Του Adam Taylor, The Conversation.
Τα όργανα στο σώμα τείνουν να βρίσκονται σε μια καθορισμένη σειρά και θέση. Αυτό είναι χρήσιμο όταν πρόκειται για τη διάγνωση ορισμένων καταστάσεων. Όποιος έχει σκωληκοειδίτιδα ή πέτρες στη χολή, για παράδειγμα, θα σας πει πού ακριβώς βρίσκεται ο οδυνηρός πόνος. Μερικές φορές, όμως, τα όργανα καταλήγουν σε «λάθος» μέρος.
Αναπτυξιακά, μία από τις μεγαλύτερες ανωμαλίες ενός οργάνου είναι η δεξτροκαρδία όπου η καρδιά, αντί να είναι ελαφρώς προς τα αριστερά (γνωστή ως λεβοκαρδία), γυρίζει προς τα δεξιά. Αυτό είναι ένα αρκετά σπάνιο περιστατικό, περίπου ένας στους 12.000 ανθρώπους γεννιούνται με αυτόν τον τρόπο. Όπου αυτό συμβαίνει ελλείψει άλλων ανωμαλιών, οι άνθρωποι θα ζήσουν μια φυσιολογική ζωή, με τα μόνα «συμπτώματα» να είναι μια διαφορετική ανάγνωση στο ΗΚΓ (ηλεκτροκαρδιογράφημα).
Σε μερικούς ανθρώπους, όλο το περιεχόμενο της κοιλιάς και του θώρακα μπορεί να αναστραφεί στην αντίθετη πλευρά, αυτό είναι γνωστό ως situs inversus totalis. Οι τραγουδιστές Donny Osmond και Enrique Iglesias έχουν αυτή την πάθηση. Η κατάσταση του Osmond διαγνώστηκε όταν η σκωληκοειδίτιδα του αγνοήθηκε επειδή ένιωθε πόνο στα αριστερά, αντί στην κανονική θέση, στα δεξιά. Το φαινόμενο αυτό είναι σχετικά σπάνιο, επηρεάζοντας ένα στα 10.000 άτομα -περισσότερο άνδρες. Σε μερικούς ανθρώπους, μπορούν να αντικατοπτρίζονται μόνο η καρδιά και οι πνεύμονες. Αυτό ονομάζεται situs inversus.
Πάνω από 100 γονίδια έχουν αναγνωριστεί ότι παίζουν ρόλο στη διασφάλιση της ανάπτυξης των οργάνων μας στη φυσιολογική τους πλευρά. Το Situs inversus κληρονομείται όταν και οι δύο γονείς μεταβιβάζουν ένα ελαττωματικό αντίγραφο του ίδιου γονιδίου. Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί να μην παρατηρήσουν ποτέ συμπτώματα εάν είναι υγιή. Πράγματι, υπάρχουν αναφορές για ανθρώπους που ζουν πολύ πέρα από το μέσο προσδόκιμο ζωής και διαγιγνώσκονται μόνο μετά θάνατον. Οι μόνες περιπτώσεις όπου το προσδόκιμο ζωής επηρεάζεται στη δεξτροκαρδία και στη situs inversus totalis είναι εάν υπάρχουν άλλα καρδιακά ελαττώματα.
Μια δομή που έχει τη συνήθεια να εμφανίζεται μακριά από εκεί που θα έπρεπε είναι τα δόντια. Αρκετοί άνθρωποι είχαν αναπτύξει δόντια στη μύτη τους, προκαλώντας ποικίλα συμπτώματα όπως ρινορραγία και μόλυνση. Υπήρξαν επίσης περιπτώσεις δοντιών που βρέθηκαν στην κόγχη των ματιών, τα οποία μπορεί να είναι δύσκολο να αφαιρεθούν εάν είναι αγκυρωμένα σταθερά στο οστό.
Κήλες και πρόπτωση
Μερικές φορές μέρη του σώματος βρίσκονται σε λάθος θέση λόγω ενός δομικού -παρά αναπτυξιακού- προβλήματος. Στις κήλες τα κοιλιακά όργανα καταλήγουν στο στήθος ή έξω από την κοιλότητα στην οποία υποτίθεται ότι βρίσκονται.
Έχουμε φυσιολογικά ανοίγματα στο διάφραγμα, ένα μυϊκό φύλλο που μας βοηθά να αναπνέουμε, να αφήσουμε τα αιμοφόρα αγγεία και τον οισοφάγο μας να περάσουν. Το διάφραγμα διατηρεί επίσης τα θωρακικά όργανα στο στήθος και τα κοιλιακά όργανα στην κοιλιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, αυτά τα ανοίγματα μπορεί να γίνουν αδύναμα ή μια αύξηση της πίεσης (βήχας, φτέρνισμα ή καταπόνηση) μπορεί να αναγκάσει τα πράγματα να τα περάσουν.
Ως αποτέλεσμα, το συκώτι, μέρη του λεπτού εντέρου και του παχέος εντέρου μπορεί να καταλήξουν στο στήθος. Συνηθέστερα, τμήμα του στομάχου μπορεί να κάνει μια κήλη διαμέσου του ανοίγματος του οισοφάγου. Αυτή η «διαφραγματοκήλη» είναι πολύ συχνή, με έναν στους τέσσερις ανθρώπους να έχει μια μέχρι την ηλικία των 40 ετών. Αυτό αυξάνεται στο 55-60% των ατόμων άνω των 50 ετών, αλλά πολλοί δεν έχουν συμπτώματα. Οι διαφραγματοκήλες είναι πιο συχνές στις γυναίκες και στα υπέρβαρα άτομα.
Ένας τύπος από αυτές τις διαφραγματοκήλες μπορεί να είναι επικίνδυνος: οι παραοισοφαγικές κήλες μπορούν να στραγγαλίσουν το στομάχι, διακόπτοντας την κρίσιμη παροχή αίματος. Χρειάζονται επείγουσα χειρουργική επέμβαση.
Μια άλλη κατηγορία κηλών είναι οι βουβωνοκήλες. Σε αυτή την κατάσταση, κομμάτια του εντέρου μπορούν να εισέλθουν στον βουβωνικό σωλήνα στην κάτω κοιλιακή χώρα απευθείας μέσω του ανοίγματός του και ενδεχομένως να προεξέχουν στη βουβωνική χώρα. Οι βουβωνοκήλες είναι πιο συχνές στους άνδρες, με 27% πιθανότητες να εμφανίσουν μία στη ζωή τους σε σύγκριση με το 3% των γυναικών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια γιγαντιαία κήλη μπορεί να φτάσει στο επίπεδο των γονάτων. Ένας διαφορετικός τύπος βουβωνοκήλης μπορεί να προεξέχει μέσα από το τοίχωμα του καναλιού και όχι από το φυσικό άνοιγμα. Αυτό είναι πιο σπάνιο και είναι πιο συχνό σε ηλικιωμένους άνδρες ασθενείς.
Άλλα όργανα μπορεί να καταλήξουν σε λάθος μέρος μέσω της πρόπτωσης, ειδικά σε γυναίκες όπου η μήτρα μπορεί να πέσει στον κόλπο. Στην πιο σοβαρή περίπτωση, μπορεί να προεξέχει εξωτερικά από τον κόλπο. Αυτό μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού και ενέχει σημαντικό κίνδυνο. Παράγοντες κινδύνου για πρόπτωση μήτρας περιλαμβάνουν πολλαπλούς κολπικούς τοκετούς, υπέρβαρο, χρόνια δυσκοιλιότητα και μεγαλύτερη ηλικία.
Αν και το να έχουμε όργανα και δομές σε λάθος μέρος μπορεί να ακούγεται δυσάρεστο, η ικανότητά μας να διαγνώσουμε και να θεραπεύουμε πολλές από αυτές τις καταστάσεις έχει βελτιώσει την ποιότητα ζωής πολλών που υποφέρουν.
