Μια ερευνητική ομάδα από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, παρέχει γενετικά στοιχεία ότι η μετφορμίνη μπορεί να προάγει την υγιή γήρανση χρησιμοποιώντας μια μελέτη σε περισσότερους από 300.000 συμμετέχοντες ευρωπαϊκής καταγωγής (UK Biobank). Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο The Lancet Healthy Longevity.
Η μετφορμίνη είναι φάρμακο πρώτης γραμμής για τον διαβήτη τύπου 2. Όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι τα οφέλη της εκτείνονται πολύ πέρα από τον διαβήτη και μπορεί να προάγουν την υγιή γήρανση.
Ωστόσο, προηγούμενες μελέτες παρατήρησης μπορεί να ήταν μεροληπτικές, ενώ οι κλινικές δοκιμές της μετφορμίνης για τη μακροζωία βρίσκονται σε εξέλιξη και ορισμένες γενετικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η μετφορμίνη μπορεί να έχει προστατευτικά αποτελέσματα έναντι άλλων ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση, όπως ο καρκίνος και η νόσος του Αλτσχάιμερ.
Για το ρόλο της μετφορμίνης στην υγιή μακροζωία, η ερευνητική ομάδα ξεκίνησε να διερευνήσει την ειδική δράση της μετφορμίνης στους βιοδείκτες της γήρανσης χρησιμοποιώντας γενετική (τυχαιοποίηση Μεντελιανού στόχου) σε μια μεγάλη μελέτη πληθυσμού. Δεδομένου ότι οι γενετικές παραλλαγές κατανέμονται τυχαία κατά τη σύλληψη, αυτό παρέχει μια δυνητικά λιγότερο προκατειλημμένη εκτίμηση για το εάν η μετφορμίνη μπορεί να προάγει την υγιή μακροζωία σε σύγκριση με τις συμβατικές φαρμακοεπιδημιολογικές μελέτες.
Η μελέτη περιελάμβανε 321.412 λευκούς Βρετανούς συμμετέχοντες στη UK Biobank με έγκυρα γονιδιωματικά και φαινοτυπικά δεδομένα. Οι ερευνητές άντλησαν μετρήσεις γήρανσης που ενδιαφέρουν, συμπεριλαμβανομένης της φαινοτυπικής ηλικίας που προέρχεται από τη χρονολογική ηλικία και εννέα κλινικών δεικτών, καθώς και το μήκος τελομερών στα λευκοκύτταρα.
Για να αξιολογήσουν την ειδική δράση της μετφορμίνης στους βιοδείκτες της γήρανσης, οι ερευνητές εντόπισαν παραλλαγές στα γονίδια που κωδικοποιούν πρωτεΐνες που σχετίζονται με τη μετφορμίνη χρησιμοποιώντας δεδομένα από το έργο Genotype-Tissue Expression (GTEx) και την UK Biobank, με σχετικές στατιστικές προσεγγίσεις. Συνέκριναν επίσης τους βιοδείκτες της γήρανσης των χρηστών μετφορμίνης μόνο με χρήστες άλλων αντιδιαβητικών φαρμάκων.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι η μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) που προκλήθηκε από τον στόχο GPD13 της μετφορμίνης συσχετίστηκε με νεότερη φαινοτυπική ηλικία και μεγαλύτερο μήκος τελομερών στα λευκοκύτταρα, ενώ το AMPKγ2 (PRKAG2)4 συσχετίστηκε μόνο με νεότερη φαινοτυπική ηλικία. Τέτοιες επιδράσεις μπορεί να οφείλονται εν μέρει στη υπογλυκαιμική ιδιότητα της μετφορμίνης.
«Οι αυξανόμενες ενδείξεις υποδηλώνουν ότι η μετφορμίνη μπορεί επίσης να ασκεί την επίδρασή της μέσω μονοπατιών ανεξάρτητων από τη γλυκαιμία. Απαιτείται καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών δράσης της μετφορμίνης χρησιμοποιώντας προσεγγίσεις μεγάλων δεδομένων και διαφορετικά omics», δήλωσε ο Δρ. Luo Shan, Επίκουρος Καθηγητής, στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ.
Η μετφορμίνη είναι ένα εξαιρετικά προσιτό φάρμακο με γνωστό προφίλ ασφάλειας. Η Μεντελική τυχαιοποίηση με στόχο το φάρμακο παρέχει γενετικά στοιχεία που ενθαρρύνουν την περαιτέρω εξερεύνηση αυτού του ασφαλούς και οικονομικά προσιτού φαρμάκου. Πολλά αναμένονται από τα αποτελέσματα της δοκιμής TAME (Targeting Aging with Metformin), την πρώτη μελέτη αντιγήρανσης που εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, για την αξιολόγηση του ρόλου της μετφορμίνης στη μακροζωία, η οποία βρίσκεται σ προπαρασκευαστικό της στάδιο.
«Η εργασία μας έχει αποδείξει τη χρησιμότητα της χρήσης μεγάλης κλίμακας επιδημιολογικών μελετών και γονιδιωματικών δεδομένων για την αξιολόγηση ευκαιριών επανατοποθέτησης φαρμάκων. Οι μελέτες γενετικής επικύρωσης, όπως αυτή η μελέτη, θα βοηθήσουν στη βελτίωση του ποσοστού επιτυχίας των επόμενων κλινικών δοκιμών», δήλωσε ο Δρ. Ryan Au Yeung Shiu-lun, Επίκουρος Καθηγητής, στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ.
