Ένα νέο φάρμακο για την απώλεια βάρους πιο αποτελεσματικό από το Ozempic και το Wegovy εγκρίνεται για κυκλοφορία αυτή τη περίοδο σε διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, το Mounjaro. Περιέχει τη δραστική ουσία τιρζεπατίδη -σε ορισμένες χώρες είναι επίσης γνωστό με την επωνυμία Zepbound.
Σκεφτείτε την τιρζεπατίδη ως το κλειδί που ξεκλειδώνει δύο σημαντικές πόρτες στο σύστημα ελέγχου του βάρους του σώματος. Μιμείται δύο πεπτίδια που δρουν ως ορμόνες: το GLP-1 (προσομοιάζον με γλυκαγόνη πεπτίδιο-1) και το GIP (γλυκοζοεξαρτώμενο ινσουλινοτρόπο πεπτίδιο). Όταν τρώμε, το σώμα εκλύει φυσικά τις ορμόνες GIP και GLP-1 που παίζουν κρίσιμους ρόλους στη ρύθμιση της όρεξης, της πρόσληψης τροφής καθώς και των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ασκούν τις δράσεις τους μέσω των υποδοχέων GIP-R και GLP-1R που εκφράζονται κυρίως στα α και β κύτταρα του παγκρέατος, στα κύτταρα του μυοκαρδίου, στον εγκέφαλο, στους πνεύμονες, στους νεφρούς, στα επινεφρίδια και στον λιπώδη ιστό. Η τιρζεπατίδη μιμείται και ενισχύει τις δράσεις αυτών των ορμονών.
Περισσότερη έρευνα έχει γίνει για το GLP-1 που έχει δύο μορφές (με 30 ή 31 αμινοξέα) και συνδέεται στον υποδοχέα GLP-1R ασκώντας δράση για περίπου 1-2 λεπτά (μεταβολίζεται γρήγορα). Το GLP-1 έχει ποικίλες δράσεις αλλά η βασική αφορά στην επαγωγή της έκκρισης ινσουλίνης. Αναστέλλει επίσης την έκκριση της γλυκαγόνης από τα άλφα κύτταρα του παγκρέατος όταν υπάρχει υπεργλυκαιμία, και επιβραδύνει τη γαστρική κένωση. Έχει βρεθεί ότι μειώνει κατά 50% την έκκριση γαστρικού υγρού, μετά από ενδοφλέβια έγχυσή του σε φυσιολογικά άτομα. Μια άλλη δράση είναι ότι μειώνει την όρεξη για φαγητό και δημιουργεί αίσθημα κορεσμού.
Μιμούμενη τις ορμόνες GLP-1 και GIP, η τιρζεπατίδη κάνει κάποιον να αισθάνεται πιο χορτάτος με μικρότερα γεύματα. Αυτό μπορεί να μειώσει τη συνολική πρόσληψη τροφής και να οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Βοηθά επίσης το σώμα να επεξεργάζεται τη γλυκόζη πιο αποτελεσματικά και επιβραδύνει την κένωση του στομάχου. Αυτό επίσης έχει ως αποτέλεσμα να τρώτε λιγότερο, και να έχετε υγιέστερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Η τιρζεπατίδη (Mounjaro) και η σεμαγλουτίδη (Wegovy και Ozempic) είναι παρόμοια φάρμακα από πολλές απόψεις. Και τα δύο είναι ενέσιμα φάρμακα για τον διαβήτη τύπου 2 και την απώλεια βάρους, μιμούμενα τις ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξη και το σάκχαρο του αίματος. Η βασική διαφορά είναι ότι η τιρζεπατίδη δρα σε δύο ορμονικούς υποδοχείς (στους GIP-R και GLP-1R), ενώ η σεμαγλουτίδη δρα μόνο σε έναν (στον GLP-1R). Αυτή η διπλή δράση πιστεύεται ότι είναι ο λόγος που η τιρζεπατίδη έχει καλύτερα αποτελέσματα για την απώλεια βάρους στις κλινικές δοκιμές.
Οι κλινικές δοκιμές έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες έχασαν κατά μέσο όρο το 25% του σωματικού τους βάρους τον πρώτο χρόνο θεραπείας με τιρζεπατίδη. Αυτό συνδυάζεται με συμβουλές για τον τρόπο ζωής από έναν επαγγελματία υγείας που ενθαρρύνει μια υγιεινή δίαιτα με μειωμένες θερμίδες (500 θερμίδες λιγότερες την ημέρα) και τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα -η μέση απώλεια βάρους με τη σεμαγλουτίδη είναι 15% τον πρώτο χρόνο. Για ένα άτομο που ζυγίζει 120 κιλά, αυτό μπορεί να σημαίνει διαφορά μεταξύ απώλειας 30 κιλών με τη τιρζεπατίδη έναντι 18 κιλών με τη σεμαγλουτίδη. Φυσικά, και με τα δύο φάρμακα, μερικοί άνθρωποι θα χάσουν λιγότερο βάρος από τον μέσο όρο, κάποιοι θα χάσουν περισσότερα και κάποιοι μπορεί να μην ανταποκρίνονται καθόλου.
Όπως με το Ozempic και το Wegovy, όταν σταματήσετε να παίρνετε την τιρζεματίδη, τα αποτελέσματά της σταματούν. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανακτούν μέρος, αν όχι όλο, από το βάρος που έχασαν.
Το φάρμακο μπορεί να συνταγογραφηθεί μόνο από γιατρό, αφού έχετε δοκιμάσει άλλες μεθόδους απώλειας βάρους. Δεν είναι κατάλληλο για όλους. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται στην εγκυμοσύνη και μπορεί να μην είναι κατάλληλο για άτομα με ορισμένες ιατρικές παθήσεις ή για άτομα με ιστορικό διατροφικών διαταραχών. Πρόκειται για ένεση, που γίνεται υποδόρια μία φορά την εβδομάδα, είτε στην περιοχή της κοιλιάς, είτε στο μπράτσο, είτε στον μηρό.
Στην Ελλάδα, το Mounjaro θα έρθει στο σχήμα των 2,5 mg και των 5 mg και θα κοστίζει 253 ευρώ το μήνα (και στις δύο δοσολογίες). Δεν θα αποζημιώνεται που σημαίνει ότι εσείς πληρώνετε το πλήρες κόστος του φαρμάκου. Αυτό σημαίνει ότι για τους περισσότερους ανθρώπους είναι απρόσιτο, ωστόσο η τιμή στην Ελλάδα είναι χαμηλότερη από άλλες χώρες. Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το Mounjaro διαρκεί μέχρι το 2036, επομένως, δεν θα υπάρχουν γενόσημα σε φθηνότερες τιμές για πάνω από μια δεκαετία.
Δεν λειτουργεί για όλους
Οι ενέσεις για απώλεια βάρους δεν λειτουργούν απαραίτητα για όλους. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 9-15% των συμμετεχόντων που έλαβαν το Mounjaro δεν έχασαν κλινικά σημαντικές ποσότητες βάρους. Επίσης, σε μερικούς ανθρώπους μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Οι δοκιμές έχουν δείξει ότι το 4-8% των συμμετεχόντων δεν μπορούσε να ανεχθεί τις παρενέργειες, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν τη μελέτη. Η δυσκοιλιότητα, η διάρροια και η ναυτία είναι μερικές από τις πιο συχνά αναφερόμενες. Οι παρενέργειες είναι παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται με τη σεμαγλουτίδη. Θα μπορούσαν να σας κάνουν να αισθάνεστε σαν να έχετε μια ήπια γαστρεντερική λοίμωξη. Για τους περισσότερους ανθρώπους οι παρενέργειες είναι διαχειρίσιμες και συχνά βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου.
Υπάρχουν μερικοί πιο σπάνιοι αλλά σοβαροί κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Περιλαμβάνουν φλεγμονή του παγκρέατος και προβλήματα της χοληδόχου κύστης. Υπάρχει επίσης ένας πιθανός αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο του θυρεοειδούς, αν και αυτό έχει παρατηρηθεί μόνο σε εργαστηριακούς αρουραίους μέχρι στιγμής, όχι σε ανθρώπους.Άτομα με ορισμένες παθήσεις υγείας μπορεί να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν ενέσεις για απώλεια βάρους -όπως εκείνοι με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και παγκρεατίτιδα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ενέσεις αυτές μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα ή να αλληλεπιδράσουν με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση αυτών των καταστάσεων, αυξάνοντας τον κίνδυνο βλάβης.
Κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως παρενέργεια είναι ότι τα φάρμακα αυτά φαίνεται να προκαλούν περισσότερη απώλεια άλιπης μάζας (στον όρο άλιπη μάζα περιλαμβάνονται οι μυς και το νερό) σε σχέση με την απώλεια βάρους που επιτυγχάνεται μόνο με δίαιτα.
