Της Ruth Dobson, Clinical Senior Lecturer in Neurology and Honorary Consultant Neurologist, Queen Mary University of London, The Conversation.
Η παχυσαρκία και το κάπνισμα είναι γνωστοί παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και καρκίνο. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης (σκλήρυνση κατά πλάκας).
Αρκετές μελέτες που εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η πολλαπλή σκλήρυνση έχουν συσχετίσει την παιδική παχυσαρκία και το κάπνισμα με σημαντική αύξηση στον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Η μελέτη της σχέσης μεταξύ συμπεριφοράς ή συμβάντων στην παιδική ηλικία και της μετέπειτα ανάπτυξη της πολλαπλής σκλήρυνσης είναι πολύπλοκη.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια αυτοάνοση νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζει περίπου έναν στους 500 ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων χρειάζεται να μελετηθεί από νεαρή ηλικία για να αποκτήσει μια ακριβή εικόνα της επίδρασης των αλλαγών στη συμπεριφορά ή στον τρόπο ζωής στον κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης στην ενήλικη ζωή.
Ενώ γνωρίζουμε από προηγούμενες μελέτες ότι η παιδική παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης, τα ευρήματα δεν δείχνουν ξεκάθαρα πώς η αλλαγή των προτύπων παιδικής παχυσαρκίας στον πληθυσμό μπορεί να επηρεάσει τη συχνότητα της ασθένειας στο μέλλον.
Για να το καταλάβουμε καλύτερα αυτό, εξετάσαμε το ποσοστό του κινδύνου πολλαπλής σκλήρυνσης που θα μπορούσε να αποδοθεί στην παχυσαρκία και το κάπνισμα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσής μας δημοσιεύονται στο International Journal of Epidemiology.
Πολλές μελέτες έχουν εξετάσει τη σχέση μεταξύ καπνίσματος και πολλαπλής σκλήρυνσης. Η μεγαλύτερη περιελάμβανε περισσότερους από 590.000 ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Έδειξε ότι οι καπνιστές έχουν περίπου 50% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν πολλαπλή σκλήρυνση από τους μη καπνιστές.
Η μελέτη της σχέσης μεταξύ εφηβικής παχυσαρκίας και σκλήρυνσης κατά πλάκας είναι πιο περίπλοκη -λίγες μελέτες έχουν ζυγίσει τους ανθρώπους στην παιδική ηλικία και στη συνέχεια παρακολουθούν αρκετά άτομα για να διαπιστωθεί εάν αναπτύσσουν πολλαπλή σκλήρυνση.
Μια μελέτη που εξέτασε τη συσχέτιση μεταξύ γονιδίων που σχετίζονται με την παιδική παχυσαρκία και τη σκλήρυνση κατά πλάκας έδειξε ότι τα άτομα που είναι παχύσαρκα ως παιδιά έχουν 20% αυξημένο κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης -ένα παρόμοιο αποτέλεσμα με αυτό που παρατηρήθηκε σε μικρότερες μελέτες που μέτρησαν το βάρος στην παιδική ηλικία και παρακολούθησαν τα άτομα μέχρι να ενηλικιωθούν.
Αυτά τα αποτελέσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαζί με πληροφορίες σχετικά με τη συχνότητα του καπνίσματος και της παχυσαρκίας σε ολόκληρο τον πληθυσμό μιας χώρας, για να υπολογιστεί πόσο αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στον κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης στη συγκεκριμένη χώρα.
Πόσο συμβάλλουν το κάπνισμα και η παχυσαρκία στην πολλαπλή σκλήρυνση; Καθώς υπάρχει μια χρονική υστέρηση μεταξύ της παιδικής παχυσαρκίας, της έναρξης του καπνίσματος και της μελλοντικής ανάπτυξης πολλαπλής σκλήρυνσης, χρησιμοποιήσαμε τις τρέχουσες πληροφορίες για να εκτιμήσουμε πώς αυτό μπορεί να αλλάξει στο μέλλον.
Διαπιστώσαμε ότι το 10-14% του του κινδύνου πολλαπλής σκλήρυνσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Αυστραλία το 2015 αποδόθηκε στο κάπνισμα. Αυτό είναι υψηλότερο στους Ρώσους άνδρες (22%), αντανακλώντας τα υψηλά ποσοστά καπνίσματος. Μέχρι το 2025, ο πληθυσμιακός κίνδυνος που αποδίδεται στο κάπνισμα προβλέπεται να μειωθεί σε όλες τις χώρες που μελετήθηκαν μεταξύ 7% και 12%.
Στις ΗΠΑ, η παιδική παχυσαρκία αντιπροσώπευε υψηλότερο ποσοστό του κινδύνου πολλαπλής σκλήρυνσης το 2015 από το κάπνισμα -περίπου 11%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό αυτό ήταν 8%. Ανησυχητικά, όταν προβλεφθούν οι πιθανές επιπτώσεις των αυξανόμενων ποσοστών παιδικής παχυσαρκίας, αυτό θα συμβάλει έως και 14% στον κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης στις ΗΠΑ και 10% στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2035.
Η προσπάθεια εξέτασης των συνδυασμένων επιπτώσεων του καπνίσματος και της παχυσαρκίας είναι πιο περίπλοκη, καθώς τα τρέχοντα στοιχεία δεν μας λένε το μέγεθος της επικάλυψης μεταξύ των δύο παραγόντων
Αυτή η έρευνα δείχνει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας. Τα αυξανόμενα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας σημαίνουν ότι τυχόν οφέλη που προκαλούνται από τα μειωμένα επίπεδα καπνίσματος θα χαθούν.
Ενώ ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις εμφανίζονται σε μεταγενέστερη ενήλικη ζωή, η εμφάνιση πολλαπλής σκλήρυνσης στη νεαρή ενήλικη ζωή έχει αυξημένη επιβάρυνση. Η μείωση της παιδικής παχυσαρκίας και του καπνίσματος είναι πιθανό να έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην επίπτωση της πολλαπλής σκλήρυνσης.
