Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ, σχεδόν το 20% των παιδιών και των εφήβων θεωρούνται παχύσαρκα. Η έρευνα δείχνει ότι η παχυσαρκία μπορεί να έχει δραματικό αντίκτυπο σε μια ποικιλία καταστάσεων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της αρθρίτιδας, των καρδιακών παθήσεων και άλλων μεταβολικών προβλημάτων. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά τώρα την έγκαιρη και εντατική θεραπεία για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι ερευνητές του Shriners Children’s St. Louis εργάζονται για να αναπτύξουν έναν νέο τρόπο πρόληψης των επιπτώσεων της παιδικής παχυσαρκίας, τη γονιδιακή θεραπεία. Η εργασία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences. «Μάθαμε ότι ο νούμερο ένα παράγοντας κινδύνου που μπορεί να προληφθεί για την αρθρίτιδα στα παιδιά είναι το υπερβολικό βάρος», είπε ο Farshid Guilak, επικεφαλής της έρευνας.
«Η τυπική απάντησή μας είναι απλώς να λέμε στα παιδιά να χάσουν βάρος, χωρίς να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα. Η παιδική παχυσαρκία έχει γίνει επιδημία και ως εκ τούτου, η αρθρίτιδα γίνεται ολοένα και πιο συχνή στα παιδιά. Ένα από τα βασικά ευρήματά μας είναι ότι δεν είναι μόνο η ίδια η παχυσαρκία που είναι επιβλαβής, είναι και η διατροφή. Οι τύποι λιπαρών οξέων που καταναλώνουν τα παιδιά παίζουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση βάρους του παιδιού. Και όταν τα παιδιά είναι παχύσαρκα, ανοίγει η πόρτα για άλλα σημαντικά προβλήματα υγείας που μπορεί να είναι δύσκολο να αντιστραφούν».
Η τεχνική τους γονιδιακής θεραπείας περιλαμβάνει τη χρήση ενός ανενεργού ιού, του αδενο-σχετιζόμενου ιού (AAV: adeno-associated virus), για τη μεταφορά του γονιδίου για τη δημιουργία ενός συγκεκριμένου ενζύμου από τα κύτταρα. Αυτή η γονιδιακή θεραπεία μετατρέπει τα εξαιρετικά φλεγμονώδη ωμέγα-6 λιπαρά οξέα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία είναι καλύτερα για τη μεταβολική υγεία του σώματος.
Ο Guilak είπε ότι τα ωμέγα-6 οξέα, τα οποία προέρχονται από λιπαρά τρόφιμα και φυτικά έλαια, όπως τα τηγανητά, τείνουν να προάγουν τη φλεγμονή και μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας όπως η αρθρίτιδα, οι καρδιακές παθήσεις και τα μεταβολικά προβλήματα.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά, όπως αυτά που βρίσκονται στα ψάρια και σε ορισμένους ξηρούς καρπούς, μπορούν να υποστηρίξουν ένα πιο υγιές μεταβολικό προφίλ βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη, προάγοντας τον μεταβολισμό του λίπους και μειώνοντας τη φλεγμονή και τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Η Natalia Harasymowicz, συνεπικεφαλής της μελέτης, είπε ότι η γονιδιακή θεραπεία ήταν επίσης σε θέση να μειώσει τον αριθμό των προφλεγμονωδών κυττάρων που είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της φλεγμονής και της αρθρίτιδας που σχετίζεται με την παχυσαρκία.
Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές μελέτησαν έναν τύπο αρθρίτιδας που είναι συχνός στα παιδιά και ονομάζεται «μετατραυματική αρθρίτιδα». Προκαλείται από τραυματισμό στο γόνατο, όπως ρήξη στον ιστό του μηνίσκου που χρησιμεύει ως σταθεροποιητής και μαξιλάρι στο γόνατο.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε σε ποντίκια ότι μία ένεση της γονιδιακής θεραπείας μείωσε σημαντικά τα αποτελέσματα μιας δίαιτας πλούσιας σε ωμέγα-6 στη συνολική μεταβολική υγεία και την αρθρίτιδα του γόνατος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το εύρημα ότι η παχυσαρκία που προκλήθηκε από μια παχυντική δίαιτα οδήγησε σε πρόωρη «γήρανση» τα ποντίκια, η οποία αποφεύχθηκε με τη γονιδιακή θεραπεία.
«Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι η παχυσαρκία έχει ως αποτέλεσμα ηλικιωμένα γόνατα σε νεαρούς ασθενείς», είπε ο Guilak. «Η σύγχρονη διατροφή, ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, τείνει να είναι υψηλή σε ωμέγα-6 και χαμηλή σε ωμέγα-3, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία, ειδικά για τα παιδιά. Η γονιδιακή θεραπεία που αναπτύξαμε μετατρέπει αυτόματα τα ωμέγα-6 σε ωμέγα -3 λιπαρά οξέα στο σώμα, μετατρέποντας τα κακά λίπη σε καλά. Η αρθρίτιδα μπορεί να είναι μια πολύ επώδυνη και εξουθενωτική κατάσταση για τα παιδιά, γι’ αυτό ελπίζουμε ότι αυτή η έρευνα θα συμβάλει στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξής της και θα καταστήσει τις θεραπείες πιο αποτελεσματικές. Οι προοπτικές για το πώς αυτή η έρευνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον είναι τεράστιες, αλλά είμαστε ενθουσιασμένοι που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να ζήσουν πιο υγιείς ζωές».
Guilak, Farshid, Gene therapy for fat-1 prevents obesity-induced metabolic dysfunction, cellular senescence, and osteoarthritis, Proceedings of the National Academy of Sciences (2024). DOI: 10.1073/pnas.2402954121. doi.org/10.1073/pnas.2402954121.
