Μια πρόσφατη μελέτη ρίχνει φως στους παράγοντες που καθιστούν μερικούς ανθρώπους περισσότερο σε κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 από άλλους και στον περίπλοκο ρόλο που παίζει το σωματικό βάρος στον επιπολασμό της πάθησης. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetes.
Η Δρ. Hanieh Yaghootkar, ανώτερη Λέκτορας στην Υγεία Ακριβείας στο Πανεπιστήμιο του Λίνκολν, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ηγήθηκε της έρευνας, η οποία εξέτασε ομάδες γενετικών παραλλαγών που σχετίζονται με μετρήσεις σωματικού λίπους. Ορισμένες από αυτές τις ομάδες περιλαμβάνουν γονίδια που αυξάνουν το σωματικό λίπος αλλά μειώνουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.
Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια πάθηση με πολλούς παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών, της ηλικίας, της εθνικότητας και του σωματικού βάρους.
Η έρευνα της Yaghootkar στοχεύει να διερευνήσει γιατί η πλειονότητα των ανθρώπων που είναι υπέρβαροι και παχύσαρκοι δεν αναπτύσσουν διαβήτη τύπου 2. Ενώ περίπου το 90% των ενηλίκων με διαβήτη τύπου 2 ηλικίας κάτω των 80 ετών κατηγοριοποιούνται ως υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, μόλις το 7% όλων των ενηλίκων του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν διάγνωση διαβήτη τύπου 2, και ωστόσο το ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι είναι πολύ μεγαλύτερο, σχεδόν στα δύο τρίτα.
Τα διάφορα χαρακτηριστικά των ομάδων εξετάστηκαν για να διερευνηθεί πώς διαφορετικοί τύποι σωματικού λίπους μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το υψηλότερο σωματικό λίπος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 λόγω παραγόντων όπως η φλεγμονή και η υψηλότερη χοληστερόλη. Βρήκαν επίσης στοιχεία για δύο βασικούς τρόπους με τους οποίους το σωματικό λίπος θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.
Ο πρώτος τρόπος περιελάμβανε την αποθήκευση περισσότερου λίπους κάτω από το δέρμα, με χαμηλότερα επίπεδα ηπατικού λίπους και καλύτερη ευαισθησία στην ινσουλίνη. Το συκώτι παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και για να λειτουργεί καλά θα πρέπει να περιέχει λίγο ή καθόλου λίπος. Αυτός ο σωματότυπος συνδέθηκε επίσης με χαμηλότερους κινδύνους επιπλοκών που σχετίζονται με τον διαβήτη.
Ο δεύτερος προστατευτικός μηχανισμός αφορούσε μεγαλύτερο μέγεθος σώματος, σε συνδυασμό με καλύτερη μυϊκή μάζα.
Αυτές οι ιδέες δείχνουν ότι δεν επηρεάζει όλο το σωματικό λίπος την υγεία με τον ίδιο τρόπο και η κατανόηση αυτών των διαφορών έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει στην ανάπτυξη πιο συγκεκριμένων συμβουλών για τη διαχείριση του σωματικού λίπους και τη μείωση του κινδύνου διαβήτη τύπου 2.
H Yaghootkar είπε: «Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν την περίπλοκη φύση της σχέσης μεταξύ παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2 και εξηγούν γιατί άτομα με παρόμοια επίπεδα σωματικού λίπους μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικούς κινδύνους να αναπτύξουν καρδιομεταβολικές ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 2. Εντοπίζοντας συγκεκριμένους μηχανισμούς και τους υποτύπους της παχυσαρκίας, είναι δυνατό να δοθούν πιο αποτελεσματικές στρατηγικές ιατρικής ακριβείας.
Ως επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Precision Health στο Πανεπιστήμιο του Λίνκολν και συνεργάτης Lawrence Diabetes UK RD, ο απώτερος στόχος της Yaghootkar είναι να αναπτύξει εξατομικευμένα μοντέλα πρόβλεψης και να κατανοήσει τους υποκείμενους μηχανισμούς σύνθετων ασθενειών. Με τον εντοπισμό αιτιολογικών βιοδεικτών για διάφορες ασθένειες, η ερευνητική ομάδα στοχεύει να προωθήσει μια πιο εξατομικευμένη και ακριβή φροντίδα υγείας.
Η Δρ. Elizabeth Robertson, Διευθύντρια Έρευνας στο Diabetes UK, δήλωσε: «Αυτή η έρευνα μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση των γενετικών λόγων για τους οποίους μερικοί άνθρωποι που ζουν με παχυσαρκία ή υπέρβαροι αναπτύσσουν διαβήτη τύπου 2 και γιατί άλλοι προστατεύονται.
«Η έγκαιρη και ακριβής αναγνώριση όσων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση του τρόπου με τον οποίο προβλέπουμε, προλαμβάνουμε και αντιμετωπίζουμε την πάθηση. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια περίπλοκη πάθηση με πολλούς παράγοντες κινδύνου και ότι τα άτομα με γενετική ευαισθησία στον διαβήτη τύπου 2 μπορεί να λάβει μέτρα για να μειώσει τον κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας βάρους για τη μείωση των επιπέδων λίπους στο συκώτι τους».
Περισσότερες πληροφορίες: Angela Abraham et al, Genetic Evidence for Distinct Biological Mechanisms That Link Adiposity to Type 2 Diabetes: Toward Precision Medicine, Diabetes (2024). DOI: 10.2337/db23-1005.
