Σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο, η απώλεια ποδοκυττάρων -μέρος του φραγμού σπειραματικής διήθησης του νεφρού- προκαλεί μη αναστρέψιμη εξέλιξη της νόσου. Μέχρι στιγμής, γιατροί και ερευνητές δεν έχουν βρει τρόπο να αποτρέψουν αποτελεσματικά τη βλάβη, την απώλεια και την επιδείνωση των ποδοκυττάρων που οδηγεί σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου.
Η Laura Perin, συνδιευθύντρια του Εργαστηρίου GOFARR στο The Saban Research Institute of Children’s Hospital του Λος Άντζελες, μαζί με τον Valter Longo, καθηγητή στο USC Longevity Institute of the Davis School of Gerontology, και άλλους συνεργάτες διεξήγαγαν μια μελέτη που προσφέρει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα.
Στη μελέτη, τάισαν μοντέλα ζώων με χρόνια νεφρική νόσο με μια εξειδικευμένη δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, που μιμείται τη νηστεία (LS-FMD: low salt fasting-mimicking diet) ισοδύναμη με τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για ανθρώπους ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο.
Η Δίαιτα Μίμησης Νηστείας είναι ένα πενθήμερο πρόγραμμα νηστείας που βασίζεται σε υγιεινά φυσικά προϊόντα και συστατικά. Το σώμα σας, ωστόσο, δεν αναγνωρίζει ότι τρέφεται. Αυτό κάνει το σώμα να μπει σε κατάσταση νηστείας. Επιστημονικά αναπτυγμένη και κλινικά ελεγμένη, αυτή η διατροφική ανακάλυψη επινοήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια. Με επικεφαλής τον Longo, από το Ινστιτούτο Μακροζωίας του USC συγκεντρώνει διεπιστημονική έρευνα για τη γήρανση, προκειμένου να βελτιώσει την ανθρώπινη υγεία.
Η δίαιτα αυτή περιλαμβάνει την κατανάλωση μιας φυτικής διατροφής για μια συγκεκριμένη περίοδο, συνήθως 5 ημέρες. Είναι χαμηλή σε θερμίδες, περίπου 700 θερμίδες την ημέρα, χαμηλή σε σάκχαρα, και πρωτεΐνες, ενώ περιέχει αρκετά ακόρεστα λιπαρά.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι έξι κύκλοι αυτής της δίαιτας επιβράδυναν την επιδείνωση των δομών και της λειτουργίας των νεφρών στα τρωκτικά. Το σημαντικότερο ήταν ότι προκάλεσε τον επαναπρογραμματισμό των ποδοκυττάρων και αποκατέστησε τις δομές διήθησης των νεφρών.
Τα ζώα που έλαβαν διατροφικές παρεμβάσεις είχαν σημαντική μείωση στην αναλογία λευκωματίνης προς κρεατίνη και στο άζωτο ουρίας αίματος σε τέσσερις και έξι εβδομάδες μετά από έξι κύκλους δίαιτας, καθώς και σημαντική μείωση στον σπειραματικό και σωληναριακό τραυματισμό, σε τρωκτικά που τρέφονται ελεύθερα.
«Όταν εξετάσαμε αυτά τα ζωικά μοντέλα, διαπιστώσαμε ότι η μακροπρόθεσμη λειτουργία και η δομή των νεφρών βελτιώθηκαν», είπε η Perin. «Το μεταγραφικό προφίλ των κύριων δομών των νεφρών έμοιαζε με αυτά ενός υγιούς αρουραίου. Είδαμε στοιχεία σε μοριακό και κυτταρικό επίπεδο ότι αυτή η δίαιτα που μιμείται τη νηστεία προκαλεί επαναπρογραμματισμό των ποδοκυττάρων και αποκαθιστά τη νεφρική λειτουργία στη σπειραματοπάθεια».
Επιδράσεις στον άνθρωπο
Σε μια πιλοτική μελέτη σε 13 ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο, οι κύκλοι της δίαιτας που μιμείται τη νηστεία ήταν προστατευτικοί για τα νεφρά, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της πρωτεϊνουρίας και της βελτίωσης της ενδοθηλιακής λειτουργίας σε σύγκριση με ασθενείς που δεν έλαβαν διατροφική παρέμβαση.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι κύκλοι της νηστείας μπορούν να προάγουν τον επαναπρογραμματισμό και την αναγέννηση σε ποντίκια και αρουραίους, αλλά και να αυξήσουν τα κυκλοφορούντα προγονικά κύτταρα στους ανθρώπους, επομένως θα πρέπει να ελέγχονται περαιτέρω για τη θεραπεία προοδευτικών νεφρικών παθήσεων», είπε ο Longo.μ«Αυτή η δίαιτα που μιμείται τη νηστεία φαίνεται να προκαλεί αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση που επιβραδύνουν την υποβάθμιση των νεφρών, υποδηλώνοντας πιθανές παρεμβάσεις για ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο».
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Translational Medicine.
Περισσότερες πληροφορίες: Valentina Villani et al, A kidney-specific fasting-mimicking diet induces podocyte reprogramming and restores renal function in glomerulopathy, Science Translational Medicine (2024). DOI: 10.1126/scitranslmed.adl5514.
