Η ανεξήγητη γρήγορη απώλεια βάρους στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι σημάδι υποκείμενης νόσου και μπορεί να συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο πτώσεων και καταγμάτων, καθώς και με χειρότερη μακροπρόθεσμη πρόγνωση. Ένας καλός εμπειρικός κανόνας είναι να επισκεφτείτε το γιατρό σας εάν έχετε χάσει πάνω από το 5% του βάρους σας μέσα σε 6 έως 12 μήνες.
Είναι γνωστό ότι ακούσια απώλεια βάρους μπορεί να υποδηλώνει υποκείμενη πάθηση. Οι αιτίες περιλαμβάνουν καρκίνους, υπερδραστήριο θυρεοειδή, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και ψυχολογικές καταστάσεις όπως κατάθλιψη. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2017 σε 2677 ασθενείς με ανεξήγητη απώλεια βάρους σε νοσοκομείο της Βαρκελώνης, στο 33% των περιπτώσεων αιτία ήταν ορισμένοι καρκίνοι, πιο συχνά ο καρκίνος του παγκρέατος και το λέμφωμα.
Η ακούσια απώλεια βάρους αναγνωρίζεται ελάχιστα σε ένα ευρύ φάσμα ασθενών. Η κατανόηση των παραγόντων που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ταχεία απώλεια βάρους παραμένει ανεπαρκής, με τις τρέχουσες θεραπείες να περιλαμβάνουν τη διόρθωση μη βέλτιστων συμπεριφορών διατροφής και σωματικής δραστηριότητας.
Μια νέα μελέτη με επικεφαλής την μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Edith Cowan (ECU), Δρ. Cassandra Smith, βρήκε μια ασυνήθιστη αιτία ανεξήγητης απώλειας βάρους, την ασβέστωση της κοιλιακής αορτής. Αυτή η κατάσταση αποτελεί έναν δείκτης προχωρημένης νόσου των αιμοφόρων αγγείων, και συνδέθηκε με υψηλότερο κίνδυνο ταχείας απώλειας βάρους σε 929 ηλικιωμένες γυναίκες.
Ως ανεξήγητη απώλεια βάρους ορίζεται ως μια μεγαλύτερη από 5% μείωση του σωματικού βάρους εντός οποιουδήποτε διαστήματος 12 μηνών που δεν οφείλεται σε δίαιτα ή άσκηση. «Η ανεξήγητη απώλεια βάρους, όταν συμβαίνει σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, μπορεί να είναι σημάδι κακών πραγμάτων, όπως η πρώιμη ιδρυματοποίηση, η γνωστική εξασθένηση, η νόσος Αλτσχάιμερ και να αποτελεί υψηλότερο κίνδυνο για πτώσεις και κατάγματα», είπε η Smith.
Κατά τη διάρκεια της πενταετούς μελέτης, το 39,4% των γυναικών παρουσίασε ταχεία απώλεια βάρους που συσχετίστηκε με 49% αύξηση του κινδύνου θανάτου τα επόμενα 9,5 χρόνια. Ο κίνδυνος θανάτου αυξήθηκε στο 87% σε γυναίκες που παρουσίασαν ταχεία απώλεια βάρους άνω του 10% σε διάστημα 12 μηνών.
Οι γυναίκες που είχαν μέτρια έως εκτεταμένη ασβέστωση της κοιλιακής αορτής, είχαν 36-58% περισσότερες πιθανότητες να έχουν ταχεία απώλεια βάρους κατά τη διάρκεια των πέντε ετών.
Τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια μετά την προσαρμογή για διατροφικούς παράγοντες, αρτηριακή πίεση και χοληστερόλη. Η σύνδεση εξακολουθούσε να παρατηρείται σε γυναίκες που πληρούσαν τις συστάσεις για πρόσληψη θερμίδων, πρωτεϊνών και σωματική δραστηριότητα.
Η Smith είπε ότι οι εξηγήσεις για τη σχέση μεταξύ ασβέστωσης της κοιλιακής αορτής και ταχείας απώλειας βάρους είναι ασαφείς.
Μια υπόθεση είναι ότι η ασβέστωση της κοιλιακής αορτής θα μπορούσε να περιορίσει τη ροή του αίματος στο έντερο, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. «Αυτό έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα ηλικιωμένα άτομα που παρουσιάζουν ταχεία απώλεια βάρους», είπε η Smith.
«Η παραδοσιακή προσέγγιση θα ήταν η αύξηση της πρόσληψης πρωτεϊνών και θερμίδων, αλλά τα δεδομένα μας δείχνουν ότι θα μπορούσε στην πραγματικότητα να είναι η αγγειακή νόσος που οδηγεί αυτή την απώλεια βάρους, οπότε η χρήση των παραδοσιακών προσεγγίσεων μπορεί να μην βοηθήσει στη σύνθεση του σώματος. Δεδομένων των κακών αποτελεσμάτων που συνήθως συνδέονται με την απροσδόκητη απώλεια βάρους σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, η ασβέστωση της κοιλιακής αορτής μπορεί να είναι ένα εργαλείο για τον εντοπισμό εκείνων των ηλικιωμένων γυναικών που έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο. Ανοίγει επίσης την πόρτα σε μια ευκαιρία για τον έλεγχο του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων και την εξέταση της νόσου σε άλλα αγγειακά κανάλια ή όργανα που μπορεί να επηρεάζουν τη σύνθεση του σώματος».
Τα επόμενα βήματα αυτής της έρευνας είναι η αναπαραγωγή των ευρημάτων και η διεξαγωγή μελετών με μέτρα ροής αίματος και την ικανότητα παρακολούθησης της απορρόφησης μακροθρεπτικών συστατικών.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology.
Περισσότερες πληροφορίες: Cassandra Smith et al, Extent of Abdominal Aortic Calcification Is Associated With Incident Rapid Weight Loss Over 5 Years: The Perth Longitudinal Study of Ageing Women, Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology (2023). DOI: 10.1161/ATVBAHA.123.320118.
