Η σωματική δραστηριότητα οποιασδήποτε έντασης μετά τη διάγνωση της άνοιας σχετίζεται με περίπου 30% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Sports Medicine.
Τα ευρήματα ωθούν τους ερευνητές να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι πάσχοντες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να συνεχίσουν ή να ξεκινήσουν μια ρουτίνα άσκησης, ειδικά καθώς το μέσο προσδόκιμο ζωής μετά τη διάγνωση της άνοιας μπορεί να είναι μόνο περίπου τέσσερα έως πέντε χρόνια.
Προηγουμένως δημοσιευμένη έρευνα έχει συνδέσει τη σωματική δραστηριότητα με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε άτομα με τη νόσο, αλλά αυτές οι μελέτες είχαν επικεντρωθεί σε ένα μόνο χρονικό σημείο. Επομένως, δεν είναι σαφές εάν οι αλλαγές στην ποσότητα ή την ένταση της σωματικής δραστηριότητας πριν και μετά τη διάγνωση μπορεί να επηρεάσουν, είπαν οι ερευνητές. Για να το διερευνήσουν περαιτέρω, άντλησαν δεδομένα από τη βάση δεδομένων της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλισης Υγείας της Κορέας, στην οποία συμμετείχαν 60.252 άτομα που είχαν διαγνωστεί με άνοια μεταξύ 2010 και 2016 και είχαν υποβληθεί σε εξετάσεις δύο χρόνια πριν και μετά τη διάγνωσή τους. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 74 ετών και 43.276 (72%) από αυτούς είχαν νόσο Αλτσχάιμερ ενώ 7.536 (12,5%) είχαν αγγειακή άνοια. Η σωματική δραστηριότητα αξιολογήθηκε σε κάθε έναν από τους ελέγχους χρησιμοποιώντας το International Physical Activity Questionnaire–Short Form (IPAQ-SF).
Ως έντονη άσκηση ορίστηκε το τρέξιμο η γρήγορη ποδηλασία και η αναρρίχηση για περισσότερα από 20 λεπτά. Η μέτρια ένταση περιελάμβανε γρήγορο περπάτημα, διπλό τένις και ποδηλασία με κανονικό ρυθμό για περισσότερα από 30 λεπτά. Η ελαφριά άσκηση θεωρήθηκε το σύνηθες περπάτημα για περισσότερα από 30 λεπτά. Ως τακτική σωματική δραστηριότητα ορίστηκε η έντονη ένταση τρεις ή περισσότερες φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον 20 λεπτά και η μέτρια ένταση πέντε ή περισσότερες φορές την εβδομάδα, για τουλάχιστον 30 λεπτά.
Οι συμμετέχοντες κατηγοριοποιήθηκαν σύμφωνα με τις αλλαγές στην τακτική σωματική δραστηριότητα τα δύο χρόνια πριν και μετά τη διάγνωσή τους. Κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης σχεδόν τεσσάρων ετών έως το τέλος του 2019, 16.431 (27%) από τους συμμετέχοντες στη μελέτη πέθαναν. Η συνεχής ενασχόληση με τακτική σωματική δραστηριότητα πριν και μετά τη διάγνωση της άνοιας συσχετίστηκε με μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου θανάτου, ανεξάρτητα από τον τύπο της άνοιας. Τα υψηλότερα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας μετά τη διάγνωση συσχετίστηκαν με μείωση του κινδύνου θανάτου και εξαρτιόταν από την ποσότητα, αλλά όχι από την ένταση.
Σε σύγκριση με την παραμονή σε αδράνεια, η διατήρηση μιας ρουτίνας άσκησης συσχετίστηκε με 29% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου. Εάν η άσκηση ήταν ελαφριά, ο κίνδυνος ήταν 30% χαμηλότερος. Οι μειώσεις στον κίνδυνο για δραστηριότητα μέτριας και έντονης έντασης ήταν, αντίστοιχα, 26% και 30%. Η άσκηση οποιασδήποτε έντασης μετά τη διάγνωση συσχετίστηκε με τουλάχιστον 20% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου.
Όταν εξετάζεται η σωματική δραστηριότητα ως συνεχής μεταβλητή, ο κίνδυνος θανάτου μειωνόταν κατά 3% για κάθε εβδομαδιαία αύξηση 100 MET -ισοδυναμεί με την προσθήκη πέντε λεπτών γρήγορου περπατήματος τις πέντε ημέρες της εβδομάδας- στη φυσική δραστηριότητα μετά τη διάγνωση για όλους τους τύπους άνοιας. Τα MET εκφράζουν την ποσότητα ενέργειας (θερμίδες) που δαπανάται ανά λεπτό σωματικής δραστηριότητας, σε σχέση με την ενέργεια που δαπανάται σε ηρεμία.
Αυτή είναι μια μελέτη παρατήρησης και επομένως δεν μπορεί να προσδιορίσει την αιτία. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι τα ευρήματά τους μπορεί να οφείλονταν στην αντίστροφη αιτιότητα, σύμφωνα με την οποία όσοι είχαν λιγότερο σοβαρή άνοια και λιγότερους λειτουργικούς περιορισμούς μπορεί να ήταν πιο πιθανό να παραμείνουν σωματικά δραστήριοι. Δεν ήταν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με το είδος της σωματικής δραστηριότητας που οι συμμετέχοντες έκαναν.
Ωστόσο, η μελέτη προτείνει ότι ακόμη και τα χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο θνησιμότητας σε άτομα με άνοια. «Η μελέτη μας υπογραμμίζει τη δυνητική κλινική αξία της ενθάρρυνσης των ατόμων με άνοια να διατηρήσουν ή να ξεκινήσουν σωματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από την έντασή της, μετά τη διάγνωση της άνοιας», έγραψαν οι ερευνητές.
Περισσότερες πληροφορίες: Changes in physical activity and all-cause mortality among individuals with dementia: a cohort study using the National Health Insurance Service Database in Korea, British Journal of Sports Medicine (2024). DOI: 10.1136/bjsports-2024-108264.
