Γιατί η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να οδηγήσει σε αυτοάνοσα νοσήματα

Καθώς έρχεται ο χειμώνας και η γωνία του ήλιου είναι πολύ χαμηλή για να παράγουμε βιταμίνη D στο δέρμα μας, μια μελέτη του Πανεπιστημίου McGill εξηγεί γιατί η ανεπάρκεια αυτής της βιταμίνης νωρίς στη ζωή σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο αυτοάνοσων νοσημάτων.

Κατά την παιδική ηλικία, ο θύμος αδένας βοηθά στην εκπαίδευση των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε να διακρίνουν τους ιστούς του ίδιου του σώματος από τους επιβλαβείς εισβολείς. Μια ανεπάρκεια της βιταμίνης D σε αυτό το στάδιο της ζωής κάνει τον θύμο αδένα να γερνάει πιο γρήγορα, ανακάλυψαν οι ερευνητές. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.

«Ο γερασμένος θύμος οδηγεί σε ένα “διαρρέον” ανοσοποιητικό σύστημα», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας John White, Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Φυσιολογίας του McGill. «Αυτό σημαίνει ότι ο θύμος αδένας γίνεται λιγότερο αποτελεσματικός στο φιλτράρισμα των κυττάρων του ανοσοποιητικού που θα μπορούσαν κατά λάθος να επιτεθούν σε υγιείς ιστούς, αυξάνοντας τον κίνδυνο αυτοάνοσων ασθενειών όπως ο διαβήτης τύπου 1».

Σημείωσε ότι οι ερευνητές γνώριζαν εδώ και χρόνια ότι η βιταμίνη D βοηθά το σώμα να απορροφήσει το ασβέστιο για γερά οστά και ότι πιο πρόσφατη έρευνα ανακάλυψε τον κρίσιμο ρόλο της στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. «Τα ευρήματά μας δίνουν νέα σαφήνεια σε αυτή τη σύνδεση και θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες στρατηγικές για την πρόληψη των αυτοάνοσων ασθενειών», είπε.

Αν και η έρευνα διεξήχθη σε ποντίκια, τα ευρήματα σχετίζονται με την ανθρώπινη υγεία επειδή ο θύμος αδένας λειτουργεί παρόμοια στα δύο είδη, πρόσθεσε ο White.

Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία της επαρκής πρόσληψης βιταμίνης D, ειδικά για τα παιδιά. «Σε μέρη όπου σταματάμε να παράγουμε τη βιταμίνη από το φως του ήλιου από τα τέλη του φθινοπώρου έως τις αρχές της άνοιξης, η λήψη συμπληρωμάτων είναι το κλειδί», είπε ο White. «Εάν έχετε μικρό παιδί, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για να βεβαιωθείτε ότι παίρνει αρκετή βιταμίνη D από τις τροφές».

Η ανακάλυψη βασίζεται σε μια φινλανδική μελέτη του 2001, η οποία παρακολούθησε περισσότερα από 10.000 παιδιά. Διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά που έλαβαν συμπληρώματα βιταμίνης D νωρίς στη ζωή τους είχαν έως και πέντε φορές χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 1 αργότερα στη ζωή τους. Η Φινλανδία, με τις μεγάλες περιόδους του χειμώνα της βιταμίνης D, χρησίμευσε ως ιδανική μελέτη περίπτωσης για να μάθουμε περισσότερα για τους πολλούς ρόλους αυτής της θρεπτικής ουσίας, είπε ο White.

Στη μελέτη του McGill, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ποντίκια που δεν μπορούσαν να παράγουν βιταμίνη D για να εξετάσουν πώς η ανεπάρκεια επηρέαζε τον θύμο αδένα, χρησιμοποιώντας κυτταρική ανάλυση και γονιδιακή αλληλουχία για να δουν πώς επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα. Σε μελλοντικές μελέτες, ο White ελπίζει να διερευνήσει πώς η βιταμίνη D επηρεάζει τον ανθρώπινο θύμο αδένα, κάτι που σημειώνει ότι δεν έχει γίνει πριν.

Περισσότερες πληροφορίες: Patricio Artusa et al, Skewed epithelial cell differentiation and premature aging of the thymus in the absence of vitamin D signaling, Science Advances (2024). DOI: 10.1126/sciadv.adm9582.

Δείτε επίσης