Ένα άτομο που θα διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2 σε ηλικία 30 ετών θα μπορούσε να δει το προσδόκιμο ζωής του να μειώνεται έως και 14 χρόνια, προειδοποίησε μια διεθνής ομάδα ερευνητών.
Ακόμη και άτομα που δεν θα εμφανίσουν την πάθηση αργότερα στη ζωή τους -με διάγνωση στην ηλικία των 50 ετών- θα μπορούσαν να δουν το προσδόκιμο ζωής τους να μειώνεται έως και 6 χρόνια, σύμφωνα με ανάλυση δεδομένων από 19 χώρες υψηλού εισοδήματος.
Οι ερευνητές λένε ότι τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο The Lancet Diabetes & Endocrinology, υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη ανάπτυξης και εφαρμογής παρεμβάσεων που αποτρέπουν ή καθυστερούν την εμφάνιση διαβήτη, ειδικά καθώς ο επιπολασμός του διαβήτη στους νεότερους ενήλικες αυξάνεται παγκοσμίως.
Τα αυξανόμενα επίπεδα παχυσαρκίας, η κακή διατροφή και η αυξημένη καθιστική συμπεριφορά οδηγούν σε ταχεία αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων διαβήτη τύπου 2 παγκοσμίως. Το 2021, 537 εκατομμύρια ενήλικες υπολογίζεται ότι έχουν διαβήτη παγκοσμίως, με έναν αυξανόμενο αριθμό να διαγιγνώσκεται σε μικρότερες ηλικίες.
Ο διαβήτης τύπου 2 αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου για μια σειρά επιπλοκών, όπως καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό, προβλήματα στα νεφρά και καρκίνο. Προηγούμενες εκτιμήσεις έχουν δείξει ότι οι ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 πεθαίνουν, κατά μέσο όρο, 6 χρόνια νωρίτερα από τους ενήλικες χωρίς διαβήτη. Ωστόσο, υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με το πώς αυτή η μέση μείωση του προσδόκιμου ζωής ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία κατά τη διάγνωση. Για να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, μια ομάδα με επικεφαλής τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης εξέτασε δεδομένα από δύο μεγάλες διεθνείς μελέτες -την Emerging Risk Factors Collaboration και την UK Biobank- που περιελάμβαναν συνολικά 1,5 εκατομμύριο άτομα.
Όσο νωρίτερα διαγνώστηκε ένα άτομο με διαβήτη τύπου 2, τόσο μεγαλύτερη ήταν η μείωση του προσδόκιμου ζωής του. Συνολικά, κάθε δεκαετία παλαιότερης διάγνωσης του διαβήτη συσχετίστηκε με περίπου 4 χρόνια μειωμένου προσδόκιμου ζωής.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από τον πληθυσμό των ΗΠΑ, υπολογίστηκε ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 που διαγνώστηκαν σε ηλικίες 30, 40 και 50 ετών πέθαναν κατά μέσο όρο περίπου 14, 10 και 6 χρόνια νωρίτερα, αντίστοιχα, από τα άτομα χωρίς την πάθηση. Αυτές οι εκτιμήσεις ήταν ελαφρώς υψηλότερες στις γυναίκες (16, 11 και 7 ετών, αντίστοιχα) από ό,τι στους άνδρες (14, 9 και 5 ετών, αντίστοιχα).
Τα ευρήματα ήταν σε γενικές γραμμές παρόμοια σε αναλύσεις που χρησιμοποιούν δεδομένα της ΕΕ, με τις αντίστοιχες εκτιμήσεις να είναι περίπου 13, 9 ή 5 χρόνια νωρίτερα θάνατο κατά μέσο όρο.
Ο καθηγητής Emanuele Di Angelantonio του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, δήλωσε: «Ο διαβήτης τύπου 2 θεωρούνταν μια ασθένεια που πλήττει τους ηλικιωμένους, αλλά βλέπουμε ολοένα και περισσότερους ανθρώπους να διαγιγνώσκονται. Όπως έχουμε δείξει, αυτό σημαίνει ότι κινδυνεύουν με πολύ μικρότερο προσδόκιμο ζωής από ό,τι θα είχαν διαφορετικά».
Ο Stephen Kaptoge, επίσης του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, είπε: «Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προληφθεί εάν εντοπιστούν και προσφερθεί υποστήριξη σε αυτούς που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο -είτε πρόκειται για αλλαγές στη συμπεριφορά τους είτε για παροχή φαρμάκων για μείωση του κινδύνου. Υπάρχουν όμως και διαρθρωτικές αλλαγές που πρέπει να επιδιώξουμε ως κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των σχετιζόμενων με την παραγωγή τροφίμων, των αλλαγών στο δομημένο περιβάλλον για να ενθαρρύνουμε περισσότερη σωματική δραστηριότητα κ.λπ.
«Δεδομένης της επίδρασης που έχει ο διαβήτης τύπου 2 στις ζωές των ανθρώπων, η πρόληψη ή τουλάχιστον η καθυστέρηση της εμφάνισης της πάθησης θα πρέπει να αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα».
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πλειονότητα της μείωσης του προσδόκιμου ζωής που σχετίζεται με τον διαβήτη οφειλόταν σε «αγγειακούς θανάτους» -θανάτους που σχετίζονται με καταστάσεις όπως καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό και ανευρύσματα. Άλλες επιπλοκές όπως ο καρκίνος συνέβαλαν επίσης στη μείωση του προσδόκιμου ζωής.
Ο καθηγητής Naveed Sattar από το Ινστιτούτο Καρδιαγγειακών & Ιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης, πρόσθεσε: «Τα ευρήματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι όσο νεότερο είναι ένα άτομο όταν αναπτύσσει διαβήτη τύπου 2, τόσο περισσότερη ζημιά συσσωρεύει το σώμα του από τον εξασθενημένο μεταβολισμό του. Τα ευρήματα υποδηλώνουν επίσης ότι η έγκαιρη ανίχνευση του διαβήτη με προσυμπτωματικό έλεγχο που ακολουθείται από εντατική διαχείριση της γλυκόζης θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη μακροχρόνιων επιπλοκών από την πάθηση».
Περισσότερες πληροφορίες: Kaptoge S, et al. Life expectancy associated with different ages at diagnosis of type 2 diabetes in high-income countries: 23 million person-years of observation. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 2023; 11 (10): 731 DOI: 10.1016/S2213-8587(23)00223-1.
