Τί συμβαίνει στο πεπτικό μας σύστημα όταν καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες φαγητού; Το πεπτικό μας σύστημα τρέχει από το σημείο εισόδου (το στόμα) μέχρι το σημείο εξόδου (τον πρωκτό), αλλά για τον μέσο άνθρωπο, αυτό που συμβαίνει μεταξύ αυτών των δύο σημείων είναι ένα μυστήριο. Η λειτουργία του πεπτικού συστήματος είναι να μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια που το σώμα θα κάψει ή να αποθηκεύσει για μελλοντική χρήση. Αυτή η διαδικασία ξεκινά στο στόμα όπου τα δόντια, η γλώσσα και οι σιελογόνοι αδένες διευκολύνουν τη μηχανική και χημική πέψη για να σχηματίσουν ένα σβώλο (μια μπάλα τροφής) που χωράει στον οισοφάγο και στο στομάχι.
Το στομάχι είναι ένας μυώδης σάκος που κάθεται στην κοιλιά και συνήθως είναι σε μέγεθος γροθιάς σας όταν είναι άδειο. Ωστόσο, έχει τη δυνατότητα να επεκταθεί και να φιλοξενήσει πολύ μεγαλύτερο όγκο. Αυτός ο εξειδικευμένος μυς ξεδιπλώνεται για να επιτρέψει την επέκταση καθώς γεμίζει το στομάχι και παράγει οξύ για να βοηθήσει στη διάσπαση της τροφής καθώς και να αναδευτεί για να συνθλίψει μηχανικά την τροφή. Το άδειο στομάχι περιέχει περίπου 40 ml υγρών, αλλά ο μέσος «πλήρης» όγκος του στομάχου είναι περίπου 800-1.000 ml –αυτό είναι αυξημένο σε άτομα που είναι παχύσαρκα και τρώνε υπερβολικά.
Αφού η τροφή περάσει από το στομάχι, πηγαίνει στο λεπτό έντερο όπου η πέψη συνεχίζεται και τα διασπασμένα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται στην κυκλοφορία του αίματος. Το λεπτό εκτείνεται από το στομάχι μέχρι τη βαλβίδα του παχέος εντέρου και έχει μήκος 6- 6,5 μ. Το παχύ έντερο έχει μήκος 1,5-2 μ., είναι ευρύτερο από ό,τι το λεπτό έντερο, με πλάτος 6,5 εκ. και υποδιαιρείται στη νήστιδα και τον ειλεό. Το παχύ έντερο βλέπει το μεγαλύτερο μέρος του νερού να απορροφάται στην κυκλοφορία του αίματος και τα υπόλοιπα απόβλητα να μετατρέπονται σε κόπρανα.
Συχνά νιώθουμε πολύ χορτάτοι μόνο όταν φάμε μεγάλη ποσότητα γιατί καθυστερούν τα σήματα από το τέντωμα του στομάχου να φτάσουν στον εγκέφαλο. Μπορεί να αναρωτιέστε γιατί περνάτε από το αίσθημα της πείνας στο αίσθημα κορεσμού χωρίς κανένα ενδιάμεσο αίσθημα. Το σώμα μας έχει έναν πολύ περίπλοκο τρόπο να μας λέει πότε είμαστε πεινασμένοι και χορτάτοι. Απαιτεί έναν αριθμό ορμονών που παράγονται ως απάντηση στην παρουσία ή την απουσία τροφής στο πεπτικό σύστημα. Εάν λαμβάνουμε τη σωστή ποσότητα φαγητού που καταναλώνουμε, έχουμε αίσθημα κορεσμού–πληρότητας που καταστέλλει την επιθυμία για φαγητό.
Δύο από τις πιο σημαντικές ορμόνες είναι η γκρελίνη και η λεπτίνη. Αν εξετάσουμε αυτές τις ορμόνες απλοϊκά, η γκρελίνη αυξάνει την όρεξη και η λεπτίνη μειώνει την όρεξη. Παράγονται κυρίως στο στομάχι και τα λιπώδη κύτταρα αντίστοιχα. Η γκρελίνη είναι συνήθως σε υψηλό επίπεδο πριν φάτε και μειώνεται μετά. Η λεπτίνη λέει στον εγκέφαλο ότι χορτάσαμε. Έτσι, θα υποθέσετε ότι τα άτομα με περισσότερα λιποκύτταρα θα παράγουν περισσότερη λεπτίνη και επομένως είναι πιο πιθανό να θέλουν να φάνε λιγότερο. Ωστόσο, τα παχύσαρκα άτομα έχουν αντίσταση στη λεπτίνη, που σημαίνει ότι πρέπει να παράγουν όλο και περισσότερη λεπτίνη για να έχει αποτέλεσμα και να μειώσει την όρεξή τους.
Μερικά πράγματα που πρέπει να έχετε κατά νου.Το φαγητό μπορεί να πάει πιο μέσα στο πεπτικό σύστημα ή πίσω από όπου προήλθε με τη μορφή εμέτου. Η υπερκατανάλωση τροφής προκαλεί δυσπεψία, όταν το οξύ του στομάχου φουσκώνει στον οισοφάγο. Το στομάχι είναι «μουδιασμένο» στο οξύ, αλλά ο οισοφάγος δεν είναι, γι’ αυτό καίει η παλινδρόμηση οξέος. Το σώμα πρέπει επίσης να εκτρέψει μεγάλο μέρος της ενέργειάς του στην πέψη της τροφής, με αποτέλεσμα να νιώθουμε κούραση και υπνηλία.
Μπορεί το στομάχι να σκάσει από το υπερβολικό φαγητό; Δυστυχώς, ναι. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που το στομάχι γίνεται τόσο μεγάλο που σκάει από τον τεράστιο όγκο της τροφής μέσα του. Μια 23χρονη είχε πάνω από 2.500 ml στο στομάχι της, γεγονός που το έκανε να πρηστεί. Τελικά τρύπησε, απαιτώντας επείγουσα χειρουργική επέμβαση.
Μπορείτε λοιπόν να πεθάνετε από υπερφαγία. Ναι, υπάρχουν μερικές αναφορές για ανθρώπους που πέθαναν από υπερβολική τέρψη. Είναι πολύ σπάνιο, αλλά συμβαίνει. Ένα άτομο πέθανε από σχίσιμο του οισοφάγου του, του σωλήνα που συνδέει το στόμα με το στομάχι και άλλοι έχουν ραγίσει το στομάχι τους λόγω υπερφαγίας.
Ένα από τα μεγαλύτερα (χριστουγεννιάτικα) γεύματα που καταναλώθηκε ποτέ από άτομο, ήταν μιας Αμερικανίδας, το 2010 που κατανάλωσε 50 κιλά γαλοπούλα, 30 κιλά ζαμπόν, 35 κιλά πατάτες, λαχανικά και γέμιση, και ακολούθησε το επιδόρπιο. Αυτό το γεύμα αποτελούνταν από 30.000 θερμίδες -συνιστάται στους άνδρες και στις γυναίκες να καταναλώνουν 2.500 και 2.000 θερμίδες ημερησίως, αντίστοιχα. Το μέσο βρετανικό χριστουγεννιάτικο δείπνο πιστεύεται ότι περιέχει περίπου 6.000-7.000 θερμίδες.
