Tou Duane Mellor, The Conversation.
Οι λάτρεις του παγωτού σε όλο τον κόσμο πιθανότατα χάρηκαν όταν ένα άρθρο πρότεινε ότι το να απολαμβάνετε την αγαπημένη σας γεύση μπορεί να είναι υγιεινό. Το άρθρο βασίστηκε σε μια διδακτορική διατριβή του 2018, η οποία πρότεινε ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 που κατανάλωναν περισσότερο παγωτό είχαν χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου. Αλλά όσο συναρπαστικό κι αν ακούγεται αυτό, είναι πιθανό αυτή η σύνδεση να οφείλεται σε διάφορους άλλους παράγοντες.
Η έρευνα του 2018 στην οποία βασίστηκε το άρθρο εξέτασε αμερικανικά δεδομένα από τη Μελέτη Νοσηλευτών Υγείας Ι και τη Μελέτη Παρακολούθησης των Επαγγελματιών Υγείας. Αυτές ήταν δύο μεγάλες μελέτες παρατήρησης που πραγματοποιήθηκαν από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, οι οποίες ξεκίνησαν το 1976 και το 1986 και συνεχίστηκαν για περίπου 20 χρόνια. Ο σκοπός των μελετών ήταν να παρακολουθήσουν την υγεία των συμμετεχόντων για μεγάλο χρονικό διάστημα και να αποκαλύψουν εάν υπήρχαν σχέσεις μεταξύ ορισμένων ασθενειών και παραγόντων του τρόπου ζωής (όπως η διατροφή).
Για τη διεξαγωγή της ανάλυσής τους, οι ερευνητές συμπεριέλαβαν μόνο δεδομένα από συμμετέχοντες σε αυτές τις δύο μελέτες που ανέφεραν ότι είχαν διαβήτη τύπου 2 όταν ξεκίνησαν οι μελέτες -περίπου 16.000 άτομα συνολικά. Οι ασθενείς είχαν επίσης δώσει πληροφορίες σχετικά με τα τρόφιμα που κατανάλωναν τον προηγούμενο χρόνο. Δεν τους δόθηκε εντολή να τρώνε ή να αποφεύγουν το παγωτό σε κανένα χρονικό σημείο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι έτρωγαν παγωτό όχι πάνω από δύο φορές την εβδομάδα φάνηκε να έχουν 12% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο, σε σύγκριση με εκείνους που δεν έτρωγαν παγωτό. Αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η σχέση μεταξύ παγωτού και καρδιακών παθήσεων έγινε εμφανής μόνο όταν ελήφθησαν υπόψη άλλες πτυχές της υγείας ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένου του πόσο υγιεινά έτρωγε. Αυτό υποδηλώνει ότι η κατανάλωση μιας συνολικής υγιεινής διατροφής είναι ίσως πιο σημαντική για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, από την κατανάλωση παγωτού.
Επίσης, οι συμμετέχοντες που ανέφεραν ότι έτρωγαν παγωτό πριν συμμετάσχουν στη μελέτη θα μπορούσαν να είχαν σταματήσει να τρώνε παγωτό αμέσως μετά τη συμμετοχή τους στη μελέτη –ίσως επειδή είχαν συνειδητοποιήσει ότι διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Αυτό θα έκανε στη συνέχεια να φαίνεται ότι η κατανάλωση παγωτού συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, ενώ ίσχυε το αντίστροφο.
Είναι επίσης σημαντικό να καταστεί σαφές ότι αυτή ήταν μια μελέτη παρατήρησης -που σημαίνει ότι μπορεί να δείξει μόνο μια σχέση μεταξύ της κατανάλωσης παγωτού και του χαμηλότερου κινδύνου καρδιακών παθήσεων. Δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι η κατανάλωση παγωτού από μόνη της είναι άμεσα υπεύθυνη για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Για να μπορέσουμε να ελέγξουμε εάν το παγωτό έχει επίδραση στον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, θα πρέπει να γίνει μια κλινική δοκιμή, όπου η μία ομάδα θα έτρωγε παγωτό ως μέρος της διατροφής της και η άλλη ομάδα θα κατανάλωνε ένα εικονικό σκεύασμα για παγωτό. Αυτό θα ήταν πρακτικά δύσκολο να γίνει και δεδομένου του πιθανού κόστους είναι απίθανο να συμβεί ποτέ χωρίς σημαντική χρηματοδότηση από τη βιομηχανία τροφίμων.
Μπορεί το παγωτό να είναι υγιεινό; Παραδόξως, δεν έχουν γίνει πολλές μελέτες που να έχουν εξετάσει την επίδραση του παγωτού στην υγεία. Οι μελέτες που έχουν γίνει συνήθως είχαν μόνο συμμετέχοντες να καταναλώνουν αρκετά μικρή ποσότητα (λιγότερο από το ένα τέταρτο της μερίδας την ημέρα) -που σημαίνει ότι δεν ήταν αρκετό για να εξαχθούν ουσιαστικά συμπεράσματα σχετικά με την επίδραση.
Ωστόσο, μια ιταλική μελέτη πρότεινε ότι η κατανάλωση περισσότερου παγωτού μπορεί να συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο μη αλκοολικής νόσου του ήπατος (ένας παράγοντας κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 και καρδιακές παθήσεις). Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι αυτή η σχέση υπήρχε και για άλλα τρόφιμα, όπως το κόκκινο κρέας -υποδηλώνοντας ότι η ποιότητα της συνολικής διατροφής ενός ατόμου μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία από ένα συγκεκριμένο τρόφιμο.
Το παγωτό θεωρείται επίσης ένα εξαιρετικά επεξεργασμένο τρόφιμο -που σημαίνει ότι λόγω των μεθόδων επεξεργασίας που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία του, είναι συνήθως πολύ υψηλό σε θερμίδες, λιπαρά και ζάχαρη. Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν συνδεθεί με μια σειρά από προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων. Οι διατροφικές οδηγίες μας ενθαρρύνουν επίσης να περιορίσουμε την πρόσληψη ζάχαρης και λίπους εξαιτίας αυτού. Άρα πολύ πιθανό ότι το παγωτό σε μεγάλη ποσότητα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Αλλά μπορεί να μην είναι όλα άσχημα νέα εάν είστε κάποιος που απολαμβάνει τα γαλακτοκομικά προϊόντα γενικά. Τα στοιχεία για τα πιθανά οφέλη του λίπους των γαλακτοκομικών αυξάνονται τα τελευταία 20 χρόνια δείχνουν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση -όπως ορισμένα είδη γιαουρτιού- και το τυρί ειδικότερα μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για το αν το παγωτό μπορεί να σχετίζεται με παρόμοια οφέλη λόγω της περιεκτικότητάς του σε γαλακτοκομικά λιπαρά.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι οι δίαιτες που περιέχουν τροφές πλούσιες σε ασβέστιο σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και καρδιακών παθήσεων. Υπάρχουν όμως πολλά άλλα τρόφιμα -συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοκομικών, των οσπρίων και των ξηρών καρπών-που είναι επίσης πηγές ασβεστίου. Αυτά έχουν και άλλα διατροφικά οφέλη χωρίς την αρνητική υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη του παγωτού.
Αν και είναι συναρπαστικό να βλέπουμε πρωτοσέλιδα που υποστηρίζουν ότι τα αγαπημένα μας τρόφιμα μπορεί να έχουν απροσδόκητα οφέλη για την υγεία, είναι σημαντικό να αναλύσουμε την έρευνα. Συχνά, τα αποτελέσματα ενός μεμονωμένου τροφίμου μπορεί να είναι υπερβολικά, με λάθη στη μέθοδο της έρευνας ή άλλους παράγοντες να παίζουν ρόλο -όπως η διατροφή ή ο τρόπος ζωής του συμμετέχοντος.
Προς το παρόν, απλώς δεν έχουμε αρκετά καλής ποιότητας στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι το παγωτό έχει σίγουρα οφέλη για την υγεία. Αλλά μερικές μικρές μερίδες την εβδομάδα – σε συνδυασμό με μια κατά τα άλλα υγιεινή διατροφή και πρόγραμμα άσκησης- είναι απίθανο να κάνουν πολύ κακό.
