Εάν θέλετε το παιδί σας να έχει υγιές βάρος, πρέπει να ελέγξετε το μέγεθος των μερίδων ή τη συχνότητα των γευμάτων και των σνακ του. Φυσικά, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε και τις δύο αυτές στρατηγικές, αλλά μια μελέτη διαπίστωσε ότι η μία στρατηγική είναι πιθανό να είναι πολύ πιο αποτελεσματική από την άλλη, ανάλογα με το παιδί.
Πρώτα πρέπει να αποφασίσετε εάν το παιδί σας δείχνει «απόκριση στο φαγητό» ή «απόκριση στον κορεσμό». Η απόκριση στο φαγητό είναι η επιθυμία να τρώτε όταν βλέπετε νόστιμα φαγητά η τα μυρίζετε. Όλοι το βιώνουμε αυτό σε κάποιο βαθμό βρίσκοντας χώρο για το αγαπημένο μας επιδόρπιο ακόμα και όταν έχουμε μόλις φάει ένα μεγάλο γεύμα. Η έρευνα έχει δείξει ότι τα παιδιά που αντιδρούν πιο έντονα είναι πιο πιθανό να γίνουν υπέρβαρα στη ζωή τους. Το άλλο χαρακτηριστικό της όρεξης, η απόκριση στον κορεσμό, είναι η ευαισθησία ενός ατόμου στα αισθήματα πληρότητας. Γνωρίζουμε επίσης ότι τα παιδιά που χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αισθανθούν πληρότητα ή έχουν την τάση να αγνοούν το αίσθημα πληρότητας, τείνουν να παίρνουν κιλά με την πάροδο του χρόνου.
Αυτό που ήταν ασαφές, μέχρι τώρα, είναι πώς ακριβώς αυτά τα δύο χαρακτηριστικά μπορεί να οδηγήσουν στην υπερκατανάλωση τροφής και, κατά συνέπεια, σε υπερβολικό βάρος.
Δύο δρόμοι για την παχυσαρκία
Έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Clinical Nutrition, διαπίστωσε ότι η απόκριση στο φαγητό και η απόκριση στον κορεσμό οδηγούν σε διαφορετικά πρότυπα διατροφής που εξηγούν γιατί ορισμένα παιδιά καταλήγουν να είναι υπέρβαρα. Τα παιδιά που αποκρίνονται πολύ στο φαγητό τρώνε πιο συχνά ενώ τα παιδιά που αποκρίνονται λιγότερο στην πληρότητα καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες κάθε φορά που τρώνε. Τόσο η απόκριση στο φαγητό όσο και η απόκριση στον κορεσμό μπορεί να οδηγήσουν σε υπερκατανάλωση, αλλά το κάνουν με διαφορετικούς τρόπους. Τα διατροφικά μοτίβα στην πρώιμη ζωή φαίνεται να καθορίζονται από διαφορετικές πτυχές της όρεξης.
Στο σύγχρονο περιβάλλον τα τρόφιμα είναι άφθονα, φθηνά, εύκολα προσβάσιμα και διαφημίζονται ευρέως, έτσι τα παιδιά που αποκρίνονται σε μεγάλο βαθμό στο φαγητό έχουν πολλές ευκαιρίες να ανταποκριθούν στις παρορμήσεις τους για φαγητό. Ταυτόχρονα, εάν ένα παιδί χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να νιώσει χορτάτο ή είναι λιγότερο ευαίσθητο στα σήματα πληρότητας, είναι πιθανό να φάει περισσότερο σε ένα γεύμα για να νιώσει ικανοποιημένο.
Μελέτη διδύμων
Σε μια μελέτη συμμετείχαν 2.203 νήπια από την έρευνα Gemini, μια μεγάλη μελέτη οικογενειών με δίδυμα που γεννήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2007. Οι γονείς συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο όταν τα παιδιά ήταν 16 μηνών το οποίο περιείχε αναφορές σχετικά με το πόσο αποκρινόταν στο φαγητό και στον κορεσμό.
Δηλώσεις όπως: «Το παιδί μου ζητά πάντα φαγητό», αξιολόγησαν την απόκριση με βαθμολογίες που κυμαίνονται από 1 έως 5 τόσο για την απόκριση στο φαγητό όσο και στην πληρότητα. Οι γονείς συμπλήρωναν επίσης ημερολόγια φαγητού και ποτού σε διάστημα τριών ημερών για κάθε δίδυμο όταν ήταν 21 μηνών. Οι πληροφορίες από τα ημερολόγια διατροφής χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του μέσου αριθμού περιπτώσεων φαγητού κάθε παιδιού (γεύματα και σνακ) και της μέσης ποσότητας θερμίδων που καταναλώθηκε σε κάθε περίσταση φαγητού, ανά ημέρα.
Τα παιδιά ρυθμίζουν την όρεξή τους αρκετά καλά, έτσι ένα μεγάλο γεύμα αντισταθμίζεται από ένα μικρότερο γεύμα την επόμενη φορά ή μια μέρα με πολλά γεύματα ακολουθείται από μια μέρα με λιγότερα γεύματα. Αυτό που έδειξε η μελέτη είναι ότι ορισμένα παιδιά είναι καλύτερα σε αυτήν την εξισορρόπηση από άλλα, και είναι σημαντικό να αποκρίνονται λιγότερο στο φαγητό και περισσότερο στον κορεσμό.
Καταλαβαίνουμε πολύ περισσότερα για τις πιθανές οδούς προς την παχυσαρκία τώρα. Οι γονείς των παιδιών που έχουν προδιάθεση για υπερβολική κατανάλωση φαγητού, κάτι που θα μπορούσε να σχετίζεται με τα γονίδιά τους, μπορεί να χρειάζονται περισσότερη καθοδήγηση σχετικά με τα κατάλληλα μεγέθη μερίδων, καθώς και καθοδήγηση σχετικά με τη συχνότητα των γευμάτων και των σνακ.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν πολλές οδηγίες σχετικά με το πόσο συχνά οι γονείς πρέπει να ταΐζουν τα νήπια τους ή τι μέγεθος πρέπει να έχουν οι μερίδες. Ωστόσο, η μελέτη δείχνει ότι δεν προσαρμόζουν όλα τα παιδιά την πρόσληψη και ότι ορισμένοι γονείς μπορεί να χρειάζονται πιο συγκεκριμένες συμβουλές με βάση την όρεξη του παιδιού τους.
Απαιτείται καθοδήγηση
Εάν ένα παιδί αποκρίνεται στο φαγητό, οι γονείς μπορεί να επωφεληθούν από συμβουλές για το πώς να μειώσουν τον αριθμό των σνακ που τρώει το παιδί τους. Από την άλλη πλευρά, ένας γονέας του οποίου το παιδί δεν φαίνεται να έχει «διακόπτη απενεργοποίησης» όταν τρώει, μπορεί να χρειαστεί πιο εξατομικευμένες συμβουλές για τα κατάλληλα μεγέθη μερίδων ή συμβουλές για το πώς να πει «όχι» εάν το παιδί του ζητήσει κι άλλο φαγητό.
Μια μελέτη πρότεινε την αντιμετώπιση των μεγεθών των μερίδων σε επίπεδο πολιτικής, π.χ. αρκετή μείωση του μεγέθους των μερίδων στα εστιατόρια ή μείωση του μεγέθους των επιτραπέζιων σκευών. Αυτές οι αλλαγές είναι σημαντικές για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε επίπεδο πληθυσμού, αλλά οι ατομικές διαφορές στην καταναλωτική συμπεριφορά παίζουν επίσης ρόλο. Αν θέλουμε να σημειώσουμε πρόοδο στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, χρειαζόμαστε μια προσέγγιση με δύο άξονες: μια ευρύτερη στρατηγική για την παχυσαρκία σε επίπεδο δημόσιας υγείας και πιο εξατομικευμένη καθοδήγηση για οικογένειες με μικρά παιδιά.
