Το επεξεργασμένο κόκκινο κρέας δεν είναι μόνο κακό για την καρδιά, συνδέεται και με την άνοια

Των Eef Hogervorst και Emma D’Donnell, The Conversation.

Λιγότερο κόκκινο κρέας είναι καλό για τον πλανήτη και ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων αποφασίζει να ακολουθήσει μια δίαιτα χωρίς κρέας. Εκτός από το ότι είναι καλό για τον πλανήτη και πιο ευγενικό με τα ζώα, το να τρώτε λιγότερο κόκκινο κρέας είναι επίσης καλύτερο για την υγεία σας. Η μείωση της κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη, καρκίνου και καρδιακών παθήσεων. Αυτές οι ασθένειες μοιράζονται παράγοντες κινδύνου με την άνοια, συμπεριλαμβανομένου του πιο συνηθισμένου τύπου, της νόσου Αλτσχάιμερ.

Με το Αλτσχάιμερ, τα προβλήματα μνήμης είναι συχνά το πρώτο ζήτημα που γίνεται εμφανές και αυτά ακολουθούνται αργότερα από άλλες γνωστικές βλάβες που επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή ζωή και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Μια μεγάλη μελέτη με έδρα τις ΗΠΑ εξέτασε διάφορα τρόφιμα και τον σχετικό κίνδυνο άνοιας σε περισσότερους από 133.000 επαγγελματίες υγείας που δεν είχαν άνοια όταν ξεκίνησε η μελέτη. Παρακολουθήθηκαν για πάνω από τέσσερις δεκαετίες. Σ’ αυτό το διάστημα, περισσότεροι από 11.000 άτομα εμφάνισαν άνοια.

Η κατανάλωση επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος (όπως λουκάνικα, μπέικον, χοτ ντογκ και σαλάμι) συνδέθηκε με 16% υψηλότερο κίνδυνο άνοιας και ταχύτερο ρυθμό γνωστικής γήρανσης. Η κατανάλωση περίπου δύο μερίδων επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος την εβδομάδα αύξησε τον κίνδυνο άνοιας κατά 14% σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν λιγότερο από τρεις μερίδες το μήνα -μια μερίδα είναι ένα κομμάτι κρέας περίπου στο μέγεθος μιας τράπουλας, περίπου 85 γραμμάρια.

Εάν οι άνθρωποι αντικαθιστούσαν την επεξεργασμένη πρωτεΐνη κόκκινου κρέατος με αυτήν που βρίσκεται στους ξηρούς καρπούς, το τόφου ή τα φασόλια, θα μπορούσαν να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας κατά 19%, διαπίστωσε η μελέτη. Μειώθηκε επίσης ο ρυθμός γνωστικής γήρανσης.

Στο ίδιο δείγμα, η κατανάλωση λιγότερου κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος αποδείχθηκε ότι μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο και καρδιακές παθήσεις. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι σχεδόν 1 στους 10 θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν όλοι είχαν καταναλώσει λιγότερο από 42 γραμμάρια κόκκινου κρέατος (περίπου μισή μερίδα) την ημέρα σε όλη τη διάρκεια της μελέτης.

Το κόκκινο ή το επεξεργασμένο κρέας μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα «κακών λιπών» στο αίμα λόγω της περιεκτικότητάς του σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση λιπαρών εναποθέσεων στα αιμοφόρα αγγεία, εξηγώντας κάποια από τη συσχέτιση με τους θανάτους από καρδιακές παθήσεις.

Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι στα επεξεργασμένα κρέατα. Το λίπος γύρω από την κοιλιά που προκαλείται από αυτές τις θερμιδικές τροφές σε συνδυασμό με τον καθιστικό τρόπο ζωής συνδέεται επίσης με την υψηλή αρτηριακή πίεση, εκτός από τη φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων και τον διαβήτη.

Αυτοί οι παράγοντες συνδέονται επίσης με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Τα «καλά λιπαρά» που βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς, τα λιπαρά ψάρια, το ελαιόλαδο και το αβοκάντο θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη μείωση αυτών των μηχανισμών και μπορεί να προστατεύσουν από την άνοια και την εξασθένηση της μνήμης.

Υγεία του εντέρου

Οι επιστήμονες αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο το ρόλο του εντέρου στις εγκεφαλικές διαταραχές. Η υγεία του εντέρου μπορεί να βελτιωθεί με πρεβιοτικά, όπως φυτικές ίνες, και προβιοτικά (ευεργετικά βακτήρια που μπορούν να βρεθούν σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το τέμπε, το ξινολάχανο, το κεφίρ, το κομπούχα και το γιαούρτι).

Τα φυτά και τα φασόλια που περιέχουν πολλές φυτικές ίνες συσχετίστηκαν με λιγότερο κίνδυνο άνοιας στις μελέτες που αναφέρθηκαν. Αντίθετα, η υγεία του εντέρου μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως τα πατατάκια, τα ανθρακούχα ποτά, τα δημητριακά πρωινού και τα έτοιμα γεύματα. Μια ανασκόπηση μελετών, που δημοσιεύθηκε το 2023, διαπίστωσε ότι τα άτομα που κατανάλωναν πολλές υπερεπεξεργασμένες τροφές (όλων των ειδών -όχι μόνο επεξεργασμένα κρέατα) είχαν 44% υψηλότερο κίνδυνο άνοιας.

Πρέπει λοιπόν να κόψουμε όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα; Αυτό είναι ένα δύσκολο θέμα, και είναι επίσης δύσκολο να εφαρμοστεί. Πολλά από αυτά που τρώμε οι περισσότεροι από εμάς είναι επεξεργασμένα, από κονσέρβες λαχανικών μέχρι ψωμί και γάλα. Πολλά από αυτά τα τρόφιμα έχουν οφέλη για την υγεία. Η προαναφερθείσα ανασκόπηση διαπίστωσε ότι η κατανάλωση μέτριων ποσοτήτων εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων δεν συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.

Το μέτρο είναι το κλειδί

Όπως πάντα, το μέτρο είναι το κλειδί. Οποιοδήποτε φαγητό ή ποτό -ακόμα και το νερό- σε λάθος δόση μπορεί να βλάψει το σώμα. Επομένως, να είστε προσεκτικοί με τις πρόσφατες διατροφικές τάσεις που υποδηλώνουν ότι πρέπει να τρώτε πολλές πρωτεΐνες.

Η υπερβολική ποσότητα πρωτεΐνης μπορεί να είναι σκληρή για τα νεφρά, οδηγώντας σε δυσλειτουργία τους. Αυτό είναι ένα πρόβλημα καθώς χρειάζεστε τα νεφρά σας για να απομακρύνουν τις τοξίνες από το σώμα σας, να απαλλαγούν από τα υπερβολικά υγρά και τα απόβλητα. Βοηθούν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και υποστηρίζουν την υγεία των οστών, μεταξύ άλλων σημαντικών λειτουργιών. Η μη καλή λειτουργία των νεφρών μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας.

Σκεφτείτε επίσης ότι οι δίαιτες κετο με πολλές πρωτεΐνες και λίπος, αν και δημοφιλείς, έχουν χαμηλή συμμόρφωση και επιφέρεουν την ίδια απώλεια βάρους με άλλα προγράμματα διατροφής μακροπρόθεσμα. Η κατανάλωση μιας υγιεινής, ισορροπημένης διατροφής που περιλαμβάνει πολλά φυτά, όσπρια και καλά λιπαρά (όπως αυτά που βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς και τα ψάρια) και η τακτική άσκηση θα σας βοηθήσει να μειώσετε τον κίνδυνο άνοιας και καρδιακών παθήσεων.

Δείτε επίσης