Το να είσαι κοντά και να έχεις περισσότερη έκθεση στον αστικό χώρο πρασίνου και στο μπλε (νερό) χώρο συνδέεται με χαμηλότερες πιθανότητες ασβεστοποίησης της στεφανιαίας αρτηρίας στη μέση ηλικία, που είναι ένας πρώιμος δείκτης καρδιαγγειακής νόσου.
Οι συσχετίσεις ήταν πιο έντονες μεταξύ των μαύρων ατόμων και εκείνων που κατοικούσαν σε γειτονιές με χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, με τις ισχυρότερες επιπτώσεις να παρατηρούνται σε μαύρους σε οικονομικά υποβαθμισμένες γειτονιές.
Συγκεκριμένα, οι μαύροι συμμετέχοντες με την υψηλότερη προσβασιμότητα σε ποτάμι είχαν 32% χαμηλότερες πιθανότητες ασβέστωσης της στεφανιαίας αρτηρίας σε σύγκριση με εκείνους με τη χαμηλότερη προσβασιμότητα. Οι μαύροι συμμετέχοντες με μεγαλύτερη πρόσβαση σε χώρους πρασίνου είχαν έως και 35% χαμηλότερες πιθανότητες ασβεστοποίησης. Για κάθε αύξηση 10% στον χώρο πρασίνου, οι πιθανότητες ασβέστωσης της στεφανιαίας αρτηρίας μειώθηκαν κατά 15% κατά μέσο όρο. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Circulation.
Η Circulation της στεφανιαίας αρτηρίας (CAC: Coronary artery calcification) είναι όταν το ασβέστιο συσσωρεύεται στην πλάκα που βρίσκεται στα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών. Μπορεί να είναι σημάδι πρώιμης στεφανιαίας νόσου, η οποία μπορεί να προκαλέσει καρδιακή προσβολή.
«Η προστατευτική επίδραση της πρόσβασης σε αστικούς μπλε και πράσινους χώρους στην ασβέστωση της στεφανιαίας αρτηρίας που τονίζεται στη μελέτη μας υπογραμμίζει τα πιθανά οφέλη μιας τέτοιας υποδομής, ιδιαίτερα για υποεξυπηρετούμενους πληθυσμούς με υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις», δήλωσε ο συγγραφέας Δρ. Lifang Hou, καθηγητής προληπτικής ιατρικής στο Northwestern University Feinberg School of Medicine.
«Τα ευρήματά μας παρέχουν ποσοτικά στοιχεία που υποστηρίζουν τις περιβαλλοντικές πολιτικές για τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της ποιότητας των οικιστικών χώρων μπλε και πράσινου, που μπορούν να προάγουν το όφελος για τη δημόσια υγεία και να αντιμετωπίσουν τις φυλετικές και γειτονικές ανισότητες υγείας».
Γιατί οι πράσινοι και οι μπλε χώροι βελτιώνουν την υγεία; «Η ύπαρξη περισσότερων πράσινων και μπλε χώρων μπορεί να προσφέρει αυξημένες ευκαιρίες για σωματικές δραστηριότητες, κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, ανακούφιση από το στρες και αποκατάσταση, όλα αυτά έχουν συνδεθεί με βελτιωμένη μεταβολική και καρδιαγγειακή υγεία», είπε ο Hou. «Επιπλέον, η έκθεση σε πράσινους και μπλε χώρους έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων, μειώνει τη χρόνια φλεγμονή και επιβραδύνει τη βιολογική διαδικασία γήρανσης, τα οποία είναι βιολογικά σημαντικά για τη συνολική υγεία και την καρδιαγγειακή υγεία των ανθρώπων. Απαιτούνται περισσότερες μελέτες για την πλήρη κατανόηση ο ρόλος των αστικών φυσικών περιβαλλόντων σε μονοπάτια που σχετίζονται με την ανθρώπινη υγεία».
Αντίθετα, η μελέτη έδειξε επίσης ότι οι μικρότερες αποστάσεις από τα πάρκα σχετίζονται με υψηλότερες πιθανότητες CAC στις στερημένες γειτονιές, με τα άτομα που έχουν την υψηλότερη προσβασιμότητα στο πάρκο να παρουσιάζουν 29% υψηλότερες πιθανότητες CAC σε σύγκριση με εκείνα με τη χαμηλότερη προσβασιμότητα. «Η κακή κατάσταση των πάρκων ή/και οι ανησυχίες για την ασφάλεια στις υποεξυπηρετούμενες αστικές γειτονιές μπορεί να αποτρέψουν τη χρήση του πάρκου και να εμποδίσουν τους κατοίκους να επωφεληθούν πλήρως από αυτούς τους χώρους», δήλωσε ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης Kyeezu Kim, επίκουρος καθηγητής προληπτικής ιατρικής.
«Από την άποψη της δημόσιας υγείας, τα αποτελέσματα υποδηλώνουν την ανάγκη για ποιοτικό έλεγχο και διαχείριση του περιβάλλοντος σε γειτονιές με μειονεκτούς κοινωνικούς καθοριστικούς παράγοντες της υγείας. Χρειάζονται περισσότερα δεδομένα για να εξηγηθεί πλήρως αυτή η παρατήρηση».
Η μελέτη περιελάμβανε 2.960 μαύρους και λευκούς άνδρες και γυναίκες (μέση ηλικία 50 ετών) από το Μπέρμιγχαμ, Αλά, Σικάγο, Ιλλ., Μινεάπολη, και Όκλαντ της Καλιφόρνια, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για 25 χρόνια (από το 1985 έως το 1986 έως 2010–2011). Ενώ η εγγύτητα σε αστικούς μπλε και πράσινους χώρους έχει συνδεθεί με καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία, λίγες μελέτες έχουν εξετάσει τον ρόλο των κοινωνικών καθοριστικών παραγόντων της υγείας, όπως η φυλή και οι γειτονιές με χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική θέση σε αυτές τις συσχετίσεις, ιδιαίτερα με μακροπρόθεσμα δεδομένα παρατήρησης.
Τα δεδομένα για αυτήν τη μελέτη αντλήθηκαν από τη μελέτη Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA), μια πολυκεντρική προοπτική μελέτη σε τέσσερις αστικές πόλεις στις ΗΠΑ. Η μελέτη CARDIA ξεκίνησε το 1985-1986 με 5.115 άτομα μέσης ηλικίας 24,8 ετών.
Για μπλε και πράσινους χώρους, οι ερευνητές συμπεριέλαβαν το ποσοστό κάλυψης του μπλε χώρου, την απόσταση από τον πλησιέστερο ποταμό, το ποσοστό κάλυψης χώρων πρασίνου και την απόσταση από το πλησιέστερο μεγάλο πάρκο εντός 5 χιλιομέτρων από τις διευθύνσεις κατοικίας των συμμετεχόντων. Η παρουσία CAC μετρήθηκε χρησιμοποιώντας αξονική τομογραφία όταν οι συμμετέχοντες ήταν περίπου 50 ετών. Οι ερευνητές εξέτασαν τις συσχετίσεις μεταξύ κάθε μπλε και πράσινου χώρου και CAC ανά φυλή και κοινωνικοοικονομική κατάσταση γειτονιάς.
Περισσότερες πληροφορίες: Kyeezu Kim et al, Associations of Urban Blue and Green Spaces With Coronary Artery Calcification in Black Individuals and Disadvantaged Neighborhoods, Circulation (2024). DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.123.067992.
