Οι υψηλότερες ποσότητες σπλαχνικού κοιλιακού λίπους στη μέση ηλικία συνδέονται με την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με έρευνα που θα παρουσιαστεί στην ετήσια συνάντηση της Ακτινολογικής Εταιρείας της Βόρειας Αμερικής (RSNA).
Το σπλαχνικό λίπος είναι το λίπος που περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα βαθιά στην κοιλιά. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτό το κρυφό κοιλιακό λίπος σχετίζεται με αλλαγές στον εγκέφαλο έως και 15 χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα απώλειας μνήμης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Αυξημένη νευροφλεγμονή (κίτρινα χρώματα) που σχετίζεται με υψηλότερο σπλαχνικό λίπος σε μια ομάδα 54 συμμετεχόντων με μέση ηλικία 50 ετών στη λευκή ουσία του εγκεφάλου. Τα πράσινα χρώματα είναι η κανονική λευκή ουσία. Credit: RSNA/Mahsa Dolatshahi, M.D., M.P.H.
Σύμφωνα με την Ένωση Αλτσχάιμερ, υπάρχουν πάνω από 6 εκατομμύρια Αμερικανοί που ζουν με τη νόσο. Μέχρι το 2050, ο αριθμός αυτός προβλέπεται να αυξηθεί σε 13 εκατομμύρια. Μία στις πέντε γυναίκες και ένας στους 10 άνδρες θα αναπτύξουν Αλτσχάιμερ στη διάρκεια της ζωής τους.
Για να προσπαθήσουν να εντοπίσουν τους κινδύνους του Αλτσχάιμερ νωρίτερα, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη συσχέτιση μεταξύ των όγκου του εγκεφάλου μέσω μαγνητικής τομογραφίας, καθώς και της πρωτεΐνης που ονομάζεται αμυλοειδές και της πρωτεΐνης ταυ σε τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET), με τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), την παχυσαρκία, την αντίσταση στην ινσουλίνη και το κοιλιακό λίπος σε έναν γνωστικά φυσιολογικό πληθυσμό μέσης ηλικίας. Το αμυλοειδές και το ταυ είναι πρωτεΐνες που πιστεύεται ότι παρεμβαίνουν στην επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων.
«Αν και υπήρξαν άλλες μελέτες που συνέδεσαν τον ΔΜΣ με την ατροφία του εγκεφάλου ή ακόμη και με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας, καμία μελέτη δεν είχε συνδέσει έναν συγκεκριμένο τύπο λίπους με την πρωτεΐνη της νόσου Αλτσχάιμερ σε γνωστικά φυσιολογικούς ανθρώπους», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης Mahsa Dolatshahi, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Mallinckrodt Institute of Radiology (MIR) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις.
«Άλλες μελέτες δεν έχουν διερευνήσει τον διαφορικό ρόλο του σπλαχνικού και του υποδόριου λίπους, ειδικά όσον αφορά την παθολογία του αμυλοειδούς στη μέση ηλικία».
Για αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 54 γνωστικά υγιείς συμμετέχοντες, ηλικίας από 40 έως 60 ετών, με μέσο ΔΜΣ 32. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε μετρήσεις γλυκόζης και ινσουλίνης, καθώς και σε τεστ ανοχής γλυκόζης. Ο όγκος του υποδόριου λίπους (λίπος κάτω από το δέρμα) και του σπλαχνικού λίπους μετρήθηκαν χρησιμοποιώντας μαγνητική τομογραφία κοιλίας.
Η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου μέτρησε το πάχος του φλοιού των περιοχών του εγκεφάλου που επηρεάζονται από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Το PET χρησιμοποιήθηκε για την εξέταση της παθολογίας της νόσου σε ένα υποσύνολο 32 συμμετεχόντων, εστιάζοντας στις πλάκες αμυλοειδούς και στα “μπερδέματα” ταυ που συσσωρεύονται στη νόσο Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια υψηλότερη αναλογία σπλαχνικού προς υποδόριο λίπους συνδέθηκε με υψηλότερη πρόσληψη αμυλοειδούς στον προσφηνοειδή φλοιό (precuneus cortex), την περιοχή που είναι γνωστό ότι επηρεάζεται νωρίς από την παθολογία του αμυλοειδούς στη νόσο Αλτσχάιμερ. Αυτή η σχέση ήταν χειρότερη στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι υψηλότερες μετρήσεις σπλαχνικού λίπους σχετίζονται με αυξημένο φορτίο φλεγμονής στον εγκέφαλο.
«Προτείνονται πολλά μονοπάτια που μπορεί να παίξουν κάποιο ρόλο», είπε η Dolatshahi. «Οι φλεγμονώδεις εκκρίσεις του σπλαχνικού λίπους -σε αντίθεση με τις δυνητικά προστατευτικές επιδράσεις του υποδόριου λίπους- μπορεί να οδηγήσουν σε φλεγμονή στον εγκέφαλο, έναν από τους κύριους μηχανισμούς που συμβάλλουν στη νόσο Αλτσχάιμερ».
Ο ανώτερος συγγραφέας Cyrus A. Raji, αναπληρωτής καθηγητής ακτινολογίας και νευρολογίας και διευθυντής απεικόνισης νευρομαγνητικού συντονισμού, σημείωσε ότι τα ευρήματα έχουν πολλές επιπτώσεις για την πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση.
«Αυτή η μελέτη υπογραμμίζει έναν βασικό μηχανισμό με τον οποίο το κρυμμένο λίπος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της νόσου Αλτσχάιμερ», είπε. «Δείχνει ότι τέτοιες αλλαγές στον εγκέφαλο συμβαίνουν ήδη από την ηλικία των 50 ετών, κατά μέσο όρο -έως και 15 χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα απώλειας μνήμης στη νόσο Αλτσχάιμερ».
Ο Raji πρόσθεσε ότι τα αποτελέσματα μπορεί να υποδεικνύουν το σπλαχνικό λίπος ως στόχο θεραπείας για την τροποποίηση του κινδύνου μελλοντικής φλεγμονής του εγκεφάλου και άνοιας.
«Προχωρώντας πέρα από τον δείκτη μάζας σώματος για τον καλύτερο χαρακτηρισμό της ανατομικής κατανομής του σωματικού λίπους στην μαγνητική τομογραφία, έχουμε τώρα μια μοναδικά καλύτερη κατανόηση του γιατί αυτός ο παράγοντας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για τη νόσο του Αλτσχάιμερ», είπε.
