Των Jim McQuaid, Kirsty Pringle και Sam Illingworth, The Conversation.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι μια αόρατη απειλή για την ανθρώπινη υγεία και το κλίμα. Δημιουργήσαμε τις λωρίδες ποιότητας του αέρα, ένα οπτικό εργαλείο που καταγράφει τις παγκόσμιες τάσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, για να εστιάσουμε αυτήν την κρυφή απειλή.
Εμπνευσμένες από τις λωρίδες κλιματικής θέρμανσης του καθηγητή Ed Hawkins, οι λωρίδες ποιότητας του αέρα απεικονίζουν συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων (PM) σε 176 πόλεις παγκοσμίως από το 1850. Αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια, συχνά μικρότερα από το ένα 30ό του πλάτους μιας ανθρώπινης τρίχας, μπορούν διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες, θέτοντας σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Κάνοντας την ατμοσφαιρική ρύπανση πιο ορατή, οι λωρίδες παρέχουν έναν σαφή τρόπο για να κατανοήσουμε πώς η ποιότητα του αέρα έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου σε διαφορετικές περιοχές.
Αυτές οι λωρίδες αποκαλύπτουν μια έντονη αντίθεση μεταξύ των σημαντικών βελτιώσεων στην ποιότητα του αέρα σε όλη την Ευρώπη και της ανησυχητικής επιδείνωσης σε μέρη της Αφρικής και της Κεντρικής Ασίας. Πόλεις όπως το Λονδίνο, οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο αντιπροσωπεύονται από πιο ανοιχτόχρωμες μπλε λωρίδες, που υποδηλώνουν σημαντικές μειώσεις στα επίπεδα PM. Αυτή η πρόοδος αντανακλά αυστηρότερους κανονισμούς για την ποιότητα του αέρα και προόδους στη μείωση των εκπομπών.
Αντίθετα, πόλεις στην κεντρική Ασία και την Αφρική, όπως το Ισλαμαμπάντ, το Δελχί και το Ναϊρόμπι, απεικονίζονται με πιο σκούρες αποχρώσεις, αντανακλώντας μια ανησυχητική αύξηση της ρύπανσης λόγω αιωρούμενων σωματιδίων. Η ταχεία αστικοποίηση, η βιομηχανική ανάπτυξη και οι περιορισμένοι κανονισμοί επιδεινώνουν τα προβλήματα ποιότητας του αέρα σε αυτές τις περιοχές, ενώ οι άνθρωποι που ζουν σε φτωχότερες περιοχές εκτίθενται συχνά σε υψηλότερες συγκεντρώσεις ρύπανσης.
Το 2021, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε νέες κατευθυντήριες γραμμές για την ποιότητα του αέρα, αποκαλύπτοντας ότι το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει πάνω από τα συνιστώμενα επίπεδα. Οι λωρίδες ποιότητας του αέρα σκιαγραφούν ξεκάθαρα την επείγουσα ανάγκη για στοχευμένες παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης ρύπανσης.
Η δημιουργία των λωρίδων ποιότητας του αέρα περιλάμβανε περισσότερα από την απλή απεικόνιση των τάσεων -περιλάμβανε την καταγραφή της πολυπλοκότητας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα αιωρούμενα σωματίδια προέρχονται τόσο από φυσικές όσο και από ανθρωπογενείς πηγές. Φυσικοί παράγοντες, όπως η σκόνη της ερήμου, οι πυρκαγιές και η ηφαιστειακή δραστηριότητα προϋπήρχαν της βιομηχανικής επανάστασης. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η βιομηχανία, η γεωργία και οι εκπομπές οχημάτων συμβάλλουν σημαντικά, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές.
Παρατηρήσαμε την επίδραση των φυσικών πηγών σε ορισμένες περιοχές. Για παράδειγμα, παράκτιες πόλεις όπως η Τζακάρτα παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα σωματιδίων από τα αναμενόμενα, πιθανότατα λόγω της θαλάσσιας αύρας. Αντίθετα, περιοχές κοντά σε ερήμους ή με συχνές πυρκαγιές εμφανίζουν συχνά υψηλότερες συγκεντρώσεις αιωρούμενα σωματίδια, που αντανακλώνται από πιο σκούρες λωρίδες.
Μεταξύ 1990 και 2021, οι θάνατοι που προκλήθηκαν από αιωρούμενα σωματίδια αυξήθηκαν κατά 93%. Καθώς άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη θνησιμότητα βελτιώνονται, η ατμοσφαιρική ρύπανση γίνεται όλο και πιο κρίσιμο ζήτημα.
Μια συναρπαστική πτυχή των λωρίδων ποιότητας του αέρα είναι η ιστορική τους εμβέλεια. Συνδυάσαμε δεδομένα από προσομοιώσεις υπολογιστή και δορυφορικές παρατηρήσεις για να υπολογίσουμε τις συγκεντρώσεις PM από τη βιομηχανική επανάσταση. Αυτή η μακροπρόθεσμη προοπτική είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του πώς η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει διαμορφώσει την ποιότητα του αέρα κατά τη διάρκεια των αιώνων. Ωστόσο, αυτή η ιστορική ανάλυση παρουσίαζε προκλήσεις. Τα πρώιμα δεδομένα είναι αραιά και συχνά ανέκδοτα. Για παράδειγμα, αντλήσαμε πληροφορίες από μια ανάλυση των πινάκων του Κλοντ Μονέ, που απεικονίζουν τον γεμάτο αιθαλομίχλη ουρανό του Λονδίνου στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.
Οι λωρίδες ποιότητας αέρα είναι κάτι περισσότερο από μια απλή απεικόνιση δεδομένων. Είναι ένα κάλεσμα για δράση. Κάνοντας ορατή την ατμοσφαιρική ρύπανση, ελπίζουμε να αναδείξουμε την πρόοδο και να αντιμετωπίσουμε τις συνεχείς προκλήσεις. Οι έντονες αντιθέσεις μεταξύ των περιοχών μας θυμίζουν ότι υπάρχουν μεγάλες περιβαλλοντικές ανισότητες. Ενώ ορισμένα μέρη του κόσμου αναπνέουν ευκολότερα, άλλα αντιμετωπίζουν ένα όλο και πιο τοξικό περιβάλλον.
Η μετάβαση στο καθαρό μηδέν εξαρτάται από την απομάκρυνση από τη χρήση ορυκτών καυσίμων για τις μεταφορές και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό θα βελτιώσει επίσης δραματικά την ποιότητα του αέρα.
