Των Jaimie Arona Krems και Devanshi Patel, The Conversation.
Οι Αμερικανοί στιγματίζουν τους γονείς των βαρύτερων παιδιών, κατηγορώντας τους για τα κιλά των παιδιών τους, σύμφωνα με πειράματα που πραγματοποιήθηκαν από ομάδα ψυχολόγων. Όσο περισσότερο ένα άτομο θεωρεί τους γονείς ως υπεύθυνους για το υπερβολικό βάρος ενός παιδιού, τόσο πιο πιθανό είναι να θεωρήσει αυτούς τους γονείς ως κακούς γονείς που είναι τεμπέληδες και ανίκανοι.
Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν αυτό που έχουν αναφέρει εδώ και χρόνια οι γονείς των παιδιών με περισσότερα κιλά: ότι οι άλλοι -φίλοι, άγνωστοι ή ακόμα και οι παιδίατροί τους- μπορεί να τους κατηγορούν, να τους αντιπαθούν και να πιστεύουν ότι δεν είναι καλοί γονείς.
Στις ΗΠΑ, περίπου 1 στα 3 παιδιά έχουν δείκτη μάζας σώματος που θα μπορούσε να τα κατατάξει ως υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Ο αριθμός αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, που σημαίνει ότι ένας αυξανόμενος αριθμός γονέων αντιμετωπίζει στίγμα λόγω του βάρους του παιδιού τους. Αυτό το στίγμα του γονικού βάρους μόλις αρχίζει να τυγχάνει σοβαρής ερευνητικής προσοχής, αλλά θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε γονείς, παιδιά και οικογένειες.
Για παράδειγμα, οικογενειακά δικαστήρια στις ΗΠΑ και διεθνώς έχουν αφαιρέσει τη γονική επιμέλεια από παιδιά με παχυσαρκία σε μεγάλο βαθμό λόγω του βάρους των παιδιών τους. Ο χωρισμός της οικογένειας μπορεί να έχει τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις στα παιδιά. Εάν οι δικαστές αντιδράσουν όπως οι συμμετέχοντες στη μελέτη μας, μπορεί να θεωρήσουν τους γονείς των βαρύτερων παιδιών ως κακούς γονείς απλώς και μόνο επειδή τα παιδιά τους είναι πιο βαριά.
Στην πραγματικότητα, το βάρος δεν είναι αποκλειστικά υπό προσωπικό έλεγχο. Στην πραγματικότητα, η δίαιτα μπορεί να προκαλέσει αύξηση βάρους. Το υπερβολικό βάρος προκύπτει από μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση γονιδίων, περιβάλλοντος, διατροφής και σωματικής δραστηριότητας.
Οι ψυχολόγοι γνωρίζουν επίσης ότι το στίγμα του βάρους συνδέεται με διάχυτες αρνητικές συνέπειες, όπως εκφοβισμό, σχόλια και συναισθήματα επώδυνης αορατότητας -καθώς και μειωμένες εκπαιδευτικές και οικονομικές ευκαιρίες και χειρότερα ιατρικά αποτελέσματα. Το να βιώνεται το στίγμα του βάρους, ύπουλα, μπορεί να διευκολύνει την αύξηση βάρους και να προκαλέσει άλλες αρνητικές επιπτώσεις.
Εάν οι άνθρωποι κατηγορούν και στιγματίζουν γονείς παιδιών με περισσότερα κιλά, τι επιπτώσεις έχει στους γονείς, στα παιδιά τους και στις αλληλεπιδράσεις γονέα-παιδιού που είναι τόσο σημαντικές για την υγιή ανάπτυξη;
Δεν γνωρίζουμε ακόμη εάν τα βαρύτερα παιδιά γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι στιγματίζουν τους γονείς τους. Αν ναι, αυτά τα παιδιά μπορεί όχι μόνο να ντρέπονται για το μέγεθός τους, αλλά και να αισθάνονται υπεύθυνα για το πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι στους γονείς τους.
Για αυτήν την έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychological Science, πραγματοποιήσαμε τρία πειράματα με περισσότερους από 1.000 συμμετέχοντες στις ΗΠΑ -περίπου 75% λευκοί και 25% άλλες φυλές / εθνότητες- κατά τη διάρκεια του 2022. Αναθέσαμε τυχαία στους συμμετέχοντες να δουν ένα από τα τέσσερα γραμμικά σχέδια που απεικονίζουν μια μητέρα ή έναν πατέρα δίπλα σε μια κόρη ή γιο 8 ετών. Περιλάβαμε επίσης μια σύντομη περιγραφή του γονέα και του παιδιού.
Σε δύο από τα γραμμικά σχέδια και τις περιγραφές, το παιδί περιγράφηκε και απεικονίστηκε ως «υγιές» με βάρος. Στα άλλα δύο, το παιδί απεικονίστηκε και περιγράφηκε ότι έχει «παχυσαρκία». Οι γονείς πάντα απεικονίζονταν και περιγράφονταν ως υγιείς. Αυτό μας επέτρεψε να συμπεράνουμε ότι οι αντιδράσεις των συμμετεχόντων στη μελέτη στους γονείς οφείλονταν στα βάρη των παιδιών τους και όχι στα βάρη των γονέων.
Κάναμε στους συμμετέχοντες μερικές σύντομες ερωτήσεις σχετικά με το πόσο καλός ή κακός γονέας πιστεύουν ότι ήταν ο ενήλικας. Οι συμμετέχοντες απάντησαν επίσης σε ερωτήσεις σχετικά με το τι πίστευαν ότι επηρέαζε το βάρος του παιδιού (καθώς και τις ακαδημαϊκές επιδόσεις και την αθλητικότητά του, για να αποκρύψει το επίκεντρο της μελέτης). Στους συμμετέχοντες δόθηκαν 100 «πόντους ευθύνης» για να κατανεμηθούν σε τέσσερις παράγοντες που θα μπορούσαν να κρύβονται πίσω από το βάρος του παιδιού: τη συμπεριφορά των γονέων, τη συμπεριφορά του παιδιού, τους γενετικούς παράγοντες και τους κοινωνικούς παράγοντες.
Οι άνθρωποι που έβλεπαν το παιδί με παχυσαρκία απέδιδαν περισσότερους πόντους ευθύνης στη συμπεριφορά των γονιών και είδαν αυτόν τον γονέα ως χειρότερο γονέα. Βρήκαμε ότι το φύλο του γονέα και του παιδιού είχε μικρή διαφορά. Αυτό είναι σύμφωνο με προηγούμενες έρευνες που έδειξαν ότι οι άνθρωποι κατηγορούν τους γονείς για την παχυσαρκία των παιδιών περισσότερο από ό,τι οι άνθρωποι κατηγορούν την κοινωνία ή τα ίδια τα παιδιά.
Ελέγξαμε επίσης εάν η παροχή εναλλακτικών εξηγήσεων για το βάρος του παιδιού θα μείωνε το ποσό της ευθύνης που έλαβαν οι γονείς γι’ αυτό. Όταν είπαμε στους συμμετέχοντες ότι το παιδί είχε μια πάθηση του θυρεοειδούς που προκάλεσε το υπερβολικό βάρος του, στιγμάτισαν λιγότερο τη μητέρα, θεωρώντας την λιγότερο υπεύθυνη.
Η ομάδα μας διερευνά πώς το βάρος, το εισόδημα και η φυλή/εθνικότητα των γονέων επηρεάζουν το στίγμα που στρέφεται εναντίον τους λόγω του υπερβολικού βάρους του παιδιού τους.
