Των Rita Reyburn και Fiona Russell, University of Melbourne.
Υπολογίζεται ότι περίπου το 80% των ανθρώπων θα μολυνθούν από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Αν και πολλές λοιμώξεις θα περάσουν απαρατήρητες, ορισμένα στελέχη του HPV μπορούν να βλάψουν το DNA, οδηγώντας σε διάφορους τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού και του στοματοφαρυγγικού (λαιμού).
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η τέταρτη κύρια αιτία θανάτων από καρκίνο στις γυναίκες παγκοσμίως, με το 88% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας να εμφανίζονται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Ευτυχώς, οι περισσότεροι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό. Η ανάπτυξη εμβολίων κατά του HPV έχει φέρει επανάσταση στον αγώνα κατά αυτού του ιού. Εκτεταμένη έρευνα έχει δείξει την υψηλή αποτελεσματικότητα των εμβολίων HPV στην πρόληψη λοιμώξεων και των επακόλουθων καρκίνων. Κι όμως, από το 2021, μόνο το 13% των κοριτσιών στον κόσμο είναι εμβολιασμένα.
Αρχικά, το σχήμα εμβολιασμού συνιστούσε δύο ή τρεις δόσεις για την παροχή της βέλτιστης προστασίας. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει την αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα μιας μόνο δόσης, ειδικά για χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος όπου η εφαρμογή προγραμμάτων εμβολιασμού πολλαπλών δόσεων θέτει πολλές προκλήσεις -υψηλό κόστος, πολύπλοκα logistics και περιορισμένες υποδομές υγειονομικής περίθαλψης.
Αποτελεσματικότητα μιας μόνο δόσης
Μια πρόσφατη μελέτη στην οποία συμμετείχαν περισσότερες από 800 γυναίκες στα νησιά Φίτζι διαπίστωσε ότι το εμβόλιο HPV παρέμεινε εξαιρετικά αποτελεσματικό κατά της ανίχνευσης δύο στελεχών HPV που προκαλούν καρκίνο, έως και οκτώ χρόνια μετά τον εμβολιασμό. Αυτή η εργασία έγινε σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και Ιατρικών Υπηρεσιών των Φίτζι και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Lancet Regional Western Pacific.
Το εμβόλιο ήταν 81% αποτελεσματικό έναντι των δύο πιο κοινών στελεχών, του HPV 16 και 18, που προκαλούν περίπου το 70% όλων των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στα Φίτζι και παγκοσμίως.
Τα υλικοτεχνικά ζητήματα παροχής εμβολίων σε απομακρυσμένα χωριά και κοινότητες είναι ιδιαίτερα προκλητικά στις Νησιωτικές Χώρες του Ειρηνικού και στην Παπούα Νέα Γουινέα λόγω της γεωγραφίας. Ως εκ τούτου, η διαθεσιμότητα ενός εμβολίου HPV μιας δόσης αποτελεί μια πολύτιμη ευκαιρία για την υπέρβαση αυτών των φραγμών και την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών. Αυτή η προσέγγιση υποστηρίζεται επίσης από μια πρόσφατη δοκιμή υψηλής ποιότητας σε γυναίκες της Κένυας ηλικίας 15-20 ετών.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι μια εφάπαξ δόση του εμβολίου HPV είχε παρόμοια αποτελεσματικότητα (97,5%) με αυτή των δύο ή τριών δόσεων στους 18 μήνες μετά τον εμβολιασμό για την πρόληψη της ανίχνευσης των τύπων HPV 16 και 18.
Χρόνια ανοσολογική προστασία από μία δόση
Ακόμη και σε άτομα που είχαν προηγούμενη έκθεση στον HPV, άλλες μελέτες παρατήρησης έχουν βρει ότι μια εφάπαξ δόση μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης προκαρκινικών βλαβών. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την αξιοσημείωτη ισχύ μιας δόσης εμβολίου HPV και τη δυνατότητά της να αποτρέψει τις καταστροφικές συνέπειες των ασθενειών που σχετίζονται με τον HPV. Πέντε μελέτες παρατήρησης βρήκαν επίσης ότι μια εφάπαξ δόση είχε παρόμοια προστασία με δύο ή τρεις δόσεις έναντι των τύπων HPV 16 και 18.
Ο μεγαλύτερος χρόνος παρακολούθησης για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας μιας εφάπαξ δόσης έναντι της δυσπλασίας του τραχήλου της μήτρας ήταν 14 χρόνια μετά τον εμβολιασμό. Και ο μεγαλύτερος χρόνος παρακολούθησης για την αξιολόγηση της διάρκειας προστασίας μετά από μία μόνο δόση έναντι της ανίχνευσης του HPV ήταν 12 χρόνια σε μια μελέτη παρατήρησης των ΗΠΑ.
Μια προηγούμενη μελέτη στα Φίτζι εξέτασε την ανοσολογική απόκριση σε γυναίκες που είχαν λάβει μηδέν, μία, δύο ή τρεις δόσεις εμβολίου και διαπίστωσε ότι η ανοσολογική απόκριση που δημιουργείται από μία δόση του εμβολίου μπορεί να επιμείνει για πολλά χρόνια, προσφέροντας παρατεταμένη προστασία από ασθένειες που σχετίζονται με τον HPV.
Η διάρκεια της προστασίας από μια εφάπαξ δόση είναι πιθανό να είναι παρόμοια με δύο ή τρεις δόσεις, δεδομένης της παρόμοιας ανοσοαπόκρισης που βρέθηκε στους 24 μήνες μετά τον εμβολιασμό σε κλινική δοκιμή της Κένυας.
Ένα πρόγραμμα εφάπαξ δόσης μπορεί να επιτρέψει τον εμβολιασμό σε περισσότερα κορίτσια και την προστασία των γυναικών δεδομένου ότι υπάρχει παγκόσμια έλλειψη εμβολίου HPV μέχρι το 2024. Τα υλικοτεχνικά πλεονεκτήματα ενός εμβολίου μίας δόσης απλοποιούν επίσης τη διαδικασία διανομής και χορήγησης του εμβολίου.
