Μια μελέτη σε περισσότερους από 400.000 ανθρώπους που παρακολουθήθηκαν για έως και 24 χρόνια διαπιστώνει ότι όσοι λάμβαναν το διατροφικό τους λίπος από φυτά έναντι των ζώων είχαν σημαντικά χαμηλότερες πιθανότητες θανάτου κατά την περίοδο της μελέτης.
Τα οφέλη των φυτικών λιπαρών περιελάμβαναν μειωμένες πιθανότητες θανάτου λόγω καρδιακών παθήσεων, έδειξε η έρευνα.
Η μελέτη «παρέχει στοιχεία ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ζωικά λίπη, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοκομικών και των αυγών, σχετίζονται με αυξημένους κινδύνους συνολικής θνησιμότητας και καρδιαγγειακής νόσου», κατέληξε η ομάδα με επικεφαλής τον Δρ. Demetrius Albanes, του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ.
Όπως είπαν οι ερευνητές, η σύνθεση των λιπών που βρίσκονται σε φυτικές πηγές – δημητριακά, λαχανικά, φασόλια ή ξηροί καρποί -διαφέρει πολύ από αυτή που προέρχεται από ζώα.
«Τα φυτικά λίπη αναγνωρίζονται για τη μεγαλύτερη σύνθεσή τους σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ενώ τα ζωικά λίπη χαρακτηρίζονται από υψηλότερη αναλογία κορεσμένων λιπαρών οξέων», εξήγησε η ομάδα.
Οι διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές των ΗΠΑ λένε ότι η μείωση των κορεσμένων λιπαρών και η αντικατάστασή τους με ακόρεστα είναι μια υγιεινή κίνηση.
Πόσο θα βοηθούσε αυτό τους ανθρώπους μακροπρόθεσμα; Για να το ανακαλύψει, η ομάδα του Albanes εξέτασε δεδομένα διατροφής και υγείας που συλλέχθηκαν από το 1995 έως το 2019 ως μέρος της National Institutes of Health AARP Diet and Health Study.
Η ανάλυση περιελάμβανε δεδομένα για 407.531 ενήλικες που κατά μέσο όρο ήταν περίπου 61 ετών όταν συμμετείχαν στη μελέτη.
Οι άνθρωποι χωρίστηκαν σε πέντε «μέρη» -από το κορυφαίο 20% που προσλάμβανε το περισσότερο διαιτητικό λίπος με βάση τα φυτά κάθε μέρα, μέχρι το κατώτατο 20% που λάμβανε τις χαμηλότερες ποσότητες (και περισσότερο ζωικό λίπος).
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, περισσότεροι από 185.000 συμμετέχοντες πέθαναν, ενώ περίπου 58.500 πέθαναν από καρδιακές παθήσεις.
Σε σύγκριση με τους ανθρώπους που έλαβαν τη λιγότερη ποσότητα φυτικών λιπαρών, τα άτομα που κατατάσσονταν στο υψηλότερο ένα πέμπτο των συμμετεχόντων όσον αφορά την πρόσληψη φυτικών λιπαρών είχαν 9% χαμηλότερες πιθανότητες θανάτου από οποιαδήποτε αιτία και 14% χαμηλότερες πιθανότητες θανάτου από καρδιακή νόσο, έδειξαν τα δεδομένα.
Εξετάζοντας συγκεκριμένες πηγές φυτικών λιπών, οι άνθρωποι που έλαβαν την υψηλότερη ποσότητα λιπών από φυτικά έλαια είχαν 12% χαμηλότερες πιθανότητες θανάτου από κάθε αιτία και 15% χαμηλότερες πιθανότητες θανάτου από καρδιακές παθήσεις, διαπίστωσε η μελέτη.
Τα λίπη που προέρχονται από δημητριακά συνδέθηκαν επίσης ισχυρά με μειωμένο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία και καρδιαγγειακό θάνατο, ανέφερε η ομάδα του Albanes.
Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι που ήταν στο υψηλότερο πεμπτημόριο όσον αφορά την πρόσληψη ζωικού λίπους αντιμετώπισαν υψηλότερες πιθανότητες θανάτου κατά τη διάρκεια της μελέτης. Σε σύγκριση με τους ανθρώπους που λάμβαναν το λιγότερο ζωικό λίπος καθημερινά, εκείνοι που κατανάλωναν τα περισσότερα είχαν 16% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία και 14% παραπάνω να πεθάνουν από καρδιακές παθήσεις.
Αυτή η τάση δεν αφορούσε μόνο τα λίπη από το κρέας: Τα ποσοστά θανάτου ήταν επίσης υψηλότερα για άτομα που κατανάλωναν πολλά λίπη από γαλακτοκομικά ή αυγά καθημερινά, σημείωσε η ερευνητική ομάδα.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA Internal Medicine.
Τι γίνεται αν ένα άτομο αποφασίσει να κάνει τη μετάβαση από το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά στα λαχανικά, τα δημητριακά και τα φυτικά γάλατα; Οι ερευνητές υπολόγισαν το όφελος. «Η αντικατάσταση του 5% των θερμίδων από ζωικό λίπος με 5% από φυτικό λίπος, ιδιαίτερα από δημητριακά ή φυτικά έλαια, συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας: μείωση 4% έως 24% στη συνολική θνησιμότητα και μείωση 5% έως 30% της καρδιαγγειακής θνησιμότητας», εκτίμησε η ομάδα του Albanes.
Περισσότερες πληροφορίες: Bin Zhao et al, Plant and Animal Fat Intake and Overall and Cardiovascular Disease Mortality, JAMA Internal Medicine (2024). DOI: 10.1001/jamainternmed.2024.3799.
