Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε κάποιον που έχει προβλήματα με τη μέση ή τον αυχένα του. Η έρευνα λέει ότι έως και το 70% των ανθρώπων θα εμφανίσουν τέτοιους πόνους σε κάποιο στάδιο της ζωής τους. Τι γίνεται όμως όταν ένα παιδί ή ένας έφηβος παραπονιέται για μυοσκελετικό πόνο, όπως πόνο στην πλάτη ή στον αυχένα;
Ο πιο κοινός τύπος μυοσκελετικού πόνου είναι η σπονδυλική στήλη και πολλοί περισσότεροι έφηβοι παραπονιούνται για πόνο από ό,τι συνήθως αναγνωρίζεται. Μεταξύ του ενός τρίτου και του μισού όλων των εφήβων ηλικίας 13 ετών και άνω αναφέρουν πόνο στην πλάτη κάθε μήνα ή πιο συχνά. Στην πραγματικότητα, ο επιπολασμός αυτών των καταστάσεων αυξάνεται τόσο απότομα στην πρώιμη εφηβεία που τα ποσοστά πλησιάζουν τα επίπεδα των ενηλίκων στην ηλικία των 18 χρόνων.
Ελλείψει αναγνωρίσιμου τραυματισμού, όπως διάστρεμμα ή κάταγμα, συχνά αγνοούμε τον πόνο της σπονδυλικής στήλης και του μυοσκελετικού πόνου στην παιδική και εφηβική ηλικία. Η κοινή πεποίθηση είναι ότι ο πόνος στα παιδιά θα εξαφανιστεί. Ωστόσο, για ένα σημαντικό ποσοστό των εφήβων, ο μη ειδικός πόνος έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στην υγεία και την ποιότητα ζωής. Για παράδειγμα, σε μια μελέτη στη Δυτική Αυστραλία, περίπου το 20% των 17χρονων ανέφεραν ότι έλειψαν από το σχολείο, αναζητούσαν υγειονομική περίθαλψη και έπαιρναν φάρμακα για μυοσκελετικά προβλήματα. Ανησυχητικά, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα επίμονα συμπτώματα πόνου στην εφηβεία προβλέπουν προβλήματα χρόνιου πόνου στην ενήλικη ζωή.
Η ευθύνη για τον πόνο στα παιδιά συχνά περιλαμβάνει τις σχολικές τσάντες, στη χρήση υπολογιστή, κινητών και συσκευών χειρός, καθώς αυτά επιδρούν στη στάση του σώματος. Μερικές φορές πιστεύεται ότι προκαλείται βλάβη στη σπονδυλική στήλη, με ισόβιες συνέπειες. Μέχρι τώρα υπήρχαν λίγες ενδείξεις ότι αυτό είναι αλήθεια, αλλά μια πρόσφατη μελέτη βρήκε ότι η κακή στάση του σώματος μπορεί πράγματι να είναι η αιτία.
Πόνος στην αυχένα και κακή στάση σώματος
Ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τον πόνο στον αυχένα είναι η κακή στάση του σώματος που διατηρείται για μεγάλες περιόδους. Κατά συνέπεια, η πολύωρη εργασία στον υπολογιστή σε σκυμμένη θέση ή η παρατεταμένη χρήση των κινητών μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά.
Δυστυχώς, η ευκολία των σύγχρονων συσκευών έχουν έρθει με ένα οδυνηρό τρίξιμο στο λαιμό. Ενώ υπάρχει η υποψία από καιρό ότι η κόπωση στους μύες του αυχένα προκαλεί πόνο, οι πραγματικές μηχανικές αλλαγές στη σπονδυλική στήλη και τους μύες παραμένουν ένα εκκρεμές ερώτημα. Χρησιμοποιώντας απεικόνιση ακτίνων Χ υψηλής ακρίβειας για την παρακολούθηση των κινήσεων της σπονδυλικής στήλης κατά τη διάρκεια εργασιών καταπόνησης του αυχένα, ερευνητές του πανεπιστημίου Texas A&M ανακάλυψαν ότι οι συνεχείς καταπονήσεις του αυχένα προκαλούν μυϊκή κόπωση που στη συνέχεια μεγαλώνει την καμπυλότητα της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Αυτό οδηγεί σε πόνο στον αυχένα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences τον Σεπτέμβριο του 2024.
Μιλάμε για ανεπαίσθητες κινήσεις του λαιμού σε στατικά συγκρατημένες θέσεις, οι οποίες είναι δύσκολο να αποτυπωθούν. Είναι επίσης πολύ περίπλοκες επειδή υπάρχουν τόσα πολλά μεμονωμένα κομμάτια στο λαιμό», είπε ο Δρ. Xudong. Zhang, καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Βιομηχανίας & Συστημάτων. «Με αυτή τη μελέτη, έχουμε -για πρώτη φορά- παράσχει ξεκάθαρα στοιχεία ότι η κόπωση προκαλεί μηχανικές αλλαγές που αυξάνουν τον κίνδυνο πόνου».
Ο πόνος στον αυχένα είναι μια από τις πιο κοινές μυοσκελετικές διαταραχές και παγκοσμίως, περίπου 2.500 άτομα στους 100.000 έχουν κάποια μορφή πόνου στον αυχένα. Μάλιστα, μέχρι το 2050, ο εκτιμώμενος παγκόσμιος αριθμός περιπτώσεων αυχεναλγίας προβλέπεται να αυξηθεί κατά 32,5%.
Η στάση του αυχένα διατηρείται δυναμικά από τα οστά της σπονδυλικής στήλης που έλκονται στη θέση τους από τους μύες που προσκολλώνται σε αυτά. Αν και ο λαιμός είναι ιδιαίτερα εύκαμπτος, είναι επίσης πολύ ασταθής. Ο μυς οδηγεί τις κινήσεις παράγοντας δύναμη και οι ερευνητές υπέθεσαν ότι οι ικανότητες παραγωγής δύναμης διαφορετικών μυών μπορεί να καταγραφεί. Έτσι, περιέλαβαν υγιή άτομα για μια εργασία παρατεταμένη έως την εξάντληση του αυχένα. Τα άτομα διατήρησαν τον λαιμό τους στο ουδέτερο, 40° λύγιση προς τα πίσω και 40° λυγισμένα προς τα εμπρός για μια ορισμένη διάρκεια. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ηλεκτρομυογραφία για να μετρήσουν την ηλεκτρική δραστηριότητα των μυών. Μέτρησαν τη μυϊκή κόπωση μέσω αλλαγών στη συχνότητα του σήματος με ηλεκτροκαμυογράφημα (ΗΜΓ). Επιπλέον, χρησιμοποίησαν υψηλής ακρίβειας, δυναμική τεχνολογία ακτίνων Χ για την παρακολούθηση κινήσεων της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης που ήταν της τάξης των λίγων μοιρών.
Μυϊκή κόπωση
Το πείραμα επικύρωσε ότι οι συνεχείς προσπάθειες οδηγούν πράγματι σε σήματα κόπωσης. Η μυϊκή κόπωση τροποποιεί τη μηχανική της σπονδυλικής στήλης, η οποία στη συνέχεια αυξάνει την τάση για τραυματισμό. Εάν υπάρχει υπερβολική ή και επαναλαμβανόμενη πίεση ή εάν οι μύες κουραστούν, η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να εκτραπεί.
Η μελέτη αυτή είναι από τις λίγες που δείχνουν ότι πράγματι το κοιτάμε συνέχεια το κινητό μας με λάθος τρόπο για τη σπονδυλική στήλη μπορεί να είναι παράγοντας μυοσκελετικών προβλημάτων για κάθε ηλικία, είτε σε παιδιά είτε σε ενήλικες. Κάποιοι, μικροί ή μεγάλοι, περνούν ακόμα και 3 ώρες στα τηλέφωνά τους κάθε μέρα.
Ο “τεχνολογικός λαιμός” μπορεί να προκαλέσει προβλήματα πέρα από το λαιμό και τους ώμους σας. Η επιπλέον πίεση στη σπονδυλική στήλη στον αυχένα σας μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στη μέση, πονοκεφάλους και δισκοκήλη (π.χ. γλίστρημα δίσκων). Οι αλλοιωμένοι μύες του λαιμού και η κακή στάση του σώματος μπορούν επίσης να καταπονήσουν τις αρθρώσεις και τους μύες της γνάθου, δημιουργώντας πόνο στην κροταφογναθική άρθρωση.
Περισσότερες πληροφορίες: Yu Zhou et al, The deflection of fatigued neck, Proceedings of the National Academy of Sciences (2024). DOI: 10.1073/pnas.2401874121.
