Προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι το ψυχολογικό στρες, ειδικά στο πλαίσιο του στρες των ρομαντικών σχέσεων, σχετίζεται με αυξημένη κατανάλωση ενεργειακά πυκνής τροφής και όταν διατηρείται για μεγάλες χρονικές περιόδους, οδηγεί σε δυσμενείς συνέπειες για την υγεία. Επιπλέον, αυτή η συσχέτιση επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του συναισθηματικού στυλ υπερφαγίας. Αλλά λίγες μελέτες χρησιμοποίησαν μια προσέγγιση δυναμικού συστήματος για να κατανοήσουν τις διακυμάνσεις σε αυτή τη διαδικασία.
Τη συμπεριφορά του συντρόφου σας και το κατά πόσο σας κάνει να το ρίξετε στα κέικ, εξέτασε μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια. Βρήκε μια διπλή συσχέτιση μεταξύ αρνητικής συμπεριφοράς στη σχέση και της κατανάλωσης σνακ. Ανά πάσα στιγμή, το τσιμπολόγημα κάποιου εξαρτάται τόσο από τον αριθμό των αρνητικών συμπεριφορών που αντιλαμβάνεται κάποιος όσο και από τη δυναμική κατάσταση στην οποία εμπλέκεται μια δυάδα (δηλαδή, εάν η αρνητική συμπεριφορά της σχέσης «επιδεινώνεται» ή «επιλύεται»).
Η Κοινωνική Θεωρία Βασικής Γραμμής (SBT; Beckes & Coan, 2011) δηλώνει ότι οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι έχουν διαμορφωθεί από τη φυσική επιλογή για να υποθέτουν την εγγύτητα με άλλους ανθρώπους. Όταν αυτή η υπόθεση αποτυγχάνει, οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται αυξημένη ζήτηση για τους προσωπικούς τους πόρους, που οδηγεί σε υψηλότερο μεταβολικό κόστος για την παροχή γρήγορων απαντήσεων σε πιθανές απειλές και προκλήσεις χωρίς βοήθεια ή υποστήριξη. Έτσι, ένα άτομο που βιώνει υψηλότερες συγκρούσεις σχέσεων μπορεί να έχει αυξήσει τη μεταβολική ζήτηση και να προάγει τη γλυκονεογένεση και την πρόσληψη ενέργειας, οδηγώντας σε αυξημένη λαχτάρα και κατανάλωση τροφής (Pickett & Gardner, 2005).
Η υπάρχουσα έρευνα υποστηρίζει αυτόν τον ισχυρισμό. Οι Jaremka et al. (2014) διαπίστωσαν ότι οι μη παχύσαρκες γυναίκες που βίωσαν υψηλότερη διαπροσωπική ένταση είχαν υψηλότερα επίπεδα γκρελίνης -μιας μεταβολικής ορμόνης που σηματοδοτεί εξάντληση ενέργειας και πείνα. Αυτές οι γυναίκες ανέφεραν επίσης μια δίαιτα που ήταν υψηλότερη σε θερμίδες, λίπος, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, ζάχαρη, νάτριο και φυτικές ίνες και οριακά υψηλότερη σε χοληστερόλη, λαχανικά (αλλά όχι φρούτα), βιταμίνη Α και βιταμίνη C.
Μια άλλη μελέτη διερεύνησε τον ρόλο της αντιληπτής απομόνωσης και μοναξιάς διαπιστώνοντας ότι οι πιο μοναχικές γυναίκες είχαν υψηλότερη μεταγευματική γκρελίνη και αυξήσεις της πείνας, αλλά μόνο μεταξύ εκείνων με χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (Jaremka et al., 2015). Ο O’Connor και οι συνεργάτες του (2008) διαπίστωσαν ότι ενώ οι διαπροσωπικές ταλαιπωρίες συσχετίστηκαν με αυξημένη κατανάλωση τροφών με πυκνά λιπαρά/ζάχαρη και χαμηλότερη κατανάλωση κύριων γευμάτων, το σωματικό στρες συσχετίστηκε με μειωμένο σνακ. Ως εκ τούτου, το διαπροσωπικό άγχος μπορεί να έχει διαφορετικές συνέπειες σε σύγκριση με άλλους τύπους στρες.
Αλλά η νέα μελέτη έχει βρει ότι το πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Όταν ο σύντροφός σας δεν σας προσφέρει τη συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζεστε, δεν πλήρωσε το στεγαστικό δάνειο εγκαίρως ή παραβίασε με κάποιο τρόπο την εμπιστοσύνη σας, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι δεν έψαχναν απαραιτήτως για παγωτό ή μια σακούλα πατατάκια αν και αυτό θα μπορούσε να συμβεί προσωρινά. «Όταν έχεις τέτοιου είδους στιγμές σχεσιακού στρες, είναι αρκετά ενδιαφέρον ότι η κατανάλωση των σνακ μειώνεται», είπε η Jennifer MacCormack, επίκουρη καθηγήτρια κοινωνικής ψυχολογίας. «Αυτό στην πραγματικότητα μας εξέπληξε γιατί ήταν λίγο διαφορετικό από αυτό που περιμέναμε».
Οι ερευνητές ανέλυσαν ημερολόγια 14 ημερών που κρατούσαν 100 ζευγάρια (87 ετεροφυλόφιλα, 9 λεσβικά, 1 γκέι και 3 άλλα μη δυαδικά) που κλήθηκαν να καταγράψουν τις αρνητικές συμπεριφορές σχέσεων και τη συμπεριφορά τους στο σνακ. «Καθώς η σύγκρουση των σχέσεων φαίνεται να αυξάνεται στη δυναμική της σχέσης σας ή κάτι αρνητικό συμβαίνει στη σχέση σας, οι άνθρωποι θα βουτήξουν προσωρινά στα σνακ», δήλωσε η MacCormack, που διευθύνει το εργαστήριο Virginia Affect & Interoception Laboratory, το οποίο παρήγαγε την έρευνα. Αλλά αυτό, σημείωσε, δεν ίσχυε για άτομα που είχαν ήδη προδιάθεση για συναισθηματική υπερφαγία.
Αυτό που είναι νέο για τη μελέτη είναι ότι εξέτασε τις ανθρώπινες συμπεριφορές στη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου. «Θέλαμε να δούμε στην πραγματική ζωή πώς το άγχος της σχέσης και το σνακ είναι αλληλένδετα και επίσης να σκεφτούμε το ίδιο το ρομαντικό ζευγάρι, ως ενότητα», είπε.
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στα σνακ έναντι των γευμάτων, επειδή τα σνακ ξεπερνούν την τυπική πρόσληψη καυσίμων ενός ατόμου στο πρωινό, το μεσημεριανό και το βραδινό. «Η συμπεριφορά απέναντι στα σνακ είναι πιθανώς αυτό που θα επηρεαστεί περισσότερο από αυτές τις συναισθηματικές αλλαγές στις σχέσεις μας», είπε η MacCormack.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Appetite, έχουν επιπτώσεις στη μακροπρόθεσμη υγεία των ανθρώπων. «Νομίζω ότι είναι σημαντικό όταν σκεφτόμαστε τη διατροφή των ανθρώπων και τη μεταβολική τους υγεία, να ξέρουμε ότι οι άνθρωποι δεν βρίσκονται στο κενό», είπε. «Οι σχέσεις τους έχουν πραγματικά σημασία για τη διαμόρφωση της δυναμικής των διατροφικών τους συμπεριφορών».
Περισσότερες πληροφορίες: Jingrun Lin et al, The role of perceived negative partner behavior in daily snacking behavior: A dynamical systems approach, Appetite (2024). DOI: 10.1016/j.appet.2024.107393.
