεί σημαντικά σε επεξεργασμένα τρόφιμα που προωθούνται ως υγιεινές εναλλακτικές.
Η ίδια ερευνητική ομάδα βρήκε πέρυσι παρόμοια σχέση μεταξύ της ερυθριτόλης και του καρδιαγγειακού κινδύνου. Η ξυλιτόλη δεν είναι τόσο διαδεδομένη όσο η ερυθριτόλη σε προϊόντα διατροφής κετο ή χωρίς ζάχαρη στις ΗΠΑ, αλλά είναι κοινή σε άλλες χώρες.
«Αυτή η μελέτη δείχνει και πάλι την άμεση ανάγκη για διερεύνηση των αλκοολών ζάχαρης και των τεχνητών γλυκαντικών, ειδικά καθώς συνεχίζουν να συνιστώνται για την καταπολέμηση παθήσεων όπως η παχυσαρκία ή ο διαβήτης», δήλωσε ο Hazen, Πρόεδρος Καρδιαγγειακών και Μεταβολικών Επιστημών στο Ινστιτούτο Ερευνών Lerner της Cleveland Clinic.
«Δεν σημαίνει πετάξτε την οδοντόκρεμα σας εάν περιέχει ξυλιτόλη, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η κατανάλωση ενός προϊόντος που περιέχει υψηλά επίπεδα ξυλιτόλης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο συμβάντων που σχετίζονται με θρόμβους αίματος».
Σε αυτή τη νέα μελέτη, οι ερευνητές εντόπισαν ότι τα υψηλά επίπεδα ξυλιτόλης στην κυκλοφορία συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων για τρία χρόνια σε μια ανάλυση περισσότερων από 3.000 ασθενών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Το ένα τρίτο των ασθενών με την υψηλότερη ποσότητα ξυλιτόλης στο αίμα ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν καρδιαγγειακό επεισόδιο.
Θρόμβωση
Για να επιβεβαιώσει τα ευρήματα, η ερευνητική ομάδα πραγματοποίησε προκλινικές δοκιμές και διαπίστωσε ότι η ξυλιτόλη προκάλεσε πήξη των αιμοπεταλίων και αύξησε τον κίνδυνο θρόμβωσης. Οι ερευνητές παρακολούθησαν επίσης τη δραστηριότητα των αιμοπεταλίων από άτομα που κατανάλωναν ένα ρόφημα με ξυλιτόλη έναντι ενός ποτού με γλυκόζη και διαπίστωσαν ότι κάθε μέτρο της ικανότητας πήξης αυξήθηκε σημαντικά αμέσως μετά την κατάποση της ξυλιτόλης αλλά όχι της γλυκόζης.
Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης καρδιαγγειακής ασφάλειας της ξυλιτόλης. Η έρευνα είχε αρκετούς περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένου του ότι οι μελέτες κλινικής παρατήρησης αποδεικνύουν συσχέτιση και όχι αιτιότητα. Συνιστούν να μιλήσετε με το γιατρό σας ή με έναν πιστοποιημένο διαιτολόγο για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τις υγιεινές επιλογές τροφίμων και για εξατομικευμένες συστάσεις.
Η έρευνα αποτελεί μέρος της συνεχιζόμενης έρευνας του Hazen για παράγοντες που συμβάλλουν στον υπολειπόμενο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η ομάδα του παρακολουθεί ασθενείς με την πάροδο του χρόνου και βρίσκει χημικές υπογραφές στο αίμα που μπορούν να προβλέψουν τη μελλοντική ανάπτυξη καρδιακών και μεταβολικών παθήσεων. Έχει κάνει πρωτοποριακές ανακαλύψεις στην έρευνα για την αθηροσκλήρωση και τις φλεγμονώδεις νόσους, συμπεριλαμβανομένης της σπερματικής ανακάλυψης που συνδέει τις μικροβιακές οδούς του εντέρου με τις καρδιαγγειακές παθήσεις και τις μεταβολικές παθήσεις. Ο Hazen διευθύνει το Κέντρο Μικροβιώματος και Ανθρώπινης Υγείας της Cleveland Clinic και κατέχει την Έδρα Jan Bleeksma στη Βιολογία των Αγγειακών Κυττάρων και την Αθηροσκλήρωση.
Περισσότερες πληροφορίες: Stanley L Hazen et al, Xylitol is prothrombotic and associated with cardiovascular risk, European Heart Journal (2024). DOI: 10.1093/eurheartj/ehae244. academic.oup.com/eurheartj/art … 93/eurheartj/ehae244
